رضا نصیری: پس از رد کلیات لایحه بودجه سال 1400 در جلسه سه‌شنبه گذشته مجلس شورای اسلامی، مساله تصویب بموقع بودجه دچار ابهام شد. با توجه به فرصت دولت برای ارائه لایحه اصلاحی بودجه 1400 تا پایان ماه جاری، مجلس تنها یک ماه فرصت برای تصویب قانون بودجه دارد. در چنین شرایطی با توجه به سازوکار زمانی در نظر گرفته شده در قوانین فعلی مجلس، امکان تصویب قانون بودجه تا پیش از آغاز سال جدید وجود ندارد. این یعنی مجلس ناگزیر به تصویب بودجه چنددوازدهم برای جلوگیری از بدون بودجه ماندن کشور خواهد شد. تصویب بودجه چنددوازدهم اما باعث تحمیل هزینه‌های اقتصادی به کشور می‌شود. در بودجه چنددوازدهم، هزینه‌کرد منابع از هیچ برنامه خاصی پیروی نمی‌کند و از همین رو نظارت مجلس بر آن بی‌معناست. 

با توجه به زمانبر بودن روند فعلی بررسی و تصویب بودجه، مجلس ناگزیر از تصویب بودجه چنددوازدهم می‌شود. از همین رو روز گذشته طرحی با عنوان «نحوه بررسی لایحه جدید بودجه ۱۴۰۰» برای کاهش مدت فرآیند بررسی و تصویب بودجه در مجلس مطرح شد. در نهایت پس از اظهارات موافقان و مخالفان، یک فوریت آن با ۱۲۱ رای موافق، ۵۳ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع از مجموع ۱۹۹ نماینده حاضر به تصویب نمایندگان رسید. این طرح ابتدا به صورت ۲ فوریت ارائه شد که نمایندگان با بررسی آن به شکل ۲ فوریت مخالفت کردند. 

 

* بودجه کشور نباید به مشکل بخورد

محمدحسین حسین‌زاده‌بحرینی به عنوان نماینده پیشنهاددهنده این طرح گفت: کلیات بودجه به رغم اینکه در کمیسیون تلفیق تصویب شد ولی در صحن به تصویب نرسید و پس از کش‌و‌قوس‌هایی، سرانجام دولت موافقت کرد لایحه جدید را به مجلس ارائه دهد. 

وی با طرح این سوال که اگر دولت آنچنان که وعده داده (اصلاحات مدنظر مجلس را اعمال نکرده و) لایحه جدید را به مجلس ارائه داد، چه باید کرد، گفت: بر اساس آیین‌نامه باید دوباره ۴۵ روز برای بررسی لایحه بودجه در نظر گرفت که با توجه به فرصت کم این زمان وجود ندارد. 

رئیس کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس تاکید کرد: اگر به دلایلی مانند آنچه امسال رخ داد، بازه زمانی لازم برای طی کردن ترتیبات ۴۵ روزه وجود نداشته باشد، ترتیبات ۱۰ روزه‌ای پیش‌بینی شده که حقوق نمایندگان نیز در آن لحاظ شده است. این ترتیبات با قید ۲ فوریت ارائه شده است تا طی ۷۲ ساعت در کمیسیون آیین‌نامه بررسی و برای تصویب به صحن علنی ارجاع شود.  وی گفت: برخی نمایندگان اصلاح موارد دیگری در آیین‌نامه از جمله عدم صراحت به تصویب گذاشتن کلیات یا گزارش کمیسیون لایحه بودجه را مطرح می‌کنند که این حق برای آنها وجود دارد تا در کمیسیون پیشنهادات خود را مطرح کنند. 

رئیس کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در ادامه گفت: به دنبال آن هستیم بودجه سال آینده که سال حساسی است به مشکل نخورد و سند بودجه برای کشور فراهم شود. 

 

* فرصت بررسی پیشنهاد نمایندگان سلب می‌شود

هادی بیگی‌نژاد، نماینده مردم ملایر در مجلس در مخالفت با این طرح گفت: اینکه ما بخواهیم لایحه جدید بودجه را در فرصت کوتاهی بررسی کنیم، ممکن است سبب شود فرصت کافی برای بررسی پیشنهادهای نمایندگان وجود نداشته باشد. اگر هم این فرآیند بخواهد طی شود تا زمانی که مسیر بررسی در کمیسیون تلفیق، صحن، شورای نگهبان و روزنامه رسمی را طی کند و پیشنهاد آقای بحرینی به قانون تبدیل شود، زمان زیادی می‌طلبد. 

 

* باید زمان بررسی بودجه را کوتاه کنیم

مهرداد گودرزچگینی، نماینده مردم رودبار اما در موافقت با این طرح گفت: این طرح کمک خواهد کرد اگر اصلاحی در بودجه سال آینده آمده است، در زمان کوتاهی بررسی شود، زیرا دولت در آخرین روزهای زمان ارائه لایحه جدید بودجه (سه‌شنبه هفته آینده) بودجه را به مجلس ارائه می‌دهد و تا زمانی که تصویب شود ۵۰ روز زمان خواهد برد و در مجلس انقلابی نیاز است این زمان را کاهش دهیم. 

وی افزود: بودجه کشور سند مالی کشور است و باید کمک کنیم با فوریت بررسی شده و با کاهش زمان برای بررسی آن، لایحه بودجه برای سال ۱۴۰۰ اعمال شود. 

 

* با دستپاچگی، مجلس را خراب می‌کنید

سیدکاظم دلخوش، نماینده مردم صومعه‌سرا اما در مخالفت با این طرح پیشنهادی گفت: نوشتن قانون آیین‌نامه روال دارد و اینکه بخواهیم به بهانه بودجه مواردی را در آیین‌نامه تغییر دهیم، درست نیست. 

 وی افزود: دولت لایحه بودجه ۱۴۰۰ را 12 آذرماه به مجلس داد و کلیات آن در کمیسیون رای آورد ولی سرانجام صحن به کلیات لایحه رای نداد تا لایحه به دولت بازگردد.  این در حالی است که لایحه بودجه ۲ ماه درکمیسیون تلفیق بحث و بررسی شد و مجلس با رد آن و بازگشت کلیات به دولت در حقیقت همکاران کمیسیون تلفیق را له و خسته کرد. 

نماینده مردم صومعه‌سرا افزود: مجلس یک بار یک کار اشتباه انجام داد و لایحه بودجه را رد کرد، حالا با ۲ فوریت طرح جدید به دنبال چه هستید؟ چرا با دستپاچگی، مجلس را خراب می‌کنید؟

 

* زحمات کمیسیون تلفیق از بین نمی‌رود

روح‌الله متفکرآزاد، نماینده مردم تبریز اما در موافقت با این طرح گفت: بر اساس قانون، بودجه یک شوری است و وقتی مجلس به کلیات بودجه رای منفی می‌دهد، یعنی نمی‌خواهد دولت دچار مشکل شود، زیرا بررسی لایحه جدید بودجه ۱۴۰۰ حدود ۴۰ روز زمان نیاز دارد و با توجه به تعطیلات پیش ‌رو ممکن است در بررسی مشکلاتی رخ دهد. وقتی می‌توانیم لایحه بودجه را در زمان کم بررسی کنیم، چرا به سمت تصویب سه‌دوازدهم لایحه بودجه برویم؟

وی افزود: زحمات همکاران در کمیسیون تلفیق نیز از بین نمی‌رود و این تغییرات در مواردی قابل جایگزین کردن است و سبب خواهد شد آیین‌نامه به شیوه بهتری اجرا شود.