مهدی گرگانی: در حالی که ۳ هفته از ریاستجمهوری جو بایدن، رئیسجمهور جدید آمریکا سپری شده است، تنشها و بلواهای سیاسی- انتخاباتی و پسلرزههای ناشی از آن هنوز در ایالاتمتحده فروکش نکرده است.
دونالد ترامپ اگر چه در اقامتگاه تفریحی خود در فلوریدا مشغول استراحت و گلفبازی است اما همچنان در بطن مباحثات سیاسی آمریکا حی و حاضر است و موضوع استیضاح رئیسجمهور سابق و آینده سیاسی او باعث شده تنش در محافل سیاسی آمریکا در چند سطح ادامه داشته باشد.
1- در سنا، سناتورها مشغول بحث و مجادله پیرامون نقش ترامپ در حمله روز ششم ژانویه آشوبگران به ساختمان کنگره و همچنین حمله هواداران وی به ساختمان کنگره ایالتی در میشیگان در خردادماه گذشته هستند و اختلافات فاحشی میان دموکراتها و بیشتر سناتورهای جمهوریخواه در این زمینه وجود دارد.
مدیران جلسه استیضاح ترامپ با استناد به مصاحبهها، ویدئوها و اعترافات پس از بازداشت عوامل حمله به کنگره، میگویند این افراد به خواست ترامپ دست به شورش زدهاند. «جیمی راسکین» یکی از اعضای ارشد گروه استیضاح درباره لزوم این اقدام با وجود اتمام دوره ریاستجمهوری ترامپ گفت: «اگر او دوباره برگردد، این اتفاق دوباره رخ میدهد و ما نمیتوانیم کسی دیگر را به جز خودمان سرزنش کنیم».
دموکراتهای سنا که نگرانی اصلیشان بازگشت دوباره ترامپ به سیاست به هر شکل و روشی است، همچنین استدلال میکنند در صورت عدم استیضاح ترامپ و حضور او در انتخابات ریاستجمهوری 2024، وقوع اتفاقات گذشته کاملا محتمل است. «تد لیو» یک سناتور دموکرات دیگر گفته: من هراسی از حضور ترامپ در انتخابات ندارم. نگران این هستم که او دوباره شکست بخورد و همین اتفاقات دوباره دامن آمریکا را بگیرد.
2- در جبهه مقابل، در حالی که سناتورهای دموکرات نهایت تلاش خود را برای استیضاح ترامپ به کار گرفتهاند اما به نظر میرسد نمایندگان جمهوریخواه به دلیل تعصبات حزبی علاقهای به استدلالهای دموکراتها ندارند. در جلسه سوم استیضاح، بیش از 10 نفر از سناتورهای جمهوریخواه اصلا در جلسه حاضر نشدند. به نظر میرسد غیبت این سناتورها پیام مشخصی درباره نتیجه استیضاح داشته باشد. همچنین رسانههای آمریکایی میگویند سناتورهای جمهوریخواه علاقهای به مباحثات مطرحشده در جلسات استیضاح نشان نمیدهند و مشغول کارهای شخصی خود هستند.
برخی سناتورهای ارشد کنگره، حتی پا را از این نیز فراتر گذاشته و برخلاف آییننامههای داخلی کنگره با وکلای ترامپ دیدار و رایزنی کردهاند.
پایگاه خبری «نیوزویک» درباره ملاقات «تد کروز»، «لیندسی گراهام» و «مایک لی» با تیم وکلای حقوقی ترامپ نوشت: این دیدار میتواند ناقض سوگند آنها برای داشتن موضع بیطرف در استیضاح ترامپ باشد. از سوی دیگر سناتورها به منزله هیأتمنصفه دادگاه ترامپ بوده و حق این کار را به هیچوجه ندارند.
نکته واضح و مبرهن اینکه قانون اساسی آمریکا جایی در تفکرات نمایندگان هر ۲ حزب آمریکا ندارد و هر طرف با محور قرار دادن منافع حزبی و شخصی، در حال جنگ و نزاع برای نابود کردن طرف مقابل است.
در سطح بالاتر، دولت واشنگتن که نباید در روند استیضاح مداخله کند در حال اعمال فشار و نفوذ به سناتورهای آمریکایی است تا برای همیشه از شر دونالد ترامپ خلاص شود. جو بایدن که احتمالا نگران وزنه سیاسی ترامپ در انتخابات میاندورهای کنگره در 2022 و همچنین حضور او در انتخابات ریاستجمهوری بعدی است، در مصاحبه با شبکه سیانان گفت بسیار مشتاق است ببیند سناتورهای جمهوریخواه چگونه عمل خواهند کرد. بایدن در این مصاحبه از سناتورهای جمهوریخواه خواست به استیضاح ترامپ رای مثبت بدهند.
3- در کنار این تنشها و فضاحت سیاسی آمریکا، باید تهدیدها علیه نمایندگان کنگره و ادامه فضای امنیتی موجود در واشنگتن بویژه در اطراف ساختمان کنگره آمریکا را نیز اضافه کنیم. کار به جایی رسیده که برخی نمایندگان آمریکایی به خاطر ترس از تهدیدها و ناامنی، در داخل ساختمان کنگره با خود سلاح شخصی حمل میکنند و دیگر نمایندگان را نیز تهدید به خشونت میکنند. «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اخیرا با اشاره به حمل سلاح توسط نمایندگان در داخل ساختمان کنگره و تهدید دیگر اعضا، درباره افزایش خشونت و وحشت در کنگره هشدار داد و گفت: «ما علاوه بر دشمنان بیرونی باید نگران دشمنان داخلی نیز باشیم و به همین دلیل باید لایحهای برای افزایش بودجه تامین امنیت کنگره تصویب کنیم». این در حالی است که تدابیر امنیتی اطراف ساختمان و وضعیت اضطراری همچنان ادامه دارد و نیروهای گارد ویژه که از زمان حمله به کنگره در این منطقه مستقر شدهاند، قرار است ماموریتشان حالاحالاها ادامه داشته باشد.
علاوه بر اینها، اگر چه هنوز مدت زیادی از عمر دولت بایدن نگذشته است اما به نظر میرسد دولت جدید آمریکا نیز برنامه و راهبرد منسجم و مشخصی ندارد و از اقتدار و چالاکی لازم برای مقابله با مشکلات اساسی و چالشهای عمیق جامعه بشدت قطبیشده آمریکا برخوردار نیست. بسیاری از منتقدان میگویند راهبرد بایدن برای مبارزه با بحران ویروس کرونا همان راهبرد ترامپ است و ابتکار تازهای تاکنون مشاهده نشده است. در زمینه سیاست خارجی از جمله برجام، بهرغم وعدهها و راهبرد منسجمی که بایدن در خلال انتخابات ارائه کرده بود، مشاهده میکنیم واشنگتن دچار سردرگمی است و عملا در حال ادامه همان سیاستهای ترامپ در بیشتر حوزههاست.
ترامپ و حامیانش احتمالا منتظر نتیجه استیضاح در سنا هستند. با توجه به شرایطی که در سنای آمریکا وجود دارد، بعید است استیضاح ترامپ رای بیاورد. رای نیاوردن استیضاح ترامپ جان تازهای به او خواهد بخشید و تحرکات سیاسی او احتمالا از فردای شکست استیضاح شروع خواهد شد. چنین سناریویی کابوس دموکراتها و آینده ایالاتمتحده آمریکا خواهد بود.