گروه اقتصادی: معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه امروز کشور در شرایط خاصی قرار دارد و هم با تحریم‌ها و هم با بیماری کرونا مواجه هستیم، گفت: امروز در ماه‌های پایانی دولت به سر می‌بریم و انتخابات ریاست‌جمهوری را نیز در پیش داریم. جهانگیری افزود: آنچه برای دولت مهم است اینکه کرونا و تحریم‌ها زندگی مردم را بشدت تحت تأثیر قرار داده و شاید به کار بردن عنوان تحریم برای این فشارها عنوان کاملی نباشد، چرا که خود آمریکایی‌ها با صراحت اعلام کردند یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار علیه ملت ایران را آغاز کرده‌اند و تصورشان این بود این جنگ تا حدی مخرب است و دامنه آن وسعت دارد که اعلام می‌کردند مردم ایران جشن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب را نخواهند دید. 

معاون اول رئیس‌جمهور افزود: خود آمریکایی‌ها تصور نمی‌کردند شخصی در کشورشان روی کار بیاید که دست به چنین اقداماتی بزند. رئیس‌جمهور آمریکا با این افتضاحی که در واشنگتن به بار آورد، بزودی صحنه را ترک خواهد کرد. 

جهانگیری با بیان اینکه با وجود همه فشارها، ملت ایران سربلند است و نظام جمهوری اسلامی ایران توفیق دارد، خاطرنشان کرد: مردم ایران با صبوری همه مشکلات را تحمل کردند. ملت ایران سابقه و چهره‌ای در دنیا از خود نشان دادند و صبوری را به نمایش گذاشتند که مطمئناً مقامات دولت جدید آمریکا مجبورند سر تعظیم در مقابل ملت ایران خم کنند و ضمن ابراز پشیمانی از گذشته، به توافقات بین‌المللی بازگردند و ما با سربلندی شاهد رفع تحریم‌ها خواهیم بود. 

جهانگیری با تأکید بر اینکه دولت تا آخرین روز فعالیت خود با همان ظرفیت روزهای نخست تلاش و پیگیری خواهد کرد، گفت: دولت حتی یک لحظه به خاطر حرف دیگران کارها را متوقف نمی‌کند. 

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین گفت: خیلی‌ها به ناحق دولت را به ناکارآمدی متهم می‌کنند اما اگر به جای این دولت گروهی دیگر بودند، ممکن بود در برابر این جنگ، جمهوری اسلامی ایران را که هیچ، حتی ایران را از دست بدهند اما تیم کارکشته‌ای بر سر کار بوده است که توانسته در مقابل این جنگ ایستادگی کند. 

 

* تحریم سال 90 جنگ اقتصادی نبود اما بازگشت آن جنگ اقتصادی است!

این نخستین ‌‌بار نیست که مسؤولان دولت، بدون عذرخواهی از مردم بابت عملکرد فاجعه‌بار خود در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی، به تمجید از عملکرد خود می‌پردازند. مسؤولان دولت برای توجیه وضع نابسامان کنونی اقتصاد کشور و فرار از مسؤولیت، تحریم را یگانه مساله اقتصاد کشور معرفی می‌کنند. دولتمردان «خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها در سال 97» را به عنوان آغاز جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران معرفی کرده و از این طریق، شرایط کنونی کشور را کاملا استثنایی وانمود می‌کنند. این در حالی است که اقدام آمریکا در خروج یکجانبه از برجام، باعث بازگشت همان تحریم‌هایی شد که پیش از این در سال 90 علیه کشور وضع شده بود. در واقع موانع کنونی پیش روی اقتصاد کشور، همان موانعی است که از زمان دولت قبل هم وجود داشته است و تقریبا هیچ مانع جدیدی برای دولت فعلی وجود ندارد. از همین رو طرح این ادعا که «جنگ اقتصادی از سال 97 شروع شده و کشور در شرایط استثنایی قرار دارد» کاملا برخلاف واقعیت است. 

اظهارات اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در تمجید از عملکرد دولت کنونی، بار دیگر هدف دولتمردان از فضاسازی رسانه‌ای در موضوع تحریم و معرفی آن به عنوان یگانه مساله اقتصاد کشور را آشکار کرد. دولت تلاش می‌کند با بحرانی وانمود کردن تحریم‌های کنونی و استثنایی قلمداد کردن آن، خود را به‌رغم تمام مشکلات، قهرمان شرایط کنونی القا کند. اظهارات جهانگیری در ستایش از کارنامه دولت هم کاملا در همین چارچوب تفسیر می‌شود. 

 

* عملکرد ضعیف‌تر دولت در برابر تحریم‌های تکراری

دولت روحانی در حالی مدیریت امور اجرایی کشور را بر عهده گرفت که کشور در شرایط تحریم به سر می‌برد. در واقع کابینه با آگاهی از شرایط تحریم و بدون غافلگیری از آن، مسؤولیت اجرایی کشور را بر عهده گرفت. از همین رو انتظار می‌رفت مقامات دولت در برابر این تحریم‌ها برنامه‌ای دقیق و عالمانه داشته باشند. این در حالی است که دولت در مواجهه با تحریم‌ها هیچ برنامه‌ای جز مذاکره و امتیازدهی یک‌طرفه نداشته است.

بی‌برنامگی دولت در اداره امور کشور البته تنها محدود به انفعال در مواجهه با تحریم نیست. دولت نه‌تنها برای مقابله با تحریم، بلکه برای امور جاری کشور هم برنامه‌ای نداشت. 7سال بی‌عملی محض دولت برای اصلاح نظام مالیاتی و افزایش سهم مالیات از منابع بودجه و کاهش وابستگی دولت به درآمد تحریم‌پذیر نفت، نمونه واضحی از بی‌برنامگی دولت برای اداره امور اقتصادی کشور است. در حالی که تحریم‌ها با کاهش شدید فروش نفت، باعث کاهش درآمد دولت و تشدید کسری بودجه و تحمیل تبعات آن به اقتصاد می‌شود، دولت هیچ اقدامی برای اصلاح نظام مالیاتی برای جبران افت درآمد نفت از طریق افزایش درآمدهای مالیاتی نکرد. این در حالی است که طبق اظهارات متعدد مسؤولان در دولت و مجلس، معافیت‌ها و فرار مالیاتی در کشور ارقامی هنگفت را در بر می‌گیرد که اضافه شدن آنها به منابع درآمدی دولت، علاوه بر حل مساله کسری بودجه، باعث تحقق هر چه بیشتر عدالت اقتصادی و انتقال فشار مالیاتی از طبقات متوسط و پایین به طبقات ثروتمند می‌شود. 

با این حال بی‌توجهی محض دولت به این موضوع و راهکارهای دیگری از این دست، باعث شد وضعیت اقتصادی کشور پس از بازگشت تحریم‌ها در سال 97 به مراتب بدتر از سال‌های 90 تا 92 شود. نگاهی به آمارهای تورم و رشد اقتصادی، گواهی بر همین حقیقت است. در حالی که در دور قبل تحریم‌ها، نرخ تورم نقطه به نقطه حداکثر به 42 درصد رسیده بود، طی ۲ سال اخیر تورم یکبار به 58 درصد در اردیبهشت 98 و بار دیگر به 46 درصد در آبان 99 رسید. 

همچنین در تابستان سال 92 و در برهه تحویل دولت، به گواه آمارهای مرکز آمار، اقتصاد کشور در مسیر رشد قرار گرفت به طوری که نرخ رشد اقتصادی فصل تابستان به 5 درصد رسیده بود اما  این نرخ رشد اقتصادی در سال‌های 97، 98 و 99 به ترتیب منفی 1/4، منفی 8/6 و منفی 9/1 درصد بوده است. این دقیقا برخلاف ادعای جهانگیری مبنی بر نابودی کشور در صورت مدیریت گروهی دیگر است. 

 

***