گروه بین‌الملل: آمریکا عجیب و غریب‌ترین چهارشنبه و پنجشنبه تاریخ خود را پشت سر گذاشت. حمله صدها نفر از حامیان ترامپ که تنها لحظاتی بعد از پایان سخنرانی او از در و دیوار وارد ساختمان کنگره شده و با حمله به پلیس و نیروهای امنیتی چندساعتی آنجا را تسخیر کرده و همچون فاتحان برلین روی صندلی نانسی پلوسی نشستند، دنیا را در بهتی بزرگ فرو برد. 

اگر چه برخی معترضان مقابل کنگره خود را آماده هر اتفاقی کرده بودند اما بنا بر آنچه از رسانه‌های آمریکایی پخش شد، تا قبل از سخنرانی پرشور ترامپ و تکرار دوباره سخنان وی درباره تقلب در انتخابات و درخواست از کنگره برای تایید نکردن پیروزی بایدن، نشانه‌ای از تمایل جمعیت برای حمله به کنگره نمایان نبود. 

در زمان حمله هواداران ترامپ به کنگره، جلسه نمایندگان برای تعیین برنده انتخابات در حال برگزاری بود که صدای تیراندازی و فریادها و تلاش هواداران ترامپ برای ورود به ساختمان کنگره این جلسه را ناتمام گذاشت و سبب فرار آنها به محل امن شد. تصاویر ده‌ها نیروی امنیتی که کلت به دست تلاش می‌کردند با هواداران برخورد کنند هم از تصاویر ویژه آمریکا در ماجرای حمله به کنگره بود. 

تصاویر رسانه‌ها از لحظات ورود هواداران ترامپ به کنگره افرادی را نشان می‌داد که از هر طرف تلاش می‌کردند به کنگره و اتاق آن وارد شوند. تصویر مردی که چیزی مانند شاخ بر سر گذاشته بود، از مهم‌ترین تصاویر ثبت شده در این روز تاریخی آمریکا بود. عبور سریع معترضان از لایه‌های امنیتی کنگره سبب دستپاچگی نیروهای امنیتی و تیراندازی به برخی حامیان ترامپ شد که در جریان این تیراندازی 5 نفر کشته و ده‌ها نفر هم زخمی شدند. همزمان با این حمله رسانه‌ها از کشف بسته‌های مشکوک یا بمب در حوالی ساختمان‌های کنگره خبر دادند. اگر چه صحن کنگره از نمایندگان خالی بود اما حضور افراد در اتاق‌های کنگره و پخش شدن اسناد دفاتر نمایندگان کنگره روی زمین قابل توجه بود. در حالی که رسانه‌های آمریکایی تصاویر متعددی از حمله به کنگره پخش می‌کردند، ترامپ هم در یک توئیت باز بدون توجه به آنچه در حال روی دادن بود، صرفا خواستار حفظ آرامش شد.

 

* ماجرا از کجا شروع شد؟

بسیاری از هواداران ترامپ که در مقابل کنگره آمریکا تجمع کرده بودند، از ایالات مختلف آمریکا وارد واشنگتن دی‌سی شده بودند. خبر احتمال حضور و سخنرانی ترامپ در جمع آنها هم بر حساسیت اوضاع افزوده بود. به باور بسیاری از کارشناسان آنچه ترامپ در مقابل کنگره گفت، چونان نفتی بود که بر آتش ریخته شد و زمینه اصلی حمله به کنگره بود. ترامپ در جمع هوادارانش گفت: «در انتخابات ریاست‌جمهوری تقلب بی‌سابقه‌ای روی داده است؛ رسانه‌های ما آزاد نیستند و آزادی بیان را سرکوب می‌کنند». وی افزود: «در انتخابات ریاست‌جمهوری تقلبی بی‌سابقه رخ داده است. نه عقب‌نشینی می‌کنیم و نه چشم‌پوشی می‌کنیم؛ شکست را هم نمی‌پذیریم. ۷۵ میلیون رأی کسب کردم اما با این حال می‌گویند پیروز نشده‌ام؛ ما پیروزی بزرگی را در انتخابات به دست آوردیم». وی در این باره ادامه داد: «دموکرات‌های افراطی و رسانه‌های جعلی انتخابات را دزدیدند اما ما هرگز تسلیم نخواهیم شد. ما این دزدی را متوقف خواهیم کرد. من شواهدی دارم که نشان می‌دهد ما در انتخابات برنده شده‌ایم». ترامپ افزود: «چه کسی باور می‌کند جو بایدن ۸۰ میلیون رأی آورده باشد. ۸۰ میلیون رأی کامپیوتری! دموکرات‌ها سال‌هاست در انتخابات تقلب می‌کنند و جمهوری‌خواهان ضعیف سکوت می‌کنند». ترامپ گفت: «رسانه‌های ما آزاد و شفاف نیستند و آزادی بیان را سرکوب می‌کنند و در واقع دشمن مردم هستند. جمهوری‌خواهان مانند بوکسورهایی که دستان خودشان را پشت سرشان بسته‌اند، مبارزه می‌کنند. کنگره باید با این هجمه شدید علیه دموکراسی ما مقابله کند. ما تسلیم ارعاب‌‌ بازها (دموکرات‌ها) نخواهیم شد». ترامپ سپس اضافه کرد: «جو بایدن مشروعیت رئیس‌جمهور شدن را ندارد، زیرا در انتخابات بازنده شده است. اگر جو بایدن رئیس‌جمهور شود، رئیس‌جمهوری خواهید داشت که در همه این ایالت‌ها (ایالت‌های خاکستری) بازنده شده است، لذا وی مشروعیت ندارد. ما اجازه نخواهیم داد این اتفاق بیفتد». 

 

* تقلب شده اما به خانه‌های‌تان بازگردید

لحظاتی بعد از حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره، وی در پیامی ویدئویی و در حالی که انتظار می‌رفت این حمله را محکوم کند، خطاب به هوادارانش گفت: «از درد و رنج شما مطلع هستم. ما انتخاباتی داشتیم که از ما ربوده شد ولی همین الان باید به خانه بروید. باید صلح داشته باشیم». وی با بیان اینکه اکنون برهه بسیار سختی در آمریکاست، اظهار داشت: «نمی‌خواهیم هیچ‌کسی آسیب ببیند. این انتخابات، متقلبانه بود اما نباید توسط این افراد (دموکرات‌ها) بازی بخوریم». رئیس‌جمهور آمریکا سپس افزود: «لازم است صلح داشته باشیم. پس به خانه بروید. ما شما را دوست داریم. شما بسیار خاص هستید». 

 

* اهانت بی‌سابقه به طرفداران ترامپ

محکومیت حمله حامیان ترامپ به کنگره آمریکا اگرچه از همان لحظات اولیه بعد از حمله آغاز شد اما برخی مقامات آمریکایی در اقدامی بی‌سابقه تعابیری چون تروریست، اراذل و اوباش و... را در توصیف حمله‌کنندگان به کنگره به کار بردند که تناقضی 180 درجه‌ای با رویکرد ادعایی آنها درباره دموکراسی و حق اعتراض در سایر کشورها دارد. 

 

* بایدن: حمله‌کنندگان اراذل و اوباش و تروریست هستند

جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا جزو نخستین کسانی بود که به حمله حامیان ترامپ به کنگره واکنش نشان داد. بایدن در نشست خبری  خودگفت: «عاملان حمله به کنگره تروریست هستند. حمله به کنگره نتیجه حملات بی‌امان ترامپ علیه دموکراسی آمریکا بود». رئیس‌جمهور منتخب آمریکا گفت: «کسانی که روز گذشته این حمله را انجام دادند اراذل و اوباش و تروریست‌های محلی بودند». وی افزود: «این حمله که توسط معترضان حامی دونالد ترامپ انجام شد یکی از تاریک‌ترین روز‌های ملت ما را رقم زد». رئیس‌جمهور منتخب آمریکا با اشاره به نژادپرستی رایج در کشورش گفت: «در صورتی که معترضان سیاه‌پوست به کنگره حمله می‌کردند با آنها به طور متفاوتی برخورد می‌شد». وی افزود: «در این ساعت، دموکراسی ما تحت حملات بی‌سابقه‌ای قرار گرفته که تاکنون شاهد آن نبودیم. چیزی که شاهد آن هستیم، بخش کوچکی از افراطی‌هایی هستند که به بی‌قانونی پایبند هستند». به نوشته رسانه‌های آمریکایی، وی گفت: «این مرز فتنه است و باید همین الان پایان یابد. دموکراسی ما در بدترین وضع خود است که در تاریخ مدرن آمریکا سابقه نداشته است». 

 

* هیلاری کلینتون: حمله‌کنندگان به ساختمان کنگره تروریست‌های داخلی هستند

هیلاری کلینتون، وزیر اسبق خارجه آمریکا هم در توئیتی به اتفاق‌های کنگره واکنش نشان داد. کلینتون نوشت: افرادی که به کنگره حمله کرده‌اند تروریست‌های داخلی هستند. امروز این تروریست‌ها به یکی از بنیان‌های دموکراسی ما حمله کردند. 

 

* رهبر جمهوری‌خواهان سنا: حمله‌کنندگان اراذل و اوباشند

سناتور «میچ مک‌کانل» رهبر اکثریت جمهوری‌خواه در سنا نیز در جلسه تایید نتیجه انتخابات که بعد از حمله هواداران ترامپ به کنگره از سر گرفته شد، آنها را «اراذل و اوباش» خواند و گفت: جلوی بی‌قانونی سر خم نمی‌کنیم. 

 

* فضاحت دموکراسی آمریکایی

هنوز ساعتی از درگیری‌های کنگره نگذشته بود که روسای‌جمهور قبلی آمریکا که با شگفتی تمام درگیری‌ها را دنبال می‌کردند، به اظهارنظر در این باره پرداختند. نخستین فردی که در این باره به اظهارنظر پرداخت «جیمی کارتر» بود که طی اظهاراتی در واکنش به درگیری‌های کنگره و حمله طرفداران دونالد ترامپ به نشست مشترک سنا و مجلس نمایندگان برای بررسی آرای الکترال گفت: این خشونت‌ها یک تراژدی ملی بود. من برای انتقال مسالمت‌آمیز و آرام قدرت دعا می‌کنم. از خشونت‌های امروز در ساختمان کنگره ناراحت شدم. ما برای انتقال آرام قدرت دعا می‌کنیم، همان‌طور که در طول ۲ قرن این انتقال آرام قدرت انجام شده است. 

 

* اوباما: لحظه‌ای ننگین و شرم‌آور بود

«باراک اوباما» رئیس‌جمهور قبلی آمریکا هم با صدور بیانیه‌ای شدیداللحن گفت: تاریخ بدرستی خشونت‌های امروز در کنگره را که از سوی رئیس‌جمهوری وقت آمریکا با دروغ‌های بی‌اساس درباره نتیجه قانونی انتخابات نشات گرفت به عنوان لحظه ننگین و شرم‌آور به خاطر می‌سپارد. در این بیانیه که نسخه آن در توئیتر منتشر شد، با اشاره به هجمه‌های تبلیغاتی جمهوری‌خواهان علیه پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آبان‌ماه گذشته هشدار داد آنها با ۲ انتخاب مواجه هستند؛ یا به این مسیر ادامه داده و بر آتش اختلافات بیفزایند، یا حقیقت را انتخاب کرده و نخستین گام‌ها را برای خاموش کردن شعله‌های آتش بردارند. 

 

* بایدن رسماً رئیس‌جمهور شد

جلسه کنگره که ابتدا با حمله طرفداران ترامپ ناتمام مانده بود، بعد از چندساعت وقفه دوباره از سر گرفته شد و کنگره رسما جو بایدن را به عنوان رئیس‌جمهوری این کشور تایید کرد. با اتمام شمارش آرا در کنگره، جو بایدن 306 رای الکترال و ترامپ 232 رای الکترال را کسب کردند. «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده نیز پایان جلسه مشترک هر ۲ مجلس کنگره را پس از تأیید پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد. 

 

* پذیرش تلویحی شکست توسط ترامپ

بامداد دیروز بعد از گذشت بیش از 30 ساعت تنش و درگیری در آمریکا، دونالد ترامپ که تحت شدیدترین انتقادات سیاستمداران در داخل و خارج آمریکا قرار داشت با پذیرش تلویحی شکست در یک ویدئوی ضبط شده در کاخ سفید اعلام کرد: «در روز ۲۰ ژانویه دولت تازه سوگند خواهد خورد و من هم‌اکنون بر انتقال آرام، قانونمند و روان قدرت تمرکز دارم». وی روز سه‌شنبه گفته بود حاضر نیست قدرت را به دموکرات‌ها تحویل دهد. ترامپ حمله به ساختمان کنگره را شنیع خواند و گفت: «من هم مثل همه آمریکایی‌ها از خشونت‌ها و بی‌قانونی و هرج‌و‌مرج خشمگین هستم». ترامپ این ویدئو را در توئیتر نیز منتشر کرد. این ویدئو نخستین پست توئیتری او بود که پس از تعلیق 12 ساعته حساب کاربری‌اش در توئیتر منتشر شد. وی در پیام خود گفت: «به‌سرعت گارد ملی را برای برقراری امنیت و بیرون راندن مهاجمان مستقر کرده‌ام. ما تازه یک انتخابات فشرده را پشت‌سر گذاشتیم و احساسات خدشه‌دار شده است اما حالا باید بر اعصاب خود مسلط شویم و آرامش را بازگردانیم و به کار مردم آمریکا رسیدگی کنیم». ترامپ با حمایت از شکایات انتخاباتی خود گفت: «هدفم از شکایت به دادگاه درباره نتایج رأی‌گیری، تنها اطمینان یافتن از سلامت انتخابات و دفاع از دموکراسی در آمریکا بود. تمرکز من هم اکنون بر انتقال آرام، قانونمند و روان قدرت خواهد بود. اکنون وقت التیام و آشتی‌جویی است. 2020 سالی پر از سختی برای مردم بود. یک همه‌گیری آزارنده، زندگی مردم را زیر و رو کرده، میلیون‌ها نفر را در خانه‌ها منزوی کرده، به اقتصادمان لطمه ‌زده و جان تعداد بی‌شماری را گرفته است». وی افزود: «باید خطاب به همه هواداران خوبم بگویم می‌دانم ناامید هستید اما بدانید ه سفر فوق‌العاده ما تازه شروع شده است». 

 

* درخواست‌ها برای عزل ترامپ

درخواست‌ها برای عزل ترامپ هم در 2 روز گذشته و با توجه به تحولات کنگره به وفور در سطح مقامات آمریکایی شنیده شد. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا مصمم به برکناری ترامپ هستند و در همین راستا، روند استیضاح وی را آغاز کرده‌اند، این در حالی است که تنها 11 روز تا پایان دوران ریاست‌‌جمهوری ترامپ باقی مانده است. در همین ارتباط به گزارش شبکه خبری ان‌بی‌سی، نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور و دیگر اعضای کابینه ترامپ خواست با فعال کردن متمم بیست‌وپنجم قانون اساسی آمریکا دونالد ترامپ را از قدرت خلع کنند. پلوسی با تأکید بر اینکه پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) و پنتاگون نیز باید پاسخگوی بی‌کفایتی در برابر حمله هواداران ترامپ به کنگره باشند، اعلام کرد رئیس‌جمهور آمریکا به ‌عنوان عامل اصلی این حادثه باید از سمت خود خلع شود. نانسی پلوسی نیز مانند «چاک شومر» رهبر دموکرات‌های سنا تهدید کرد اگر مایک پنس و دیگر اعضای کابینه ترامپ اقدام به برکناری ترامپ از طریق فعال‌سازی متمم بیست‌وپنجم قانون اساسی آمریکا نکنند، کنگره رأسا وارد عمل می‌شود و ترامپ را استیضاح خواهد کرد. رئیس‌ مجلس نمایندگان آمریکا با خطاب قرار دادن «مایک پمپئو» وزیر خارجه، «استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری و «کریستوفر میلر» سرپرست وزارت دفاع آمریکا گفت: «آیا شما تحمل می‌کنید این رئیس‌جمهور در کاخ سفید بماند؟ آیا شما این رفتارها را تحمل می‌کنید؟» با وجود افزایش درخواست‌ها برای برکناری ترامپ، پایگاه خبری بیزینس اینسایدر بامداد دیروز به نقل از مشاوران مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا خبر داد پنس با استفاده از متمم 25 قانون اساسی آمریکا برای برکناری دونالد ترامپ مخالفت کرده است. 

 

* آماده‌باش گارد ملی آمریکا

داستان درگیری‌های کنگره اگرچه در ظاهر به کنترل نیروهای امنیتی آمریکا درآمده اما هراس از اتفاقات بعدی سبب شده است وزارت دفاع آمریکا تعداد قابل توجهی از نیروهای خود را در آماده‌باش نگاه دارد. در همین ارتباط پایگاه خبری استارز ‌اند استرایپز (Stars and Stripes)‌ که به‌صورت تخصصی اخبار نیروهای مسلح آمریکا را پوشش می‌دهد، گزارش داد وزارت دفاع آمریکا حدود 6200 نفر از نیروهای گارد ملی این کشور را در 6 ایالت ویرجینیا، پنسیلوانیا، نیویورک، نیوجرسی، دلاوِر و مریلند به حالت آماده‌باش در آورده است. 

 

* دومینوی استعفاها در دولت آمریکا

اتفاقات کنگره و درگیری‌های فراوانی که در واشنگتن روی داد سبب شد دومینوی استعفای مدیران دولت ترامپ که از بعد از انتخابات و نپذیرفتن نتیجه اعتراضات توسط ترامپ آغاز شده بود، با تحولات کنگره سرعت بیشتری بگیرد. در پی حضور خشونت‌‌آمیز طرفداران دونالد ترامپ در کنگره، ۲ وزیر آموزش و حمل و نقل و 4 مشاور ارشد در شورای امنیت ملی کاخ سفید استعفا کردند. بنا بر گفته یک مقام دولتی، افرادی که روز پنجشنبه استعفا کردند عبارتند از: «ارین والش» مدیر ارشد امور آفریقا، «مارک واندروف» مدیر ارشد سیاست دفاعی، «آنتونی روژیرو» مدیر ارشد سلاح‌های کشتار جمعی و «راب گرین وی» مدیر ارشد امور خاورمیانه و آفریقای شمالی. پیش‌تر «استفانی گریشام» رئیس دفتر «ملانیا ترامپ» نیز پس از حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره، از سمتش استعفا کرده بود. همچنین ۲ منبع آگاه به رویترز گفتند «ریکی نیکیتا» مدیر امور اجتماعی کاخ سفید هم از سمت خود کناره‌گیری کرده است. «سارا متیوز» معاون مدیر رسانه‌ای کاخ سفید نیز از این سمت استعفا کرده است. در همین حال، کاخ سفید «گابریل نورونها» مقام فعال در وزارت خارجه آمریکا درباره مسائل مربوط به ایران را به دلیل انتقاد از ترامپ اخراج کرد. 

***