گروه فرهنگ و هنر: گرامیداشت آهنگساز فقید انقلابی مرحوم استاد احمدعلی راغب به بهانه بازنشر آلبوم «صبح شقایق» اثر این استاد با حضور محمد گلریز، محسن صفایی، پسر زنده‌یاد راغب و میلاد عرفان‌پور در سالن «سلمان هراتی» حوزه هنری برگزار شد. 

آلبوم «صبح شقایق» محصول مشترک مرکز موسیقی حوزه هنری و دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما است که در قالب نخستین آلبوم موسیقی دوران انقلاب اسلامی با آهنگسازی احمدعلی راغب، شعر زنده‌یاد سبزواری و خوانندگی محمد گلریز و مهرداد کاظمی بازنشر شد. میلاد عرفان‌پور، مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در این مراسم گفت: ما از پدر موسیقی انقلاب اسلامی (احمدعلی راغب) صحبت می‌کنیم و به نظر من نشست‌های زیادی باید برگزار کنیم و ان‌شاءالله برگزار هم خواهیم کرد تا بتوانیم شخصیت هنری احمدعلی راغب را بهتر شناخته و تحلیل کرده و قدر بدانیم. تمام تلاش من در مرکز موسیقی حوزه هنری بحث ذائقه‌سازی در حوزه موسیقی بوده و در این زمینه برای اقداماتی موثرتر، جلسات متعددی با مدیران موسیقی صداوسیما برگزار کردیم. 

پس از صحبت‌های عرفان‌پور، «امیر راغب» فرزند استاد راغب گفت: بازنشر آثار موسیقایی انقلاب از ابعاد مختلف حائز اهمیت است. آلبومی که سال ۶۱ به یاد شهدای انقلاب اسلامی منتشر شد، محصول بچه‌های رادیو در آن سال‌ها بود و مدیریت شهید مجید حدادعادل. همه این آثار در دوران پرالتهاب انقلاب و پس از آن در دوران جنگ تولید شد و هدف و برنامه‌ای برای جمع‌آوری آنها در قالب آلبوم وجود نداشت. قبل انقلاب شرکت‌های عمده و فعالی بودند که با انقلاب تعطیل شدند و امکانی برای نشر آثار نبود، به همین منظور این آلبوم واقعا از روی یک حسن تصادف خلق شد.

وی گفت: کارهایی که امروز در قالب همین آلبوم «صبح شقایق» منتشر شده، تنها کارهایی است که از پدرم در اختیار خانواده قرار گرفته و ما می‌توانیم آن را منتشر کنیم. شما می‌توانید اینها را از جناب گلریز، خواننده این آثار هم بپرسید که چه آثار ارزشمندی در سازمان صداوسیما وجود دارد اما هنوز در آرشیو دیجیتال آن نیست. از اوایل دهه 70 سازمان وارد فاز جدید دیجیتالی کردن آثار موسیقی آرشیوی خود شد اما در این بخش اهمیت کمتری به این آثار داده شد. به اعتقاد من برخی سرودها اکنون در آرشیو سازمان وجود دارد که دوره بالندگی هنر انقلاب را تشکیل می‌دادند. آثاری که فقط محدود به آثار پدرم هم نیست، بلکه آثاری هستند که به سهم خود جریان‌ساز بوده و هستند. 

وی افزود: طی سال‌های قبل، مردم کارهایی را با خود زمزمه می‌کردند که همگی از آثار پخش‌شده صداوسیما بود و همین نشان از اهمیت رسانه ملی در اشاعه فرهنگ موسیقی انقلاب و ترغیب مخاطبان به شنیدن این آثار ارزشی دارد. 

محمد گلریز، خواننده موسیقی انقلاب که بیشترین همکاری را با مرحوم استاد راغب داشته نیز درباره نخستین روزهای فعالیت هنری خود و آشنایی با مرحوم راغب گفت: ساعت‌ها طول می‌کشد اگر بخواهم درباره چگونگی آغاز فعالیت هنری‌ام و روی آوردن به کارهای انقلابی و همکاری با مرحوم راغب و تب‌و‌تاب آن روزها سخن بگویم. پیش از انقلاب واقعا حتی اعضای یک خانواده پیش هم نمی‌توانستند راحت ضد رژیم حرف بزنند و جوی استبدادی حاکم بود اما مرحوم احمدعلی راغب از جان خود مایه می‌گذاشت و ضد رژیم پهلوی آهنگ می‌ساخت. 

وی درباره آغاز همکاری خود با مرحوم استاد راغب توضیح داد: در دوران پیش از انقلاب، زمانی که بنده با استادان موسیقی ایران مشغول آموزش و فراگیری موسیقی بودم، گروه موسیقی‌ای به نام «مفتاح» تشکیل شد که مرحوم راغب در آن گروه حضور داشت و من دوستی خودم با او را از این گروه شروع کردم. در جریان پیروزی انقلاب، زمانی که ۲ تا ۳ ماه بیشتر به پیروزی آن نمانده بود، من با استاد راغب قرار گذاشتم و در مورد تولید آثار موسیقی انقلابی با هم صحبت و مشورت کردیم. به اعتقاد من خیلی‌ها هستند که هنر زیادی دارند اما شجاعت زیادی ندارند. 

مرحوم راغب این ۲ ویژگی را دارا بود، هم هنر والایی داشت و هم شجاع بود. در آن دوران به قدری جو امنیتی و خطرناک بود که کمتر کسی جرأت کار کردن داشت اما مرحوم راغب شجاعت این را داشت که دست به تولید آثاری انقلابی بزند. او از پیشقراولان آهنگ‌های انقلابی بود و در آن دوران سخت، آثار متعدد و خلاقانه‌ای در حوزه موسیقی انقلاب تولید کرد. مرحوم راغب و سبزواری هنرمندان از جان گذشته‌ای بودند که قبل از پیروزی انقلاب دست به کار شدند و در آن شرایط وحشتناک کار تولید کردند. 

گلریز درباره همکاری خود با هنرمندان موسیقی و مشکلات پیش رو درباره تغییر دیدگاه و نگاه به موسیقی پس از انقلاب گفت: با پیروزی انقلاب، دوستان رادیو به ما سفارش تولید اثر دادند. وقتی وارد رادیو شدیم، نخستین آهنگی که تولید شد، در تجلیل مقام معلم و با شعر جناب مهدی علوی بود که به نوعی نخستین شعر انقلابی پخش شده در رادیو لقب گرفت. در این شرایط همه‌ کارها به شیوه انقلابی تولید می‌شد. جالب اینکه ما در این دوران با ترس و شک به تولید موسیقی فکر می‌کردیم چون واقعا نمی‌دانستیم شرایط موسیقی به چه گونه‌ای است و حرف و حدیث‌ها منجر به تک‌خوانی مورد اشکال است یا خیر. بعد از اینکه این سرود ساخته شد، دیگر راه باز شد و ما آثار زیادی در این زمینه تولید کردیم. متاسفانه خیلی از مسؤولان باور دارند که دیگر موسیقی و سرود در بین مردم جایی ندارد اما من که تلاش می‌کنم بین مردم باشم، مرتب از آنها می‌شنوم که از من می‌پرسند چرا درباره شهدا، انقلاب و جانبازان کار تولید نمی‌شود. من واقعا جوابی برای آنها ندارم اما تلاش کردم تا همین موضوع را با مدیران بالادستی هم در میان بگذارم. 

خواننده «خجسته‌باد این پیروزی» افزود: وقتی به فرمایشات مقام معظم رهبری رجوع می‌کنم، می‌بینم درست می‌گویم. گویی به‌رغم تمام این سفارش‌ها، کسی به توصیه‌ها گوش نمی‌کند. اصلا چرا آقای راغب باید ۴ سال خانه‌نشین باشد؟ آیا نباید مسؤولان ما هر از چندگاهی به دیدار کسی می‌رفتند که این همه برای موسیقی انقلاب زحمت کشید. من دلم خون است و حرف زیادی برای گفتن دارم که در حوصله و زمان این نشست نیست. 

«محسن صفایی» مؤلف کتاب «بانگ آزادی» هم در این نشست بیان کرد: به نظر من مواجهه ما با احمدعلی راغب تازه شروع شده و بازنشر این آلبوم که در سال‌های اول انقلاب اسلامی تولید شد، می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای این مواجهه باشد. به هر حال امروز محمد گلریز در میان ما نشسته است، او مردی است که ما با کارها و سرودهایش زندگی کردیم اما باید یک نکته را مطرح کرد که بُعد فرهنگی حوزه موسیقی انقلاب اسلامی رها شده است. اگر در حوزه موسیقی انقلاب کاری نکنیم، قطعا به فراموشی سپرده می‌شود. 

وی افزود: آلبوم «صبح شقایق» یک بسته فرهنگی است که امروز پس از سال‌ها دوباره بازنشر شده و کاری کرده که دوباره کنار هم جمع شویم. امیدوارم مواجهه این آثار استمرار یابد و ما بتوانیم شاهد بازنشر آثار دیگری از این دست باشیم. «صبح شقایق» یک آلبوم پرتره و قهرمان‌محور است که می‌تواند در حوزه موسیقی مورد توجه قرار گیرد. 

انقلاب اسلامی در حوزه موسیقی طرحی داشته که این آلبوم نمونه بارزی از آن است. یعنی چنین آثاری موجب تولد ژانر قهرمان‌محور در موسیقی شده‌اند. انقلاب فضایی را ایجاد کرد که ترانه به معنای موسیقی که قبل از انقلاب شنیدیم، به نفع موسیقی کلاسیک و سنتی کنار برود اما این آلبوم تلاش کرد تا فرم مردم‌پسند همچنان در بین مردم با قواعد انقلاب اسلامی و تاریخ فرهنگی ما با ترکیب موسیقی ایرانی و کلاسیک نیز معرفی شود. ما در کشورمان همچنان درگیر مسائل آموزش موسیقی هستیم که باید هر چه زودتر به نتیجه برسیم. باید سرمشق‌های جدید را در این زمینه شروع کنیم تا بتوانیم شاهد بالندگی موسیقی انقلاب باشیم. 

***