عباس اسماعیلگل: ۴۰ خواننده مطرح موسیقی کشور در تجربهای کمنظیر در یک قطعه با موضوع صلح و وحدت ملی با محوریت ایران تحت عنوان «منو بشناس» همخوانی کردند. این اتفاق که برای نخستینبار در تاریخ موسیقی ایران رقم میخورد، با حضور چهرههای شاخص موسیقی تهیه و تولید شده و موزیک ویدئوی خوشساخت و حرفهای این اثر، مراحل پایانی تولید را طی میکند. «منو بشناس» تلاش مؤسسه موسیقی «مأوا» و خوانندگان سرشناس ایرانی برای تقویت هویت ملی در میان ایرانیان است. بهروز صفاریان، رضا صادقی، فرزاد فرزین، فریدون آسرایی، حجت اشرفزاده، گرشا رضایی، خشایار اعتمادی، پرواز همای، سینا شعبانخانی، روزبه نعمتاللهی، گروه سون، کاوه آفاق، حسین حقیقی، مسعود صادقلو، حمید هیراد، حامد همایون، سینا درخشنده، سامان جلیلی، احسان حقشناس، رضا شیری و تعداد دیگری از خوانندگان و هنرمندان، در این اثر حضور دارند. این اثر به قلم احمد امیرخلیلی، آهنگسازی فرزاد فرزین و تنظیمکنندگی بهروز صفاریان است که تهیهکنندگی آن را میثم محمدحسنی انجام داده و در موسسه موسیقی «مأوا» تهیه و تولید شده است.
اما بدون شک طی هفته گذشته، انتشار خبر اثر مشترک 40 خواننده و حتی شائبه تقلید از یکی از آثار مطرح خارجی که توسط گروهی از ستارههای موزیک جهان همخوانی شده، از مهمترین اخبار موسیقی کشور در دوران بیخبری کرونایی بوده است که این موضوع واکنش مخاطبان موسیقی را در فضای مجازی در پی داشت، زیرا اثر مشترک 40 خواننده مطرح موسیقی اصیل و پاپ اتفاقی بیسابقه و هیجانانگیز برای مخاطبان این خوانندهها خواهد بود.
از سوی دیگر هنرمندانی چون فرزاد فرزین و پرواز همای در صفحات خود نسبت به حضورشان در این اثر واکنش نشان دادند. فرزاد فرزین که علاوه بر خوانندگی، آهنگسازی این اثر را نیز بر عهده داد، پس از انتشار این خبر و حاشیههایش در فضای مجازی درباره ساخت قطعه «منو بشناس» توسط مرکز موسیقی مأوا از زیرمجموعههای سازمان رسانهای «اوج» که با همراهی نزدیک به ۴۰ خواننده مطرح کشورمان به تولید خواهد رسید، توضیحاتی را ارائه داد.
وی در بخشی از توضیحات خود خطاب به برخی رسانهها گفت: «این آهنگ ارتباطی به آن قطعه مشهور خارجی ندارد. تنها نقطه مشترک همخوانی هنرمندان در کنار یکدیگر است. لطفا اگر خبری منتشر میکنید به عنوان یک رسانه معتبر صحتش را از آهنگساز، تنظیمکننده و تهیهکننده کار که مدتها برای تولید این اثر تلاش کردهاند بپرسید».
اما احسان خداپرست، معاون طرح و برنامه مرکز مأوا نیز در گفتوگو با رسانهها ضمن تاکید بر اینکه هیچ ارتباط معنایی بین آهنگ «منو بشناس» و قطعه مشهور خارجی وجود ندارد، به پیشینه طراحی چنین تولیداتی در مرکز موسیقی مأوا اشاره کرد و گفت: «۲ سال پیش با حمایت و تهیهکنندگی مرکز موسیقی مأوا قطعه «ایران جان» منتشر شد. این قطعه اثر مشترکی بود که حامد همایون، حجت اشرفزاده، رضا صادقی و مهدی یغمایی در آن اجرا داشتند. استقبال مخاطبان از این اثر باعث شد به فکر تولید آثاری مشابه باشیم. اما این بار تصمیم گرفتیم در مقیاسی بزرگتر ترانه اجرا شود».
به هر حال قطعه «منو بشناس» به لحاظ حضور 40 خواننده مشهور موسیقی پاپ و اصیل ایرانی و محتوای کار اثری خاص و متفاوت در موسیقی کشور محسوب میشود.
اگر تاریخ موسیقی کشور را پس از انقلاب اسلامی مرور کنیم، به آثار متعددی میرسیم که ۲ خواننده در آن هنرنمایی کردهاند اما قطعات یا آلبومهایی که با حضور چندین خواننده مطرح منتشر شده است شاید تعدادشان به انگشتان ۲ دست هم نرسد. از سوی دیگر اغلب همین تعداد اندک آثار مشترک هم با موفقیت چندانی روبهرو نشد و شاید تنها چند اثر بیشتر از سایر آثار آنطور که باید به چشم آمد و میان آثار شاخص موسیقی پس از انقلاب به ثبت رسید.
حدود 10 سال پیش بود که ۷ خواننده مطرح پاپ آلبومی را در رثای شهدای جنگ تحمیلی و حماسه ۸ سال دفاعمقدس روانه بازار موسیقی کشور کردند و این آلبوم با عنوان «دلصدا» توانست در میان مخاطبان اسم و رسمی برای خود پیدا کند. «محسن چاووشی»، «فریدون آسرایی»، «فرزاد فرزین»، «شهاب رمضان»، «بهنام صفوی»، «مهدی یغمایی» و «شاهد صادقپور» خوانندگان این مجموعه بودند که آلبوم «دلصدا» را به ارواح پاک و مطهر شهیدان تقدیم کردند اما یکی از نقاط قابل توجه و ممتاز درباره قطعات این آلبوم این موضوع است که تمام آثار این خوانندههای مطرح در این آلبوم همگی به یکی از قطعات ماندگار و پرطرفدار خوانندههایشان بدل شد به طوری که برخی از این خوانندهها تا مدتها در کنسرتهایشان این قطعات را برای مخاطبانشان میخوانند.
به جرأت باید گفت این آلبوم به ماندگارترین آثار موسیقایی در حوزه دفاعمقدس بدل شد که حداقل تاکنون در حوزه موسیقی پاپ به تولید رسیده است. نگاهی به این ۷ اثر خالی از لطف نیست: قطعه فریدون آسرایی در این آلبوم «سرباز آخر» نام دارد که شعر آن را سیدعبدالجبار کاکایی گفته و تنظیمش کاری از پاشا یثربی است. مهدی یغمایی هم قطعه «خاطره» را اجرا کرده که ترانه آن از زهرا عاملی و تنظیمش را پوریا حیدری انجام داده است. اما فرزاد فرزین نیز با اثر «راه من» در آلبوم «دلصدا» مشارکت داشته است. وی درباره این قطعه گفته است: «این آهنگ یک قطعه ملی است و مربوط به یک دسته یا گروه خاص نمیشود بلکه برای تمام کسانی است که برای کشورمان از جانشان گذشتند».
زندهیاد سیدبهنام صفوی هم که در آلبوم «دلصدا» با قطعه «طاقت ندارم» حضور پیدا کرده بود درباره این اثر گفته بود: «در این قطعه قصه رمانتیک یک رزمنده روایت میشود. این رزمنده با اینکه عشق و علاقه زیادی به دنیا و اطرافیانش دارد ولی به خاطر کشورش به جبهههای حق علیه باطل میرود».
شهاب رمضان نیز با قطعه «همسنگر» با سایر خوانندگان آلبوم «دلصدا» همکاری داشته که از نکات قابل توجه آهنگ تنطیم اثر توسط سیروان خسروی محسوب میشود. این آلبوم یک چهره کمتر شناخته شده در حوزه موسیقی داشت و آن هم شاهد صادقزاده بود که با حضور در این آلبوم برای نخستینبار به صورت رسمی در عرصه موسیقی فعالیت میکرد و قطعه «کبوترها» را با شعری از علیرضا آذر و تنظیم مهران خلیلی ساخت، طی این سالها هم خبر چندانی از این خواننده جوان در دنیای موسیقی نشد. محسن چاووشی به عنوان یکی از پرمخاطبترین خوانندههای موسیقی پاپ نیز با قطعه «سلام به صلح» در این آلبوم حضور داشت و این قطعه همچنان یکی از آثار پرطرفدار چاووشی محسوب میشود.
در این میان احسان علیخانی نیز طی سالهای اخیر با تیتراژهایش در ماه عسل، پای خوانندههای مطرح موسیقی کشور را به تلویزیون باز کرد و در ادامه همین مسیر، برای ویژه برنامه نوروز (برنامه سه ستاره) چند سال پیش شبکه ۳ سیما، موزیک ویدئوی «فصل بهار» را با حضور ۶ خواننده مطرح موسیقی به تولید رساند و از تلویزیون پخش کرد و موفقیت این قطعه چنان بالا بود که در ادامه «فصل بهار 2» و «فصل بهار 3» با حضور خوانندههای مختلف به تولید رسید که البته هیچگاه به موفقیت سری نخست «فصل بهار» نرسید.
این قطعه در یک ابتکار جالب به ۶ گویش و با صدای ۶ خواننده تولید شد و مخاطبان خوانندههای محبوب خود را در شکل و شمایل متفاوت مشاهده کردند به طوری که «سعید شهروز» لری، «رضا صادقی» بندر عباسی، «پیام عزیزی» کردی، «مرتضی پاشایی» فارسی، «محمد علیزاده» آذری و «مهدی یراحی» عربی اجرا کردند. هر بخش این قطعه نمایانگر یک گوشه از فرهنگ غنی ایران زمین است. ترانه و ملودی فصل بهار اثری از «حسن کریمی» است، «معین راهبر» وظیفه تنظیم و میکس را بر عهده داشته و مستر نیز توسط «کوشان حداد» انجام شده است. «ابراهیم علوی» (عود)، «قنبر راستگو» (جفتی) و «احسان نیزن» (کمانچه) نوازندگان این اثر بودند. قطعه فصل بهار تیتراژ ویژهبرنامه تحویل سال شبکه ۳ سیما بود.
با نگاهی به آلبوم «دلصدا» و «فصل بهار» متوجه این موضوع خواهیم شد که موفقیت آلبوم یا قطعه مشترک خوانندهها صرفا به تعداد بالای خوانندههای مطرح بستگی ندارد بلکه در نخستین گام باید آن اثر موسیقایی حرفهای جدید و جدی برای گفتن در بازار پرپیچ و خم موسیقی داشته باشد. باید ببینیم قطعه «منو بشناس» چه سرنوشتی پیدا میکند و میتواند موفقیتهای «دلصدا» و ««فصل بهار» را تکرار کند یا اینکه همانند چند اثر ضعیف مشترک میان برخی خوانندهها به اثری دمدستی بدل خواهد شد.