گروه فرهنگ و هنر: سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر در نشستی مجازی به تشریح جزئیات برگزاری این رویداد پرداخت. دبیر جشنواره فیلم فجر در ابتدای سخنان خود با درود به شهدای اسلام بویژه شهید محسن فخری‌زاده و پاسداشت یاد درگذشتگان سینمای ایران در سال جاری، در ابتدای سخنان خود گفت: با شیوع کرونا جشنواره‌ها در دنیا شیوه‌های مختلفی را برگزیدند. برخی جشنواره‌ها آنلاین و برخی مثل جشنواره فیلم‌ کودک در ایران به شیوه آنلاین و فیزیکی برگزار شدند.

وی گفت: انتخاب شیوه برگزاری جشنواره فیلم فجر دشوار بود. ساده‌ترین تصمیم تعطیلی این رویداد بود اما نمی‌دانستیم که آیا این بهترین تصمیم است یا نه. جمع‌بندی‌های متعدد ما با اهالی سینما در شورای سیاست‌گذاری، ما را به ۲ رویکرد رساند؛ در وهله اول برپایی جشنواره فقط برای داوران جشنواره است، یعنی جشنواره هیچ نمایشی نخواهد داشت و داوران در بخش‌های مختلف فیلم‌ها را خواهند دید. در رویکرد دوم اگر در روزهای پیش‌رو وضعیت سلامت رو به بهبود برود، نخستین گزینه این است که آثار کاندیدای هیات داوران از جمع فیلم‌های رسیده در بخش‌های گوناگون برای مخاطبان اولویت اول (اهالی سینما و رسانه) و در اولویت دوم برای مخاطبان به شیوه 50 درصدی به نمایش درآید. 

دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر در ادامه این نشست با اشاره به ویژگی‌های این دوره جشنواره بر اساس فراخوان جشنواره به حضور فیلم‌های اول فیلمسازان در بخش سودای سیمرغ اشاره کرد و گفت: بر اساس فراخوان، هیات داوران تمام آثار واجد شرایط حضور در جشنواره اعم از فیلم‌های حرفه‌ای و فیلم اول کارگردانان را در همه بخش‌ها مورد داوری قرار می‌دهد. وی همچنین اظهار داشت: در این دوره، هیات داوران این بخش از میان فیلم‌های مستند بلند (بالای 70 دقیقه) حاضر در چهاردهمین جشنواره فیلم مستند سینماحقیقت، یک فیلم را به عنوان اثر برگزیده معرفی خواهند کرد و همچنین هیات داوران بخش فیلم‌های کوتاه از میان فیلم‌های کوتاه حایز شرایط (3 تا 15 دقیقه) حاضر در سی‌و‌هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، یک فیلم را به عنوان اثر برگزیده معرفی خواهند کرد. 

در بخش بعدی این نشست خبری مجازی، دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر در پاسخ به پرسشی درباره چرایی برپایی جشنواره در شرایط کرونایی، گفت: جشنواره آثار یک سال تولیدشده سینمای ایران را در اختیار داوران قرار می‌دهد و داوران 27 سیمرغ را در بخش‌های مختلف به آثار اهدا خواهد کرد. جشنواره با حفظ اولویت سلامت سینماگران و مخاطبان برای هیات داوران برگزار می‌شود. گام دوم این است که اگر ما بر اساس پروتکل‌ها، توانستیم فیلم‌ها را برای سینماگران و رسانه‌ها نمایش دهیم، آثار کاندیدا شده داوران را برای این طیف نمایش خواهیم داد. گام سوم این است که از 12 بهمن با رعایت پروتکل‌ها، فیلم‌ها را برای مردم هم نمایش دهیم اما در حال حاضر، در گام اول و نمایش فیلم‌ها برای داوران قرار داریم. 

وی ادامه داد: ما می‌توانیم در یک زیست متناسب با شرایط کرونا، وضعیت معیشت و کار فرهنگی خود را امتداد دهیم. کسی نمی‌تواند بگوید کرونا چه روزی از بین خواهد رفت. مهم این است که ما بتوانیم با این شرایط خود را وفق دهیم و بهترین گزینه را بیابیم. تعطیلی جشنواره ساده‌ترین گزینه بود و بهترین گزینه نبود. در بهار هم با توجه به مصادف شدن با ماه مبارک رمضان و ایام انتخابات، برپایی جشنواره کار ساده‌ای نبود. همه این موارد را به طور دقیق مورد بررسی قرار دادیم و همه گزینه‌ها معایب و محاسن‌شان درج شد و علت تأخیر انتشار فراخوان جشنواره سی‌و‌نهم، مطالعه و رایزنی‌های فراوان و جمع‌آوری همه پیشنهادها بود. اکثر دوستان ما هم اتفاق نظر داشتند که این گزینه می‌تواند منطقی‌ترین گزینه باشد. ‌

دبیر جشنواره درباره بودجه جشنواره گفت: بودجه جشنواره کاهش یافته و تمام تلاش ما این است که هزینه‌ها در پایین‌ترین حد باشد. تلاش خواهیم کرد امسال جشنواره و گفت‌وگو درباره آثار سینمای ایران را از طریق صداوسیما و پلتفرم‌ها رونق دهیم تا اگر نشست خبری نداریم، در برنامه‌هایی که توسط پلتفرم‌ها تدارک دیده می‌شود درباره آثار جدید سینمای ایران گفت‌وگو کنند. 

طباطبایی‌نژاد درباره تعداد فیلم‌های ارسالی به جشنواره گفت: پیش‌بینی ما با توجه به فیلم‌های آماده نمایش و آثاری که پروانه ساخت دریافت کرده‌اند، تعداد 40 تا 50 فیلم است. 

در بخش بعدی این نشست خبری مجازی، سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد درباره تقلیل جشنواره به یک جشنواره دانشجویی با روش فعلی گفت: از گفت‌وگو با سینماگران به این نتیجه رسیدیم که فیلمسازی که از سال گذشته درگیر تولید اثرش بوده و درباره اثرش سکوت مطلق پیش می‌آید، این از نظر امید و روحیه برای اهالی سینما و فیلمسازان مناسب نیست. همه ما شکوه جشنواره فیلم فجر را آرمانی می‌بینیم؛ اینطور نبینیم که شکل فعلی تحقیر جشنواره است. باید بپذیریم که شرایط کرونایی ما را به این سمت برده. جشنواره یک چراغ پرنور بوده و ما تلاش می‌کنیم که این چراغ خاموش نشود. این یک مدل است و باید با زیست کرونایی کنار بیاییم. 

وی درباره منتفی بودن بخش آنلاین جشنواره گفت: برپایی جشنواره فیلم فجر به صورت آنلاین ممکن نیست. در این زمینه هم فکر شده بود اما این تضمین وجود ندارد فیلمی که در سامانه‌ها به نمایش درمی‌آید، به سرقت نرود. این یک ریسک نامعقول برای فیلم‌های سینمایی بلند در ایران است. همچنین اگر شرایط فراهم شد و به شیوه دوم رسیدیم، اهالی رسانه از 12 بهمن در برج میلاد آثار جشنواره را خواهند دید. 

سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد درباره سطح کیفی جشنواره امسال و نبود فیلم‌های خوب و رسیدن فیلم جدید اصغر فرهادی به این دوره گفت: به علاقه‌مندان و مخاطبان قول می‌دهم 4-3 فیلم ماندگار در این دوره خواهیم داشت و اینگونه نیست که فیلم خوب نداشته باشیم. درباره فیلم آقای فرهادی هم بعید می‌دانم فیلم ایشان به جشنواره برسد. همچنین ما در فراخوان هم اعلام کرده‌ایم اگر فیلم‌ها برای مردم به نمایش دربیاید، سیمرغ مردمی خواهیم داشت و اگر وارد مرحله نمایش عمومی فیلم‌ها برای مردم (در صورت ایجاد فضای مناسب) شویم، ممکن است تعداد سالن‌های سینما افزایش یابد. 

وی درباره ترکیب هیات داوران گفت: ترکیب هیات داوران مجموعه‌ای از صاحبنظران سینما در بخش‌های مختلف است. تصمیم‌گیری درباره اهدای 22 جایزه در بخش سودای سیمرغ و قضاوت حدود 40 فیلم کار ساده‌ای نخواهد بود. وقتی جشنواره قرار نیست به شکل قبلی برپا شود، این شیوه بهترین روش بود. این نکته را هم بگویم قبلا این انتقاد وجود داشت که فیلمی شایسته حضور در جشنواره نبوده و می‌توانسته در جشنواره حاضر باشد، حالا این شانس امسال برای همه فیلم‌ها وجود دارد که شاید اگر هیات انتخاب وجود داشت، در این قضاوت لحاظ نمی‌شدند. 

طباطبایی‌نژاد گفت: اگر فیلمی در کورس داوری قرار گیرد، حتما باید پروانه نمایش ویژه جشنواره را به دست بیاورد. به لحاظ قانونی پروانه نمایش در سازمان سینمایی و معاونت نظارت برای اکران عمومی، اکران خارج از کشور و پروانه ممیزی حداقلی (نمایش در جشنواره‌ها و مراکز خاص) است که ما در گفت‌وگو با دوستان در معاونت نظارت و ارزشیابی به این نتیجه رسیدیم فیلم‌های انتخاب شده داوران توسط معاونت نظارت برای کسب پروانه نمایش مورد بررسی قرار بگیرد. 

وی درباره حضور فیلم‌های حاضر در جشنواره‌های خارجی در فیلم فجر گفت: من دوست داشتم این آثار در جشنواره نمایش داده شود. تصمیم در نهایت بر این شد که بهتر است جشنواره با رعایت مقررات اجرا شود و آن فیلم‌ها طبیعتا امکان حضور در جشنواره فیلم فجر را ندارند و فقط جشنواره فیلم کودک از این روال خارج است و آثار این جشنواره می‌توانند در جشنواره فجر به نمایش گذاشته شوند. طباطبایی‌نژاد همچنین گفت: با سامانه نمایش درخواستی گفت‌وگوهایی را داشته‌ایم که برنامه‌هایی متناسب با سینمای ایران و زنده‌کردن خاطرات جشنواره فیلم فجر از طریق سامانه‌ها ارائه شود. پیشنهاداتی هم برای کار مشارکتی با صداوسیما ارائه شده و این ۲ حوزه منافاتی با یکدیگر ندارند و مخاطبان خاص خود را دارند. هر ۲ حوزه می‌توانند در کنار سینمای ایران قرار بگیرند. این ۲ رسانه می‌توانند خلأ امسال جشنواره را پر کنند.  شور و نشاط اکران فیلم درسینماهای مردمی حذف شده اما مخاطبانش همچنان هستند و ما سعی می‌کنیم جذابیت جشنواره حذف نشود. 

دبیر جشنواره اظهار داشت: ممکن است امسال جایزه سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی (جایزه سردار شهید سلیمانی) به یک فیلم مستند یا کوتاه داده شود و قرار است بر اساس فراخوان، این جایزه مثل سال‌های پیش به فیلم‌های بخش سودای سیمرغ اختصاص داده نشود.