گروه اقتصادی: رئیس کل بانک مرکزی سه‌شنبه شب با حضور در یک برنامه تلویزیونی در تمجید از مدیریت خود در راس بانک‌مرکزی گفت: اگر این مدیریت نبود، تورم بالای ۱۲۰ و حتی ۱۵۰ درصد می‌رفت. ادعای رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه اگر این مدیریت نبود؛ تورم بالای ۱۲۰ و ۱۵۰ درصد می‌رفت، ادعایی است که هر مسؤول دیگری با هر کارنامه فاجعه‌باری هم می‌تواند آن را مطرح کند، چرا که این نوع ادعاها اساسا قابل سنجش نیست. در واقع این ادعا که «اگر من نبودم، بدتر می‌شد»، به دلیل غیرممکن بودن راستی‌آزمایی آن، قابل ارزیابی نبوده و از همین رو هر مسؤولی در هر رده‌ای می‌تواند ناکارآمدی‌های مدیریتی خود را با این ادعا توجیه کند. به طور مثال اگر در دولت آینده قیمت دلار به یک‌میلیون تومان و نرخ تورم به 200 درصد افزایش یابد، مسؤولان اقتصادی می‌توانند همین ادعا را مطرح کرده و اعلام کنند «اگر ما نبودیم، وضع از این بدتر می‌شد»! «وطن امروز» در گزارش حاضر، برخی شاهکارهای مدیریتی همتی در راس بانک مرکزی را برشمرده است. 

رئیس کل بانک مرکزی سه‌شنبه شب گذشته با حضور در یک برنامه تلویزیونی، به تشریح برخی مسائل و همچنین اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول و ارز پرداخت. عبدالناصر همتی در این برنامه با اشاره به تلاش آمریکا برای آسیب رساندن به اقتصاد کشور گفت: ترامپ تمام تلاشش این بود با حداکثر تورم و با رشد بسیار شدید منفی اقتصادی، ایران به سمت ابرتورم و فروپاشی پیش برود. وی با اشاره به اینکه ابرتورم یعنی ماهانه ارقام بزرگی به تورم اضافه می‌شود، تاکید کرد: خوشبختانه در این زمینه با اراده مردم و ارکان نظام و درایت مقام معظم رهبری، آمریکایی‌ها به هدف‌شان نرسیدند و ابرتورم اتفاق نیفتاد و عملا در این ۲ سال و نیم هر چه فشار آوردند، نتیجه عکس گرفتند. 

همتی تاکید کرد: چون هنوز تحریم‌ها ادامه دارد، یک چیزهایی را نمی‌گویم، زیرا به آمریکایی‌ها نمی‌توان اعتماد کرد. رئیس کل بانک مرکزی افزود: در ۲ سال گذشته ارقام ارزی ناشی از درآمدهای نفتی، خیلی کاهش یافته است. من یک بار هم در مصاحبه‌ای گفتم این رقم در ۲ سال، کمتر از ۲۰ میلیارد دلار بوده است. در حالی که میانگین درآمد نفتی ما در سال‌های گذشته، سالانه بالای ۴۰‌میلیارد دلار بود و این ۲۰ میلیارد دلار هم در اختیار کشورهایی همچون عراق و جاهای مختلفی است که نتوانستیم وصول کنیم. 

وی با اشاره به اینکه شرایط سال گذشته بهتر بود، اظهار داشت: امسال 6 ماه اول شرایط بسیار سخت بود. وقتی سال ۹۷ فشار اقتصادی شروع شد و از زمانی که بنده به بانک مرکزی آمدم، سیاست این بود ارزپاشی نکنیم و اجازه بدهیم نرخ ارز در بازار تعیین شود و ما قدرت تامین نیازهای اساسی کشور را داشته باشیم و این خیلی برای ما مهم بود. استراتژی ما این بود تامین کالاهای اساسی و دارو اولویت است. رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: این اولویت را نمی‌توانیم برای تزریق ارز در بازار برای حفظ نرخ ارز، خرج کنیم. در حقیت ارزپاشی یک استراتژی اشتباهی بود که آمریکایی‌ها می‌خواستند کل ارز را از دست‌مان خارج کنند. بنده و همکارانم در بانک مرکزی این شرایط را اداره کردیم. ما سال گذشته ۱۵ میلیارد دلار برای کالاهای اساسی و دارو پرداخت کردیم. امسال هم تا به الان که در خدمت شما هستم، نزدیک ۸ میلیارد دلار به کمک صادرکنندگان برای مواد اولیه تامین کرده‌ایم. همتی همچنین گفت: ما الان اقتصاد را بدون نفت اداره می‌کنیم، اقتصاد بدون نفت در شرایط فشار تحریم، بسته شدن بیمه‌ها و نفتکش‌ها، اداره شده است. من می‌دانم طبقات پایین خیلی سختی می‌کشند، فشار روی مردم خیلی زیاد است. ما هدف‌مان این بود ابرتورم اتفاق نیفتد. 

 رئیس بانک مرکزی گفت: در سال 97 که قیمت دلار 19 هزار تومان شده بود،‌ خیلی‌ها به ما می‌گفتند «حرص نخور، نمی‌توانی جلوی بازار را بگیری» و پیش‌بینی دلار 50-40 هزار تومانی را در همان سال مطرح می‌کردند ولی ما جلوی آن را گرفتیم و در یک بازه طولانی دلار را نزدیک 11 هزار تومان متوقف کردیم. وی اضافه کرد: اگر جلوی بسیاری از زیاده‌خواهی‌ها و پول‌پاشی‌ها را نمی‌گرفتیم تورم بسیار شدیدی را لمس می‌کردیم، به ‌طوری که دلار بالای 50 هزار تومان و تورم فراتر از 120 تا 150 درصد پیش می‌رفت.

 

* برخی شاهکارهای مدیریتی همتی

همتی در حالی از مدیریت خود در راس بانک مرکزی تمجید می‌کند که تا چند هفته پیش، موانع این بانک در مسیر ترخیص کالاهای دپو  شده در گمرک، باعث رشد هر چه بیشتر قیمت‌ها در بازار داخلی شد. این در حالی بود که ستاد اقتصادی دولت پیش‌تر چندین‌بار بانک مرکزی را موظف به تخصیص ارز جهت صدور کد رهگیری برای ترخیص کالاها کرده بود. شاهکار مدیریتی دیگر بانک مرکزی که بویژه در دوران بازگشت تحریم‌های آمریکا نمود یافت، بی‌توجهی بانک مرکزی به راه‌های دور زدن تحریم‌ها نظیر استفاده از پیمان‌های پولی، رمزارزها و بویژه صرافی‌ها برای جلوگیری از تشدید فشار تحریم بر اقتصاد کشور بود. یکی دیگر از شاهکارهای مدیریتی همتی را می‌توان در وضعیت کنونی بورس هم مشاهده کرد. اسفندماه سال گذشته بود که شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس برای جلوگیری از حبابی شدن بازار سرمایه، دامنه نوسان را از 5 درصد به 2 درصد کاهش داد. بلافاصله پس از این اقدام، دولتمردان و از جمله همتی با انتقاد از این تصمیم، به حبابی شدن بورس و بر باد رفتن بخش زیادی از سرمایه مردم در این بازار دامن زدند. صرف‌نظر از درست یا نادرست بودن محدود شدن دامنه نوسان قیمت در بازار سرمایه، دغدغه رئیس سابق بورس نسبت به حبابی شدن این بازار درست بود. با این حال مخالفت دولت و بویژه همتی در نهایت بورس را در مسیر مخرب کنونی قرار داد. 

شاهکار همتی در بازار سرمایه البته محدود به همین جا نیست. چندی پیش شورای عالی بورس طی مصوبه‌ای دست بانک‌ها را برای تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بازتر از همیشه کرد. این مصوبه اما تاثیر چشمگیری بر تسریع رشد نقدینگی در آینده خواهد داشت. صرف‌نظر از اثر مخرب این مصوبه، سکوت آمیخته با رضایت همتی نسبت به این مصوبه، تعجب‌برانگیز بود. در حالی که به نظر می‌رسید همتی نه‌تنها نسبت به عواقب خطرناک این تصمیم موضع‌گیری کند، بلکه به دخالت شورای عالی بورس در امور بانک مرکزی هم انتقاد کند، او هیچ واکنشی به این مصوبه نداشت. 

***