گروه سیاسی: در دنیایی که همه مناسبات آن را زور تعیین می‌کند، شاید هیچ چیز به اندازه حق، گرفتنی نباشد. تجربه چند سال اخیر، این فرض را بیش از هر زمان دیگری به یقین نزدیک کرد. 

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته پایگاه خبری آسوشیتدپرس خبر از توقیف یک نفتکش کره‌جنوبی در آب‌های خلیج‌فارس داد. بر اساس گزارش این خبرگزاری، این نفتکش که از عربستان به سمت بندر فجیره امارات در حرکت بود، توسط ایران توقیف شد. مدتی کوتاه پس از انتشار این خبر بود که یک منبع مطلع در سازمان بنادر و دریانوردی به نورنیوز گفت کشتی توقیف شده در خلیج‌فارس که با پرچم کره‌جنوبی حامل 7 هزار و 200 تن اتانول بوده، به دلیل ایجاد آلودگی زیست‌محیطی توقیف و برای رسیدگی به تخلف انجام شده به یکی از بنادر ایران هدایت شده است. 

در همین زمینه بعدازظهر روز گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار بیانیه‌ای در شرح جزئیات توقیف نفتکش کره‌جنوبی نوشت: این نفتکش که از مبدأ بندر الجبیل عربستان در خلیج‌فارس در حرکت بود، به دلیل نقض پیاپی قوانین زیست‌محیطی دریایی توسط ناوگروه ذوالفقار منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توقیف شد. این اطلاعیه افزوده است: این کشتی با پرچم کره‌جنوبی به نام HANKUK CHEMI حامل ۷ هزار و ۲۰۰ تن اتانول بوده است. این اطلاعیه با بیان اینکه خدمه‌ این شناور نفتی از ملیت‌های کره‌جنوبی، اندونزی، ویتنام و میانمار هستند، خاطرنشان کرده است: این نفتکش پس از توقیف در لنگرگاه بندرعباس پهلو گرفت و پرونده آن برای طی مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی کشور خواهد شد. در اطلاعیه روابط عمومی نیروی دریایی سپاه تصریح شده است‌: توقیف این شناور به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی و با حکم دادستانی استان هرمزگان ساعت ۱۰ صبح پانزدهم دی‌ماه انجام شد. 

معاون اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان هم در توضیحاتی پیرامون توقیف این نفتکش گفت: کشتی کره‌ای که اقدام به آلودگی دریایی کرده بود، پس از اخطار شناورهای عبوری و گشتی نیروی دریایی سپاه اقدام به طی مسیر می‌کند که در نهایت متوقف می‌شود. وی افزود: یگان عبوری گشت نیروی دریایی سپاه که متوجه این تخلف می‌شود، به این کشتی اخطار داده اما شناور مذکور بدون توجه به اخطار‌ها به مسیر خود ادامه می‌دهد. وی افزود: در نهایت این شناور به دستور مرجع قضایی استان توقیف و برای سیر مراحل قانونی و بررسی‌های لازم، به سمت لنگرگاه بندرعباس هدایت شده است که نتایج بررسی‌ها با توجه به ضوابط و مقررات دریایی و قضایی اعلام خواهد شد. 

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه هم با بیان اینکه ایران مانند سایر کشورها نسبت به تخلفات مشابه و بویژه آلوده کردن محیط‌زیست دریایی حساسیت دارد لذا در چارچوب قوانین با آن برخورد می‌کند، تصریح کرد: این رویداد استثنایی نبوده و در موارد مشابه قبلی در ایران و آب‌های سایر کشورها رخ داده است. 

 

* عصبانیت سئول

اقدام کشورمان در توقیف نفتکش کره‌جنوبی با واکنش دولت این کشور مواجه شد و سئول سعی کرد با در پیش گرفتن ادبیات تهدیدآمیز، ایران را تحت فشار قرار دهد. به نوشته خبرگزاری «یونهاپ»، وزارت دفاع کره‌جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد در پی توقیف این شناور نفتکش، یک واحد مبارزه با دزدان دریایی به آب‌های مجاور تنگه هرمز اعزام کرده است. وزارت دفاع کره‌جنوبی افزود: در حال رایزنی با «نیروهای دریایی چندملیتی» حاضر در آب‌های مجاور منطقه هستند. یونهاپ به نقل از «دی‌ام شیپینگ»‌ شرکت مالک این نفتکش مدعی شد این شناور اقدامی در راستای آلودگی آب دریا انجام نداده است. از سوی دیگر خبرگزاری «رویترز» نوشت: وزارت خارجه کره‌جنوبی نیز توقیف یک شناور نفتکش حامل مواد شیمیایی توسط ایران را تأیید کرد و خواستار آزادی فوری آن شد. این وزارتخانه افزود: سفارت کره‌جنوبی در تهران دریافته است خدمه شناور توقیف شده در صحت و سلامت کامل به سر می‌برند. این کشتی 20 خدمه داشته که 5 نفر کره‌ای و مابقی دارای تابعیت کشورهای میانمار، اندونزی و ویتنام هستند. 

در این میان دولت آمریکا نیز سعی کرد با تکرار مواضعی همسو با دولت کره‌جنوبی از آنها پشتیبانی کند. «ربکا رباریش»، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا به خبرگزاری رویترز گفت پنتاگون از این مساله مطلع است و این وضعیت را تحت نظر دارد.

 

* هشدار عملی برای بدهکار قدیمی

اما توقیف این نفتکش به دلیل ایجاد آلودگی زیست‌محیطی، حاشیه‌ای پررنگ‌تر از متن داشت و آن هم ماجرای عدم پرداخت 7 میلیارد دلار بدهی کره‌جنوبی به کشورمان بود. مساله‌ای که پس از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران تبدیل به تنشی جدی میان تهران و سئول شده بود و در یک سال گذشته بارها توسط مقامات مختلف کشورمان مورد تذکر قرار گرفته است. در چنین شرایطی توقیف این نفتکش در آب‌های خلیج‌فارس می‌تواند حامل پیامی جدی به دولت کره‌جنوبی باشد؛ پیامی که سئول را میان 2 گزینه پرداخت بدهی قدیمی‌اش به تهران یا امنیت برای استفاده از شاهراه آبی خلیج‌ فارس و ارتباط با شرکای عربی‌اش قرار می‌دهد. 

هشدار عملی و میدانی ایران به کره‌جنوبی در شرایطی بود که پیش از این نیز کشورمان در واکنش به توقیف نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق توسط نیروهای انگلیسی، مقابله به مثل مشابهی در آب‌های خلیج‌فارس کرده بود. تیرماه سال گذشته بود که نیروهای انگلیسی با توقیف نفتکش «گریس1» به بهانه مظنون بودن نسبت به صادرات نفت به سوریه، وارد یک نزاع آبی با کشورمان شدند. مدتی پس از آن سپاه پاسداران با توقیف یک نفتکش انگلیسی در آب‌های خلیج‌فارس باعث شد در نهایت انگلیسی‌ها نفتکش ایرانی را آزاد کنند. حال با تجربه مقابله عملی سال گذشته ایران در مقابل دزدی دریایی انگلیسی و مانور اقتداری که در جریان ۳ بار اعزام نفتکش‌های حامل سوخت به سمت ونزوئلا انجام داده است، توقیف نفتکش کره‌جنوبی بیش از هر زمان دیگری می‌تواند نشان از عزم جدی برای وادار کردن کره‌جنوبی به پرداخت بدهی‌هایش به کشورمان باشد، به گونه‌ای که در صورت مقاومت کره‌جنوبی در برابر پرداخت بدهی 7 میلیارد دلاری‌اش به ایران، امتیاز حضور امن و آسوده در آب‌های خلیج‌فارس، ارتباط با کشورهای عربی و صادرات به آنها را در معرض مخاطرات جدی خواهد دید. در یک مورد از خیز کره‌جنوبی برای حضور فعال در آب‌های منطقه، پنجشنبه هفته گذشته خبری مبنی بر امضای قراردادی میان این کشور و عراق برای احداث ۵ پروژه زیربنایی در چارچوب پروژه بندر بزرگ فاو منتشر شده بود.  با تمام این اوصاف توقیف نفتکش‌Hankuk chemi توسط سپاه پاسداران را می‌توان خط و نشانی جدی برای وادار کردن کره‌جنوبی به پرداخت بدهی‌هایش به کشورمان دانست. 

 

* حکایت چک‌های پاس‌نشده ایران

۲ هفته پیش بود که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی درباره بدهی کره‌جنوبی به کشورمان گفته بود در کره‌جنوبی 7 میلیارد دلار سپرده داریم که نه اجازه انتقال می‌دهند و نه سودی به آن تعلق می‌گیرد؛ تازه هزینه هم از ما می‌گیرند. 

در این میان در شرایطی که بارها سعی شده بود به واسطه این پول بلوکه بخشی از سفارشات پزشکی از جمله واکسن کرونا خریداری شود، باز هم این کشور شروع به سنگ‌اندازی کرد. تابستان امسال و پس از ارسال محموله دارویی و پزشکی 500 هزار دلاری کره‌جنوبی به کشورمان بود که سیدعباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه در واکنش به این اتفاق گفته بود: به اندازه کافی از کره‌جنوبی وعده شنیده‌ایم؛ بنابراین فقط منتظر اقدامات ملموس و برجسته هستیم. وی با تاکید بر اینکه کسی در ایران منتظر محموله نیم میلیون یا ۲ میلیون دلاری نیست، اظهار داشته بود: امیدواریم مقامات کره‌ای حجم منابع مالی مردم ایران در این کشور و عدم هیچ منع قانونی برای تجارت با ایران را به یاد داشته باشند. 

در چنین شرایطی و با گذشت بیش از 2 سال (آبان 97) که سئول با بهانه تحریم‌های آمریکا از پرداخت بدهی‌هایش به تهران استنکاف ورزید و وعده‌های گوناگونی در این زمینه رد و بدل شد، احتمالا باز پس‌گیری حقوق ایران باید در زمین دیگری پیگیری شود. توقیف در برابر بلوکه کردن، راهبردی است که امکان بازپس‌گیری حقوق ملت ایران را بالا خواهد برد.