عباس اسماعیل‌گل: 22 دی‌ماه ۹۷ ویدئوی کوتاهی با این تیتر از شهر «امیدیه» همه را شوکه کرد: «حمله مأموران به خانه جانباز مدافع حرم با دستور دادستان شهر» و همین مساله سوژه مستند مستند «امیدی‌هِ» به کارگردانی علی زهیری شد تا این هنرمند جوان به روایت پشت‌پرده‌ این اتفاق مبهم بپردازد. 

مستند «امیدی‌هِ» که یکی از محصولات شاخص دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود، قرار است طی روزهای آینده در قالب جشنواره سینما حقیقت هم به نمایش گذاشته شود. 

اما طی چند وقت اخیر که این مستند به نمایش درآمده، واکنش‌های مختلفی را از سوی مخاطبان در پی داشته است. در این میان یادداشتی که سیدحامد ترابی، پژوهشگر و نویسنده‌، درباره این مستند منتشر کرد بیش از سایر نقدها مورد توجه قرار گرفت. وی در بخشی از یادداشت خود آورده است: «امیدیه» همان جایی ایستاده که باید. «امیدیه» نشان می‌دهد که هر چه عده‌ای برای بی‌عدالتی تلاش می‌کنند اما برخلاف آنچه دشمن می‌خواهد، باز هم دین و مسجد به میدان می‌آید و نشان می‌دهد که اگر امیدی به رفع بی‌عدالتی است، این امید نه در نگاه به چشم‌آبی‌ها که در سجده در محراب مسجد نهفته است. «امیدیه» معادله را به هم می‌زند و تیر دشمن را به سنگ! مسجدی‌ها در این مستند همه آنچه را که قرار بود در ذهن‌ها ایجاد شود، می‌شکنند و نشان می‌دهند که مساجد همچنان سنگر هستند، سنگر مبارزه با بی‌عدالتی! «امیدی‌ه» نشان می‌دهد که مردم درست فکر می‌کردند، دل بستن به اصحاب قدرت، دردی را دوا نمی‌کند اما دل و ذهن را هم به سمت چشم‌های آبی منحرف نمی‌کند، بلکه نشان می‌دهد همه حرف همان بود که امام راحل می‌گفت: «و تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند». آنجا که نشان می‌دهد که انتخاب در چشم اصحاب مسجد، راهی برای رسیدن به پول و قدرت نیست، بلکه خود زمینه رشد و مبارزه با بی‌عدالتی است. امیدیه نشان می‌دهد که «امیدی‌هِ»، آن هم در وجود مردمی که با عبودیت خداوند پا به مبارزه گذاشته‌اند. «امیدیه» به ما هم تلنگر می‌زند که نمی‌شود با روی خوش نشان دادن به این و آن پیروز انتخابات شد، نمی‌شود نجنگید و برد، نمی‌شود عرصه اقتصاد و فرهنگ را رها کرد و توقع پیروزی در سیاست را داشت، نمی‌شود از اصول کوتاه آمد... و در آخر نشان می‌دهد، با همه پیچ و خم‌ها و دردها، همچنان «امیدی‌هِ»...

 از سوی دیگر مستند «امیدی‌ه» سال گذشته زمانی منتشر شد که در بحبوحه ماجرای زمین‌های لواسانات قرار داشتیم و جمعی از دانشجویان عدالت‌طلب درباره این اتفاق دست به فعالیت‌های مختلف می‌زدند. همزمانی پخش این مستند با اوج ماجرای زمین‌های لواسانات به آنجا ختم شد که مراسم رونمایی از این مستند با حال و هوای خاصی و با حضور امام جمعه لواسان برگزار شد به طوری که مراسم رونمایی این مستند به تریبونی مهم برای عدالت‌طلبان بدل شده بود. حجت‌الاسلام لواسانی، امام جمعه لواسان در مراسم رونمایی مستند سخنان آتشینی ایراد کرد که بخش کوتاه و مهمی از این سخنان در ادامه آمده است: همان‌طور در این مستند مشاهده کردیم، در شهری به نام «امیدیه» یک اتفاقی افتاده است. در این میان تعدادی بچه مسجدی دور هم جمع شدند برای اینکه شهر خودشان را اداره کنند و همفکری کردند و کاری را انجام دادند که نتیجه این شده که توانسته‌اند جلوی یکسری از تخلفات را بگیرند و بتوانند عدالت را در حدی که توان دارند در شهر امیدیه پیاده کنند و تحقق ببخشند. کاری که انجام شد یک نماد امیدبخشی برای ما است که می‌توانیم از روش‌های درست استفاده کنیم و در کشور جمهوری اسلامی عدالت را برقرار کنیم و جلوی فساد و تبعیض بایستیم. البته که این کار اگر با نیت خدایی انجام شود، شدنی است. بنابراین اگر بخواهیم عدالت‌طلبی را به صورت جدی پیگیری کنیم نمونه موفق آن مستند «امیدی‌هِ» است و حرکت و اقدام بسیار موفقی به نظر من است. باید یک قدم رو به جلو برویم و این حرکت را به یک جریان اجتماعی هماهنگ و نه یک جریان سیاسی در سراسر کشور تبدیل کنیم که این جریان اجتماعی خواسته‌ها و مطالبات اصلی دارد. عدالت‌طلبی تمیزی را که در این مستند دیدیم و به نظر من هم کار بسیار جالبی است باید توسعه پیدا کند و به یک جریان اجتماعی جوان، حزب‌اللهی، متدین، مسجدی، بسیجی و مدافع حرم که باید اینجا هم از حرم و حریم انقلاب اسلامی دفاع کند تبدیل شود و مطالبات بسیار جدی‌تری را مطرح کند. اگر بخواهیم مسیر عدالت‌طلبی را در کشور ادامه بدهیم و حرکت در این مسیر به نتیجه برسد باید آن را به یک جریان اجتماعی تپنده مستقل از جریانات سیاسی با محوریت انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری تبدیل کنیم. علی زهیری، کارگردان جوان مستند «امیدی ه» که این روزها اثر خود را برای حضور در جشنواره سینما حقیقت آماده می‌کند، در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره روند تولید این مستند و مشکلات پیش رویش سخن به میان آورد که در ادامه از نظرتان می‌گذرد. 

وی در ابتدا در این باره که بر چه اساسی سراغ سوژه مستند رفت، گفت: شروع کار با همان کلیپ معروف فضای مجازی بود که نشان می‌داد عده‌ای با لباس شخصی، وارد خانه شخصی به نام اسماعیل شریفی،‌ جانباز مدافع حرم می‌شوند. به واسطه فیلم قبلی‌ام آن جانباز را می‌شناختم. ابتدا تصور نمی‌کردم آنهایی که وارد خانه می‌شوند، مامور نیروی انتظامی هستند که این شکلی عمل ‌می‌کنند اما در ادامه متوجه واقعیت ماجرا شدم. پرس‌و‌جو کردم و برخی‌ها گفتند اسماعیل شریفی، گروهی در فضای مجازی داشته که در آن مطالبی درباره دادستان وقت شهر و زمین‌خواری‌ها گفته شده و دادستان هم حکم داده است که او و دوستانش را بازداشت کنند اما هیچ‌گاه به اثبات نرسید که آن کانال فضای مجازی متعلق به اسماعیل شریفی است و حتی خود دادستان وقت مصاحبه کرده و گفته بود تعدادی ضدانقلاب دستگیر کرده‌ایم و عده‌ای هم متواری هستند که کاملا حرفش دروغ بود. همه این ابهامات موجب شد سراغ این موضوع بروم تا ماجرا روشن شود. وی ادامه داد: حتی گفته شده بود اسماعیل شریفی به عنوان یک ضدانقلاب متواری شده است(!) که این هم از دروغ‌های بزرگ درباره فعالیت‌های مطالبه‌گرانه وی بود. کارگردان جوان افزود: به هر حال هدفم این بود که به سمت روشنگری درباره این اتفاقات بروم، زیرا معتقدم با عدم حضور ما در این رویدادها، شبکه‌های معاند به میدان می‌آیند و در نهایت در فضایی بدون رقیب روایت خودشان را به مخاطب القا می‌کنند؛ خوشبختانه حضور به‌موقع ما باعث شد شبکه‌های خارجی خیلی سمت ماجرا نیایند و انصافا من هم سعی کردم با هدف روشنگری و با دیدگاه منصفانه به ماجرا بپردازم. 

وی گفت: اصلا فرصت تحقیق نداشتیم. متخلفان یعنی دادستان وقت، فرمانده نیروی انتظامی وقت و یکی دو مسؤول دیگر در شهر امیدیه بودند و ما در اوج ماجرا دوربین را برداشتیم و رفتیم «امیدیه». اینطور نبود که بتوانیم اول برویم داخل شهر و با خیال راحت تحقیق کنیم. وقتی آنجا بودیم، تهدید می‌شدیم که از شهر خارج شویم. در چنین شرایطی، فقط می‌خواستیم روشنگری‌ کنیم، حتی سمت دادستان سابق هم رفتم ولی اجازه مصاحبه نداد. شهردار و رئیس سابق مسکن و شهرسازی هم حاضر به مصاحبه نشدند. 

وی درباره برخی انتقادات فنی به مستند خاطرنشان کرد: بخشی به ‌خاطر نشان دادن التهاب ماجراست ولی دلیل اصلی، این بود که شرایط آرامی نداشتیم. مثلا یک شب اطلاع ‌دادند که نیروی انتظامی می‌آید وسیله‌های‌تان را ببرد، ما هم وسیله‌ها را در ماشین انداختیم و جای دیگری رفتیم. وضعیت طوری نبود که مثلا نورپردازی کنیم یا قاب‌های زیبا ببندیم. 

زهیری درباره سرنوشت مسؤولان مختلف امیدیه پس از انتشار مستند «امیدی ه» گفت: بعد از پخش مستند هم دادستان وقت و هم فرمانده نیروی انتظامی وقت از شهرستان رفتند و حتی بقیه آنهایی هم که در زمین‌خواری‌ها دست داشتند، ناپدید شدند و خوشبختانه در نهایت زمین‌هایی که زمین‌خوارها گرفته بودند، پس گرفته شد. وی گفت: متاسفانه رسانه‌ها آنطور که باید به کارکرد مسجد در ماجرای امیدیه نپرداختند، در واقع اتقاق بزرگ این مستند در مسجد رقم می‌خورد و بچه‌مسجدی‌های شهر تصمیم می‌گیرند برای مبارزه با فساد و رانت در شهرشان عده‌ای از جوانان متعهد را راهی شورای شهرشان کنند؛ به نظرم همه مساجد کشور اگر از چنین فضایی برای حل مشکلات مردم بهره ببرند، خیلی کمتر شاهد فشار و رانت در کشور خواهیم بود. در واقع مسجد باید خاستگاه مبارزه با فساد باشد.

زهیری در پایان درباره حضور مستند «امیدی ه» در جشنواره سینما حقیقت گفت: این جشنواره، فرصت بسیار خوبی برای دیده شدن مستند است، زیرا جشنواره حقیقت مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رویداد سینمای مستند در کشور است و امیدوارم اتفاقات خوبی برای مستند «امیدی ه» در جشنواره سینماحقیقت رخ دهد.