پرونده توربین‌های زیمنس پیش‌تر در گزارشی با توجه به محدودیت فضای روزنامه تا حدودی مطرح شد و اکنون نکات مهمی در رابطه با پرونده کمپرسورهای کوبلکو مطرح می‌شود.  خلاصه ماجرا درباره پرونده تامین قطعات کمپرسورهای کوبلکو (1396 – 1392) بدین صورت است که تحت عنوان خودکفایی، تنی چند از مسؤولان پارس‌جنوبی که بعضا اعضای کمیته خودکفایی و کمیته ماده 29 هم بوده‌اند، با همکاری مدیران عامل سابق، برای ساخت قطعات کمپرسورهای کوبلکو پالایشگاه چهارم و پنجم، شرکت نهادین کمپرسور را خارج از ضوابط قانونی و دستورالعمل‌های جاری وزارت نفت با مجوز عدم الزام به برگزاری مناقصه تایید و انتخاب می‌کنند که در نهایت نه تنها انتظارات مورد نظر درباره ساخت داخل محقق نشده، بلکه قطعات با تاخیر فراوان و بسیار گران‌تر از قبل، آن هم به طور ناقص تهیه شده و از این حیث خساراتی را برای مجموعه فراهم می‌آورد. اخیرا نیز به واسطه شکستگی قطعاتی از کمپرسورهای کوبلکو، مواردی از نشت گاز ترش و آتش‌سوزی در پالایشگاه‌های چهارم و پنجم به وقوع پیوسته که قبلا سابقه نداشته است. اما ابهامات و پرسش‌هایی که در این رابطه مطرح است:

1- در نامه مورخ 10/6/94 رئیس‌کل امور حسابرسی داخلی شرکت ملی گاز ایران آمده است: «با عنایت به عدم عضویت شرکت نهادین کمپرسور در فهرست شرکت‌های تایید صلاحیت شده خدمات تعمیرات اساسی ماشین‌های دوار و فرآیندی معاونت امور مهندسی وزارت نفت و حضور بسیاری شرکت‌های دیگر در فهرست مزبور، دلیل عدم استعلام از شرکت‌های دیگر مورد ابهام این امور است». 

2- در فرم برگزاری مناقصه در تاریخ 28/4/1393 چه مستنداتی دال بر این ضرورت وجود داشته که امکان تامین قطعات فوق از طریق برگزاری مناقصه ساخت داخل امکان‌پذیر نبوده و بر چه اساس شرکت نهادین کمپرسور بدون الزام به برگزاری مناقصه برگزیده شده است؟

3- با استناد به گزارش رئیس کل امور حسابرسی که 109 قلم از 219 قلم کالای سفارش داده شده در سیستم فاقد سابقه قیمتی بوده است، چرا بدون استناد به نظر کارشناسان، صرفا قیمت پیشنهادی فروشنده (61 در صد مبلغ کل قرارداد) مورد پذیرش قرار گرفته است؟

4- بر اساس گزارش رئیس‌کل امور حسابرسی، تعداد اقلام واقعی مورد تقاضا 116 عدد بوده که حداکثر در قالب ۲ تقاضای خرید امکان سفارش‌گذاری آنها میسر بوده است، لذا بسط این اقلام در قالب 4 تقاضای خرید و سفارش‌گذاری به میزان 41/2 برابر ماگزیمم موجودی انبار، شبهه‌برانگیز است. 

5- شرکت نهادین کمپرسور طی نامه‌ای به تاریخ 10/8/93 با موضوع اصلاح بندهای قرارداد درباره ماده 14 اعلام می‌کند کلمه سازنده به فروشنده تغییر یابد و در کمال تعجب «خودکفایی از طریق ساخت داخل» که زمینه اصلی و توجیه کل این فرآیند بوده، زایل شده و مدیریت بازرگانی هم با آن موافقت می‌کند. 

6- اختلاف فاحش قیمت‌های نهادین کمپرسور در مقایسه با اقلام تقاضای شماره 9040758 شرکت لیان آبشار (در مناقصه‌های عمومی انجام شده دیگر) آشکار است و حتی بعضی کالاهای مشابه در ۲ تقاضای جداگانه توسط شرکت نهادین کمپرسور با ۲ قیمت متفاوت عرضه شده است. 

7- بررسی اقلام مورد درخواست در 4 تقاضای خرید نشان می‌دهد 45 درصد اقلام سفارشی تکراری بوده که 72 درصد ارزش کل قرارداد را شامل بوده‌ است. 

8- با توجه به نصاب معاملات در سال 1393 و سقف مجوزهای مالی در شرکت ملی گاز ایران، خرید 4 تقاضای فوق باید در هیات‌مدیره شرکت مطرح می‌شده و مجوز لازم را دریافت می‌کرده است. 

9- با توجه به اینکه شرکت نهادین کمپرسور ضمن اینکه اولا ناتوان در ساخت قطعات بوده، دوم تاخیر زیادی نیز پس از انقضای مدت تحویل کالا داشته و در نهایت تنها 60 درصد اجناس را با قیمت بسیار گران‌تر تهیه کرده است (قبلا همه این مواد به صورت روتین انجام می‌شده)، چرا به جای فسخ قرارداد و ضبط ضمانتنامه شرکت فوق، با خاتمه پیمان توسط مسؤولان موافقت شده است؟

10- در این پرونده از ابتدا نام ۳ شرکت به چشم می‌خورد که مالکان اصلی همگی این ۳ شرکت اعضای یک خانواده هستند؛ نهادین آرمان (سازنده هزاران قطعه رسوب کرده در انبارهای پارس‌جنوبی)، نهادین کمپرسور و نیکا کمپرسور. 

با توجه به نکات یادشده درباره ۲ پرونده فوق، امیدواریم مدیران مجموعه شرکت ملی گاز ایران هر چه زودتر نسبت به اصلاح ساختار مجموعه تحت نظارت خود، رعایت دقیق قوانین و مقررات، تغییر شیوه انتصاب مدیران و بازرسی موثر، و نیز مسؤولان دستگاه قضا نسبت به رسیدگی سریع به پرونده اقدام کنند و این امر باعث کارآیی و شفافیت هر چه بیشتر امور شود.