کد خبر: 227404تاریخ: 1399/9/10 00:00
کارآفرین نمونه سال‌های ۹۰ تا ۹۶ در گفت‌و‌گو با «وطن امروز»:
مادامی که به دنبال راه‌حل در بیرون از مرز‌ها باشیم، جهش تولید رخ نمی‌دهد
سیدحامد سیدقربانی: جهش تولید و رونق گرفتن آن تا حدی حائز اهمیت است که رهبر حکیم انقلاب، بارها بر ضرورت آن تاکید کرده‌اند. ایشان در آخرین سخنان‌شان در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی با اشاره به جهش تولید به عنوان یکی از محورهای لازم برای اقتصاد کشور، خواستار علاج تحریم‌ها از مسیر «خنثی‌سازی تحریم‌ها و غلبه بر آنها» شدند. یکی از مهم‌ترین ابزارهای خنثی‌سازی تحریم‌ها، تقویت توان تولید داخل و ارائه محصولات دانش‌بنیان است به نحوی که با ارائه محصولات ارزنده، کشورها توان تحریم کالاهای تولید داخل را نداشته باشند. همچنین تحریم ورود کالاهای مختلف به کشور می‌تواند به مثابه سیاست حمایت از تولیدات داخلی عمل کند و شرکت‌های داخلی، در غیاب شرکت‌های خارجی به سمت ارتقای دانش، خودکفایی و افزایش سطح تولید محصولات خود و سودآوری پیش روند. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به این رویکرد برای غلبه بر تحریم‌ها و بی‌اثر کردن آنها گفتند: «این مسیر ممکن است در ابتدای کار سختی‌ها و مشکلاتی داشته باشد اما خوش‌عاقبت است». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: «اگر با تلاش و ابتکار و با سینه سپر کردن در مقابل مشکلات بتوانیم بر تحریم‌ها غلبه کنیم و طرف مقابل بی‌اثر شدن تحریم‌ها را ببیند، بتدریج دست از تحریم برخواهد داشت». در همین راستا، به منظور واکاوی الزامات تحقق جهش تولید و تاثیر متقابل تحریم‌ها بر تولیدات داخلی با علیرضا نبی، کارآفرین نمونه ملی سال‌های 90 تا 96 کشور و عضو گروه مشاوران ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام به گفت‌و‌گو پرداختیم.
***
علیرضا نبی، کارآفرین نمونه با اشاره به الزامات تحقق جهش تولید به «وطن امروز» گفت: معیارهای مختلفی برای تحقق جهش تولید مورد نیاز است که تا آن معیارها برآورده نشود نمی‌توانیم به جهش تولید برسیم. معیار اول نوع نگاه مسؤولان کشور به ظرفیت‌ها و توان داخلی است. تا زمانی که نگاه‌ها به خارج از کشور و به دست اجنبی دوخته شده باشد و همچنان به دنبال مذاکره و جست‌و‌جوی راه‌حل مشکلات کشور در بیرون از مرزهای‌مان باشیم، جهش تولید اتفاق نخواهد افتاد.
نبی ادامه داد: بنده به عنوان یک کارآفرین عرض می‌کنم کشوری مثل ایران با داشتن منابع فراوان و نیروی جوان آماده کار، برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی‌اش نیازی به کشورهای خارجی ندارد اما متاسفانه در 7 سال گذشته، دولتمردان منتظر بودند سایر کشورها کاری برای ما انجام دهند، البته آمریکا کاری برای کشورمان کرد که هیچ یک از دولت‌های مستقر در کشور تاکنون آن را انجام نداده بودند و آن کاهش وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت خام بود. این کاهش وابستگی موجب شد اتکای اقتصاد کشور به مردم و توان داخلی بیشتر شود. اگر بتوانیم از این دستاورد صیانت کنیم می‌توانیم در 5 سال آینده شاهد نتایج مثبت آن باشیم.
این کارآفرین نمونه افزود: قبل از اعمال تحریم‌های جدید، شرکت‌هایی مثل ال‌جی، سامسونگ و بوش در کشور فعالیت داشتند که با خروج آمریکا از برجام و وضع تحریم‌های یکجانبه، این شرکت‌ها از ارسال قطعات به کارخانه‌های ما خودداری کردند و موجب تعطیلی این کارخانه‌ها با هزاران نیروی کار شدند.
نبی ادامه داد: ما در این مقطع ۳ انتخاب پیش‌روی‌مان داشتیم. اول اینکه در کارخانه را می‌بستیم و می‌گفتیم هیچ راه دیگری برای تولید وجود ندارد. انتخاب دوم هم این بود که به کشورهای تحریم‌کننده التماس کنیم و عزت‌مان را زیر سوال ببریم تا تحریم‌ها را بردارند. راه سوم اما تکیه بر توان و ظرفیت داخلی برای تولید محصول بود. با تکیه بر راه سوم، امروز تمام کارخانه‌هایی که بر اثر تحریم تعطیل شده بودند، به صورت ۲ شیفت و با تمام ظرفیت در حال تولید محصول هستند. امروز جی پلاس جایگزین ال‌جی و سام تی‌‌‌وی جایگزین سامسونگ شده و اسنوا به عنوان یک برند ملی، با 4 شیفت فعالیت، صادرات محصولاتش را نیز با قدرت آغاز کرده است.
وی اظهار داشت: این رشدی که در صنایع ما به دلیل خروج آمریکا از برجام و تکیه بر توان و ظرفیت‌های داخلی به وجود آمده، بسیار ارزشمند است و ما باید بکوشیم از این دستاوردها مراقبت کنیم. بنده به عنوان یک کارآفرین نمی‌توانم شاهد باشم رنج‌هایی را که مردم و کارآفرینان برای عبور از شرایط تحریمی متحمل شدند با چوب مذاکره به حراج بگذارند.
نبی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از معیارهایی که مانع جهش تولید می‌شود، موازی‌کاری‌های دستگاه‌های موجود در کشور است. به طور مثال در کشور برای نظارت بر کیفیت تولیدات داخلی، ۲ سازمان موازی با ماموریت‌های موازی به وجود آورده‌ایم. سازمان نظارت بر مواد غذایی و سازمان استاندارد کشور ۲ نهادی هستند که به صورت موازی نظارت می‌کنند، مجوز می‌دهند و برای صدور آن هزینه دریافت می‌کنند و چشم دیدن یکدیگر را هم ندارند.
وی ادامه داد: همین نهادهای موازی اطلاعات‌شان را هم در اختیار یکدیگر قرار نمی‌دهند و همین امر موجب می‌شود سامانه جامع اطلاعاتی شفافی برای تصمیم‌گیری درست وجود نداشته باشد. واقعا جای سوال است که چرا نهادهای تحت مدیریت یک دولت مرکزی، همکاری لازم را با هم ندارند. نمونه دیگر آن، همین کالاهای دپو شده در گمرک است که به دلیل موازی‌کاری نهادهای مختلف، ترخیص‌شان با مشکل مواجه شده است. متاسفانه بخش تولید و صنعت هم بین این موازی‌کاری‌ها گیر افتاده‌اند و حرکت‌شان با کندی انجام می‌گیرد.
این کارآفرین نمونه خاطرنشان کرد: معیار دیگری که جهش تولید را با مشکل مواجه می‌کند، تعارض منافع است. به عنوان مثال، 30 درصد از سهام شرکتی مثل ایران‌خودرو را قطعه‌سازانی به چنگ آوردند که به دلیل انحصار موجود در این صنعت، منافع‌شان با منافع عمومی مردم و بعضا منافع شرکت در تعارض است. یا مثلا هنگامی که بانک یک کارخانه را به خاطر بدهی تصاحب می‌کند، تمایلی برای فروش یا راه‌اندازی آن کارخانه ندارد، زیرا سود حاصل از افزایش قیمت آن کارخانه، از تسهیلات‌دهی به مردم بیشتر است. به عنوان مثال، یکی از بانک‌ها چند سال قبل کارخانه‌ای را با 90 نفر نیروی کار، به دلیل بدهی 500 میلیون تومانی تصاحب کرد اما اکنون حاضر نمی‌شود این کارخانه را به قیمت 8 میلیارد تومان هم بفروشد. اینگونه می‌شود که به دلیل تعارض منافع بانک و منافع عمومی کشور، کارخانه‌ها تعطیل و کارکنان بیکار می‌شوند.
نبی اظهار داشت: قوانین دست و پاگیر، از دیگر موانع موجود در مسیر جهش تولید است. ما در کشور هم برای بستن کارخانه، قانون‌های مختلفی داریم و هم برای باز کردنش. به همین خاطر اعمال سلیقه مدیران می‌تواند تاثیرات بسیار زیادی بر فعالیت کارخانه‌ها بگذارد.
وی با اشاره به مشکلات کارآفرینان در حوزه قضایی گفت: به دلیل پیچیدگی و حساسیت پرونده‌های قضایی کارآفرینان، نیاز است شعبه‌هایی برای رسیدگی به پرونده آنها فراهم شود تا علاوه بر حفظ کرامت آنها، ابعاد مختلف پرونده نظیر بیکاری کارکنان و مشکلات موجود بر سر راه کارآفرینان به طور کامل دیده شود. متاسفانه با قوانین فعلی، معاون حقوقی شرکت که تسلط بیشتری بر مسائل شرکت دارد نمی‌تواند به جای وکیل به دفاع از شرکت بپردازد که این هم یکی دیگر از مشکلات این حوزه است. مشکل دیگر این بخش، عدم پذیرش اعسار شرکت‌هایی است که توان پرداخت تسهیلات بانکی را در حال حاضر ندارند. متاسفانه اعسار اشخاص حقیقی در دادگاه پذیرفته می‌شود اما اعسار کارخانه‌ای که نیروی کار فراوانی دارد، مورد قبول واقع نمی‌شود.
نبی در انتها نبود نیروی متخصص را یکی دیگر از مشکلات موجود بر سر راه جهش تولید عنوان کرد و گفت: متاسفانه اغلب نیروی کار موجود، کارگر ساده است و سیستم آموزشی و دانشگاه ما نیروی مورد نیاز صنعت را فراهم نمی‌کند. به همین دلیل کارخانه‌ها وقتی یک نیروی کار متخصص پیدا می‌کنند تمام تلاش‌شان را برای به دست آوردن آن انجام می‌دهند. در انتها امیدواریم با محقق شدن این معیارها و رفع موانع اشاره شده، بتوانیم در کوتاه‌مدت، شاهد تحقق شعار جهش تولید باشیم.