عباس اسماعیل‌گل: مدتی پیش خبر قطع پخش شبکه الکوثر توسط شرکت ماهواره‌ای یوتل‌ست و همچنین قطع پخش شبکه سحر از روی ماهواره پاک‌ست به دلیل بدهی‌های انباشته سازمان صداوسیما به این شرکت‌های ماهواره‌ای، خبرساز شد. این اتفاق امکان دسترسی مخاطبان در کشور‌های عرب منطقه در غرب آسیا و شمال آفریقا به شبکه الکوثر و همچنین صد‌ها میلیون مخاطب به شبکه سحر اردویی در منطقه شبه‌قاره را برای مدتی قطع کرد؛ البته با پرداخت بخشی از بدهی‌ها به صورت مشروط قطعی این شبکه‌ها رفع شد. پخش شبکه عرب‌زبان بین‌المللی الکوثر روی ماهواره یوتل‌ست، امکان دسترسی مخاطبان کشورهای عرب منطقه در غرب آسیا و شمال آفریقا را به برنامه‌های این شبکه فراهم می‌کرد که چند وقتی با توقف پخش آن روی ماهواره یوتل‌ست، این شبکه در حوزه عربی غرب آسیا و شمال آفریقا قابل دریافت نبود. در ادامه ماهواره‌های گالکسی 19 و پاک‌ست پخش شبکه‌های ایرانی «آی‌‌فیلم» انگلیسی و «پرس‌‌تی‌وی» را به دلیل بدهی به طور موقت قطع کردند، همچنین ماهواره پاک‌ست، کانال اردوی شبکه سحر را هم با قطعی مواجه کرد که این شبکه‌ها هم به صورت مشروط و با پرداخت بخشی از بدهی‌ها مجددا وصل شدند. 

اصل ماجرا اما حکایت از عدم همکاری‌ها دارد؛ از سویی مسؤولان دولت و مسؤولان اجرایی تصمیم‌گیرنده مدعی‌اند بخشی از بودجه‌ صداوسیما را در این باره تخصیص داده‌اند و مشکلات مالی صداوسیما به خاطر عدم همکاری مسؤولان رسانه ملی با دستگاه نظارتی دولتی به وجود آمده است اما از سوی دیگر، مسؤولان صداوسیما با رد این ادعا، اسناد و مدارکی ارائه می‌دهند که حکایت از تخصیص ناکافی بودجه ارزی آنها بویژه در 2 سال گذشته دارد. البته این موضوع علاوه بر بحران قطعی موقت شبکه‌های برون‌مرزی به علت انباشت بدهی به ماهواره‌ها، موجب تعدیل شدید خبرنگاران شبکه‌های برون‌مرزی نیز شده است. نکته‌ای که فارغ از این هیاهوها باید در اولویت قرار گیرد، به خطر افتادن منافع جمهوری اسلامی ایران در پی توقف پخش شبکه‌های استراتژیک برون‌مرزی برای مخاطبان خارجی است؛ شبکه‌هایی که در دوران حساس با تولید و پخش برنامه‌های مختلف، بازویی مهم برای حضور در جنگ نرم دشمنان محسوب می‌شوند. 

 

* بی‌مهری‌های زیادی به شبکه‌های برون‌مرزی شده است

نایب‌رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: نباید صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی آن را از کم کردن بودجه بترسانیم، بلکه باید برای صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی - به عنوان یک رکن مهم و اثرگذار- منابع بودجه‌ای پایدار در نظر بگیریم، لذا این امر محقق نخواهد شد مگر با یک عزم ویژه ملی و همکاری قوی میان نهادهای کشور. عباس مقتدایی با اشاره به مهم‌ترین و اصلی‌ترین ماموریت شبکه‌های برون‌مرزی در کشور گفت: رسانه‌های برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران را باید با ترازوی ماموریت انقلاب اسلامی ارزیابی کنیم. وی افزود: قرار بوده و هست که جمهوری اسلامی ایران به عنوان سمبل انقلاب اسلامی و الهام‌بخش سایر ملل باشد، لذا اکنون این سوال مطرح است که آیا ابزارهای لازم را برای تحقق این رسالت و مأموریت در اختیار داریم یا خیر؟ به نظر می‌رسد سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی و در ذیل آن شبکه‌های برون‌مرزی ایران از منظر زیرساخت باید تکمیل‌تر شود. 

نایب‌رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه سازمان صداوسیما ظرفیت‌های قابل‌توجهی دارد، اظهار کرد: از این‌رو اگر نهادهای متولی به نحو شایسته و در قد و قواره نیازهای امروز به آن توجه کنند، ما می‌توانیم مأموریت‌هایی را که برعهده جمهوری اسلامی در عرصه تولید قدرت نرم قرار گرفته، بیش از پیش و بهتر از گذشته عملیاتی کنیم. 

نماینده مردم در مجلس بیان داشت: متاسفانه بی‌مهری‌های عظیمی نسبت به سازمان صداوسیما و زیرمجموعه‌‌های آن از جمله شبکه‌های برون‌مرزی شده است. 

وی اضافه کرد: جبران این کمبود‌ها در بخش شبکه‌های برون‌مرزی هم برعهده دولت است و هم بر عهده مجلس. 

نماینده مردم اصفهان در مجلس با بیان اینکه هم مجلس و هم دولت در برابر قدرت نرم آینده جمهوری اسلامی ایران باید پاسخگو باشند، تصریح کرد: ما فعالیت گذشته را به نحو شایسته حمایت نکرده‌ایم و برای آینده به نحو دقیق برنامه‌ریزی‌های منظم نداشته‌ایم و این به عنوان یک نقیصه شناخته می‌شود. 

مقتدایی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران اکنون با همه ضعف‌هایی که در این بخش وجود داشته، به عنوان یک کشور الهام‌بخش در میان ملت‌های مسلمان شناخته می‌شود، لذا ‌ای کاش همه تصمیم‌گیرندگان نظام و متولیان امور، اهمیت موضوع و آینده‌نگری در بخش رسانه‌های برون‌مرزی کشور همچون پرس‌تی‌وی، العالم، هیسپان تی‌وی و... را متوجه می‌شدند. 

وی افزود: اکنون فعالیت‌هایی که در حوزه رسانه‌های برون‌مرزی صداوسیما روی زمین مانده است، به جهت کمبود بودجه است که باید جبران شود. این در حالی است که سایر رقبای ما از همین فعالیت‌های محدود ما به هراس افتاده‌اند و شاید جریان نفوذ در درون کشور ما یکی از اهدافش کند کردن حرکت رسانه ملی در ابعاد برون‌مرزی بوده است، لذا ما باید هوشیارانه به این امر توجه کنیم و در تقویت بودجه شبکه‌های برون‌مرزی بکوشیم، چرا که شبکه‌های برون‌مرزی نه‌‌تنها یک انتخاب نیستند، بلکه ضرورت حال و آینده قلمداد می‌شوند. 

نایب‌رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: ما باید در مواجهه با نظام سلطه شبکه‌های برون‌مرزی‌مان را بیش از پیش تقویت کنیم. 

مقتدایی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا شبکه‌های برون‌مرزی ابزارهای لازم را برای جنگ نرم رسانه‌ای با دشمن دارند یا خیر؟ گفت: پیام انقلاب اسلامی آنقدر جذابیت و گیرایی دارد که کافی است رسانه‌ای بتواند فقط این مفاهیم را منتقل کند؛ امروز پیام انقلاب اسلامی درباره استقلال، عزت و مردم‌سالاری و در ارتباط با ساختار‌سازی مبتنی بر نظام اخلاقی - اسلامی برای بسیاری از ملت‌های جهان اعم از مسلمان و غیرمسلمان جذابیت‌هایی دارد ولی ما نتوانستیم به نحو شایسته در جهت انعکاس آنها حرکت فعالانه داشته باشیم. 

نایب‌رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: بنده منکر فعالیت‌های مثبت در این زمینه نیستم اما فعالیت‌های گذشته در تراز نیازهای‌مان نبوده است که دلیل آن را می‌توان در کم بودن شناخت مدیران از ماموریتی که رسانه‌های برون‌مرزی صداوسیما برعهده دارند، دانست، لذا این موضوع باید در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری کشور برنامه‌ریزی شود. 

نماینده مردم در مجلس گفت: مجلس یازدهم زمینه رفع این نقص را دارد اما این دولت است که باید از طریق لایحه ملزومات صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی آن را تقدیم مجلس کند. 

نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه با اشاره به تقویت بودجه شبکه‌های برون‌مرزی بیان کرد: بخشی از بدنه مدیریتی ما، اطلاع‌رسانی شبکه‌های برون‌مرزی و ایجاد ارتباط با افکار عمومی بین‌المللی را به عنوان یک امر فانتزی یا غیرضرور می‌شناسد. این در حالی است که ایجاد ارتباط با افکار عمومی و پیگیری دیپلماسی فرهنگی و بهره‌گیری حداکثری از هنر و رسانه به عنوان یک ضرورت آنی و به عنوان یک امر بسیار مهم تلقی می‌شود. 

مقتدایی در ادامه با اشاره به مقوله استقلال بودجه‌ای شبکه‌های برون‌مرزی تاکید کرد: نباید صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی را از کم کردن بودجه بترسانیم، بلکه باید برای صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی آن- به عنوان یک رکن مهم و اثرگذار- منابع بودجه‌ای پایدار در نظر بگیریم، لذا این امر محقق نخواهد شد مگر با یک عزم ویژه ملی و همکاری قوی میان نهادهای کشور. 

نایب‌رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: شبکه‌های برون‌مرزی به عنوان بخشی از جدول فعالیت صداوسیما شناخته می‌شوند، لذا ما هم در عرصه داخلی و هم در عرصه خارجی باید صداوسیما و شبکه‌های برون‌مرزی را با بالاترین حد و تراز حمایتی مورد تقویت و حمایت قرار دهیم. 

وی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های مجلس پیرو تقویت شبکه‌های برون‌مرزی رسانه ملی اظهار کرد: اگر کمیسیون فرهنگی مجلس در زمینه تقویت و استقلال بودجه شبکه‌های برون‌مرزی پیشگام شود، یقین داریم که نمایندگان نسبت به اهمیت موضوع وقوف دارند و اقدام خواهند کرد.