آمریکا به شکلی آرام و بی‌سر و صدا در حال کاهش نیروهای خود در خاورمیانه است؛ خواه پا پس کشیدن فرماندهی نیروهای تروریستی آمریکا از منطقه بخشی از رویکرد هژمونیک واشنگتن برای انتقال ثقل خود به شرق دور باشد یا از سر اجبار و پذیرفتن قدرت منطقه‌ای ایران، در هر حال این روندی محتوم است که ظاهرا هم دونالد ترامپ و هم جو بایدن با همه اختلافات‌شان به آن تن داده‌اند. 

ژنرال لوید آستین اخیرا در نشست تأیید خود در سنا به عنوان نامزد وزارت دفاع گفته بود راهبردها و منابع آمریکا در مناقشه‌های عراق و افغانستان را بازبینی می‌کند اما به دیدگاه خود درباره تهدیدهای برخاسته از این مناقشات یا تناسب آنها با میزان نیروها و سایر مقدورات نظامی اشاره‌ای نکرد. 

این حکایت از سرایت سردرگمی و گیجی سیاست خارجی «جوی خواب‌آلود» از کاخ سفید به پنتاگون دارد. 

روز سه‌شنبه نیز بخش دیگری از این بلاتکلیفی توسط جان کربی، سخنگوی جدید وزارت دفاع آمریکا به رسانه‌ها منتقل شد که البته در عین حال این بی‌عملی می‌تواند تاکتیکی ناشی از نیاز آمریکای پساترامپ به زمان خریدن برای تحلیل شرایط جدید باشد. 

به گزارش وال‌استریت ژورنال، کربی مدعی شد فقط رئیس جدیدش در این باره تصمیم‌گیرنده نهایی نیست و از به شور گذاشتن تصمیم میان فرماندهان پنتاگون صحبت کرده که آنها هم هنوز درباره موقعیت‌های نظامی خود در عراق یا افغانستان تصمیم جدیدی اتخاذ نکرده‌اند. کربی به خبرنگاران گفته است: «فکر می‌کنم سطح کنونی نیروها در عراق حدود ۲۵۰۰ نفر باشد. هنوز هیچ تغییراتی در این رابطه وجود ندارد که به اطلاع شما برسانم». 

این در حالی است که آمریکایی‌ها در یک سال اخیر به دنبال ترور سرداران بزرگ مقاومت ایران و عراق، شهید قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس، چنان در عراق زیر فشار قرار گرفته‌اند که عملا چشم‌اندازی برای حضور بلندمدت‌شان با توجه به جنگ فرسایشی با حشدالشعبی متصور نیست. 

طرح پارلمان عراق برای اخراج کامل نیروهای بیگانه نیز عامل مضاعفی شد تا بهار، تابستان و پاییز گذشته شاهد خروج نیروهای آمریکایی و تحویل پایگاه‌های نظامی به عراقی‌ها باشیم. 

در افغانستان نیز بلاتکلیفی پنتاگون مشهود است. ژنرال‌های 4 ستاره پنتاگون و برخی نمایندگان کنگره به دنبال این هستند که برنامه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را بر پایه شرایط موجود از جمله میزان خشونت تنظیم کنند، نه بر پایه یک جدول زمانی سیاسی. در نتیجه همان‌طور که اخیرا نمایندگان طالبان در تهران نیز اشاره کردند، آمریکایی‌ها به توافق صلح خود با طالبان مبتنی بر زمان‌بندی خروج پایبند نبوده‌اند و حالا با نزدیک شدن به فصل گرما، این کشور آبستن دور جدیدی از جنگ‌های بهاره میان مسلحان با نیروهای اشغالگر و قوای دولتی کابل است. 

ترامپ در ۲ ماه پایانی ریاستش طی یک عقب‌نشینی ناگزیر که الیوت آبرامز، جمهوری‌خواه جنگ‌طلب مشهور و نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران و ونزوئلا آن را اقدامی فوری برای اجتناب از درگیری با نیروهای حامی انقلاب اسلامی ایران برشمرد، مجموعه نیروهای پنتاگون در عراق و افغانستان را به ۲۵۰۰ نفر در هر کدام از ۲ کشور کاهش داد. 

از طرف دیگر این واقعیت که ترامپ نخستین رئیس‌جمهور آمریکا طی 4 دهه پس از کارتر بود که جنگی را آغاز نکرد، برای دموکرات‌های جانشین او در کاخ سفید تبدیل به یک موضوع حیثیتی شده است. 

ترامپ با همه جنونش دست‌کم به وعده‌های خود برای پایان دادن به «جنگ‌های بی‌پایان» آمریکا در کشورهای خارجی جامه عمل پوشاند که این به نوعی باعث رسوایی بایدن و حلقه قدرت حزب دموکرات شده که در تمام کارزارهای جنگی پیشین با بازهای شکاری جنگ‌طلب چه در دوره اوباما و کلینتون و چه ریگان و بوش‌های پدر و پسر شریک بوده‌اند. به همین دلیل ظاهرا بایدن و دوستان او نیاز به زمان بیشتر و توجیهات بهتری برای برافروختن آتش یک جنگ جدید دارند. 

عجالتا آنطور که از نشست مطبوعاتی اخیر جان کربی، سخنگوی پنتاگون برمی‌آید این است که نمایش قدرت نخستین روزهای به قدرت رسیدن بایدن در مقابل ایران از جمله پرواز بمب‌افکن‌های بی‌52 بر فراز خلیج‌فارس بی‌فایده بوده و خیلی زود بساط آن جمع شده است. او همچنین اعلام کرد گروه هوابرد (ناو هواپیمابر) یو‌اس‌اس نیمیتز از منطقه عملیاتی تحت مسؤولیت سنتکام (فرماندهی خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقای پنتاگون) خارج می‌شود. 

او افزود: دلیل صدور دستور بازگشت این ناوگروه طولانی شدن مدت این استقرار و نیاز به تعمیر و نگهداری آن نیز بوده است. 

کربی اما وقتی با این پرسش خبرنگاران مواجه شد که آیا بازگشت این ناو هواپیمابر از خلیج‌فارس نشانه مماشات با ایران است، رمق کری خواندن هم برایش نمانده بود و توپ را به زمین ژنرال آستین انداخت و گفت: «وزیر هنگام تأیید بازگشت این ناو هواپیمابر، فضای ژئواستراتژیک موجود را در ذهن داشته است».

نشان به آن نشان که او پیش‌تر در همین کنفرانس از تصمیمات مشورتی در رأس ستاد مشترک نیروهای مسلح و نه فقط در دفتر وزیر خبر داده بود. کربی سپس بدون پاسخ دقیق به این پرسش که آیا ناو هواپیمابر دیگری جایگزین نیمیتز در خلیج‌فارس خواهد شد یا نه، با فرافکنی آشکاری گفت: «ما دائما سطح تهدید را ارزیابی کرده و همواره سعی می‌کنیم به هر تهدیدی با ظرفیت‌های متناسب پاسخ بدهیم».

یو‌اس‌اس نیمیتز همان ناو پرطمطراقی بود که از 9 ماه پیش، آمریکا و حامیانش برای آن هلهله‌ها سر می‌دادند که حالا مجبور است با تعظیم در مقابل قدرت فرابحری روزافزون جمهوری اسلامی ایران، خلیج‌فارس و اقیانوس هند را بدون هیچ دستاوردی ترک کند. 

البته نیمیتز قرار بود زودتر از اینها بازگردد اما کریستوفر میلر، سرپرست پنتاگون در آخرین روزهای ترامپ، دستور خود در آخرین روز سال ۲۰۲۰ برای بازگشت آن را ۴ روز بعد به دلیل وجود آنچه «تهدید ایران» می‌نامید لغو کرد. آن دستور عقب‌نشینی را  جانشینش ژنرال لوید با شتابی زایدالوصف تجدید کرد تا در ابعادی بزرگ‌تر شمای عقب‌نشینی آمریکا از کل خاورمیانه شکل بگیرد.