محمدرضا پورصباغ: گناهکاران یکی از فیلم‌های شاخص و مهم سال 92 به شمار می‌رود که در اکران سراسری قربانی شد، یا به عبارتی بهتر سر بریده شد. مناسبات هرمی پشت‌پرده‌ای که بالاخره افشا خواهد شد و از پشت ابرهای مافیایی برون خواهد آمد، مناسبات هرم‌های قدرت را عیان می‌کند و روزی می‌رسد که مردم و اصحاب رسانه خواهند فهمید چرا برجسته‌ترین فیلم فاخر مردمی سال، از بازیگر صاحب نام سینمای ایران، فرامرز قریبیان، حین اکران عمومی غریبانه قربانی شد. همین که در سینمای ایران، فیلمساز سلامت و پرانگیزه‌ای پیدا می‌شود که خواستار تغییر ذائقه آپارتمانی مخاطبین سینماست باید او را تا بی‌نهایت ستود.
سینمایی به مفهوم سینما
1ـ شاید نخستین دلیلی که بتوان فیلم گناهکاران را به عنوان شاخص‌ترین فیلم سال معرفی کرد دلیل قابل اعتنایی باشد. عمده تولیدات سینمای ایران روی دایره مسائل اجتماعی با شکل رقت‌انگیز و غیرمردمی حرکت می‌کنند و فیلمسازی همچون قریبیان در این بازار مکاره، جسورانه، بدون پروپاگاندا، به‌صورتی کاملا آرام تلاش می‌کند مسیر سینمای بی‌مایه ایران را تغییر دهد، تا سینمایی که عمده تولیداتش روی خط باریک قرمز تلویزیونی‌شدن حرکت می‌کند نگرشی سینمایی در آن متجلی شود. نخستین دلیلی که گناهکاران را می‌توان مهم‌ترین فیلم سال ۹۲ برشمرد که خود اهالی سینما و  فیلمسازان سینمای ایران پس از جشنواره سی و یکم و نمایش فیلم گناهکاران بدان معترف بودند، این است که آخرین ساخته قریبیان اثری سینمایی است، هیچ پلانی از فیلم بدون برنامه‌ریزی برداشت نشده است، میزانسن و دکوپاژ‌های فیلم با اینکه در شهر می‌گذرد بشدت وسترن و اصیل است و درشرایطی فیلم در سینمای ایران اکران شد که عمده تولیدات سینمایی ایران متقابلا بشدت تلویزیونی هستند. طبیعی است اگر فیلمی با نگرش‌های اصیل سینمایی تولید شود که بتواند ذائقه تلویزیونی شده مخاطبین سینمای را تغییر دهد باید هزاران باره ستودش.
احیای ژانر محبوب فراموش شده
2ـ دومین دلیلی که باید در ستایش بهترین فیلم سینمایی برشمرد احیای ژانر محبوب و فراموش شده پلیسی ـ معمایی است. با در نظر گرفتن این مهم  فیلم سینمایی گناهکاران هدفمند ساخته شده است و فیلمی مبتنی بر قواعد رسمی ژانر است. در سینمایی که عمدتا ملودرام‌های اجتماعی ساخته می‌شود که روایت‌هایش پویایی سینمایی ندارد فیلم گناهکاران اصیل و نجیبانه سعی می‌کند ذائقه مخاطبین سینما را که در گرداب آپارتمان‌های شهری گرفتار شده، تغییر دهد و هدف سازندگان را می‌توان با متنی موثر و جنبه‌های اصیل سینمایی درک کرد. تغییر ذائقه مخاطب یک ضرورت است و احترام به مخاطب سینمای ایران. فیلمسازی که با چنین رویکردی فیلم بسازد باید هزاران باره ستودش.
تهران باشکوه‌
3ـ سومین دلیلی که می‌توان برای مهم و برجسته برشمردن فیلم گناهکاران مطرح کرد تصویری متعالی از تهران است. تهرانی که از مادرید مدرن‌تر به نظر می‌رسد. هیچ فضای غیر شیک و پلشتی از تهران نمی‌توان درون این فیلم جست. با این حساب گناهکاران بسیار سر راست و مستقیم از هر چرکنمایی شهری پرهیز می‌کند و تصاویر بکر و متفاوتی از معماری مدرن تهران ارائه می‌کند. کافیست به یکی از نماهای هوشمندانه فیلم اشاره کنیم که با ظرافت جسد کارگر سینما را درون سطل‌های بزرگ شهری نشان می‌دهد حتی اطراف زباله‌دانی‌های شهری بسیار نظیف و تمیز است. فیلم حامی بسیار مهمی نداشت اما به سادگی مایه فخر شهرداری است و شهرداری تهران می‌تواند فیلم را به عنوان یک برند سینمایی از معماری مدرن تهران معرفی کند. حتی سطل‌های زباله شهری که نمایش داده می‌شود شبیه زباله‌دانی‌های نیویورک و شهرهای بزرگ آمریکا است. زمانی که دوربین در برج بده و بستان‌های کلامی تدین و القائیان را نشان می‌دهد، نماهای بسیار باشکوهی را می‌توان در پس‌زمینه فیلم مشاهده کرد و گناهکاران هیبتی باشکوه از تهران امروز را به رخ می‌کشد. قریبیان نازنین بدون حمایت ارگانی این فیلم را ساخت اما شهرداری تهران می‌توانست بهترین حامی فیلم باشد، چرا که در یک فیلم پلیسی متفاوت سازنده هوشمندانه گداگرافی نمی‌کند، حتی فقیر‌ترین کاراکترش را با لباس‌های شیک و متعارف شهری نشان می‌دهد و قریبیان را می‌توان به‌دلیل شهردوستی منتج از وطن‌پرستی‌‌اش در سینما هزاران باره ستود.
پلیس‌های محبوب و دوست‌داشتنی من
۴ـ هرگاه موسسات فرهنگی پلیس به فیلمسازی اعتماد کرده‌اند و بودجه‌ای را برای ساخت فیلم در اختیارش قرار داده‌اند، نتیجه فیلم معکوس از آب درآمده است و نمونه‌های فراوانی را می‌توانیم معرفی کنیم که آخرین تلاش مشترک ناجی هنر نتیجه‌‌اش شد خانه پدری که ربطی به فعالیت‌های متعالی نیروی انتظامی ندارد یا سیل تولیدات تله‌فیلم‌ها و سریال‌های پلیسی که جذابیت چندانی برای مخاطب ندارد. اما قریبیان با بودجه کاملا شخصی فیلمی ساخته است در ستایش پلیس ایرانی.
گناهکاران تعهد و تخصص کارآگاهی پلیس ایران ـ در قالب تلاش نیروی انسانی ـ را به صورت بسیار ظریفی به رخ می‌کشد. از این رو تا پایان سال ۹۲ می‌توان ادعا کرد که هیچ فیلم پلیسی با دستمایه‌هایی اینچنین در صد ساله تاریخ سینما ساخته نشده است. فیلمی که به‌هیچ‌وجه مضمونش ضدپلیسی نیست و تعهد و تلاش پلیس را در خط باریک قرمز دنبال می‌کند. در فیلم گناهکاران تصویر پلیس ایرانی صورتی متعهدانه، هوشمندانه و خلاقانه دارد. مثل فیلم‌های آمریکایی که یکی از مریدان قانون برای احیا‌شدن قانون دست به هر تلاشی می‌زند و سیستم خودش را تطهیر می‌کند، از این منظر گناهکاران را می‌توان هزاران باره ستودش.
مردانه بگوییم، اخلاق نسبی نیست
۵ـ فیلم گناهکاران فیلمی پلیسی است که از مضمون متعالی و اخلاقی والایی برخوردار است. وقتی فعالی فرهنگی مثل قریبیان
ـ پدر و پسر ـ با نیت صادقانه‌ای آن را ساخته باشند معلوم است که نتیجه فیلم حتما در چارچوب‌های اخلاق مذهبی، ایرانی و ملی خواهد بود. با کمی جست‌وجو در متن فیلم درخواهیم یافت بدمن فیلم پرسوناژ آسمان است. دختری که زندگی در مدار اخلاق برایش مفهومی ندارد و به سرنوشت شومی دچار می‌شود. دقیقا چنین نگرشی برآمده از یک تفکر مذهبی، سالم و وارسته است. تصور کنید چنین مفاهیمی در فیلمی پلیسی و در بستری داستانی ـ پلیسی متجلی شود. کاملا واضح است که افق‌های اخلاقی فیلم در بررسی کاراکتر سیاه آسمان متجلی می‌شود.
امروز در سینمای ایران می‌بینیم که فیلمسازان مرد گرفتاری‌های فمنیستی عجیب و غریبی پیدا کرده‌اند و تصویر غیراخلاقی با محوریت زنان نمایش می‌دهند اما گناهکاران از آن فیلم‌های مردانه است که پایمردانه بر اصول اخلاقی تاکید دارد و عرفی‌گرایی مدرنی که سایر فیلمسازان در فیلم‌های‌شان تبلیغ و ترویج می‌کنند در روایت فیلم گناهکاران محکوم می‌شود. نقض اخلاق عرفی و آزادی‌های نامشروع زنانه از منظر گناهکاران مکروه و محکوم است و گناهکاران به مخاطب این نکته را یادآوری می‌کند که اخلاق همیشه اخلاق است و نسبیت بدان ورود نخواهد کرد. پیام‌های اخلاقی فیلم گناهکاران به قدری اخلاقی است که خیانت را در هر شکلی شیوه مغضوب زندگی برمی‌شمرد. کافیست به اشاره‌های ظریف فیلم دقت کنیم. چه بسیار فیلم‌هایی با مضامین غیراخلاقی در تقدیس خیانت مردان به همسرانشان ساخته می‌شود تا خیانت را به عنوانی عرفی اجتماعی برشمارند اما در فیلم گناهکاران وقتی رابطه القائیان با آسمان هویدا می‌شود مخاطب، پلشتی خیانت مردان در روابط زناشویی را به سادگی درک می‌کند. طبیعی است هر فیلم که توسط هر هنرمندی ساخته می‌شود، بازنشر نگرش‌های فردی سازنده است و به‌سادگی می‌توان اعتراف کرد نگرش‌هایی ناب و اخلاق‌مدارانه امثال قریبیان در اجتماع امروز، می‌تواند چه بسیار سازنده باشد. با اینکه سیاهی غیراخلاقی آسمان را در سراسر فیلم درک می‌کنیم و همچون هیولایی بی‌اخلاق از وی وحشت می‌کنیم. بهتر است مسؤولان محترم صدای نگارنده را در این متن مکتوب کنند. وقتی فیلمسازی بدین‌صورت روی خط باریک قرمز حرکت می‌کند و فیلم سلامتی را به جامعه خویش عرضه می‌کند و اتفاقا دستش در جیب هیچ نهاد دولتی نیست می‌توان این پیام را به مدیران بالادستی فرهنگ ارائه کرد؛ کسی که در ساخت فیلم نه در متن و نه در فرامتن آلوده نیست می‌توان روی او حساب بیشتری باز کرد. امید می‌رود امثال قریبیان با این سلامت متنی و فرامتنی بتوانند فیلم‌های بیشتری بسازنند و خطاب به فرامرز قریبیان باید نوشت:
 آقای قریبیان! در وانفسای سیاه‌نمایی، به خاطر نشان‌ دادن تصویری مترقی از تهران، در وانفسای سیاه‌نمایی قوانین مترقی قضایی، به خاطر نشان ‌دادن تصویر یگانه از پلیس ایرانی و به‌خاطر سعی در تغییر ذائقه مخاطب ایرانی، به‌خاطر تمام تلاش مستقل برای افزایش ‌شأن سینمای تحقیر شده‌ای که به‌دام تلویزیونی‌شدن افتاده است، مچکریم.