گروه سیاسی: برخلاف خوشبینی‌های اولیه وزیر امور خارجه نسبت به سیاست‌های برجامی دولت جدید آمریکا و تمایل جو بایدن به بازگشت به برجام، حالا محمدجواد ظریف با صراحت بیشتری از اشتراکات بایدن و ترامپ صحبت می‌کند و رئیس‌جمهور فعلی آمریکا را ادامه‌دهنده سیاست‌های ضدایرانی ترامپ می‌داند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، رئیس‌ دستگاه دیپلماسی در گفت‌وگو با شبکه پرس‌تی‌وی با تأکید بر اینکه هیچ تغییری در سیاست‌های ایالات متحده آمریکا ایجاد نشده است، گفت: «هیچ چیز تغییر نکرده است، بایدن مدعی شد که سیاست «فشار حداکثری» ترامپ، «شکست حداکثری» بوده است، بلینکن نیز اخیراً تأکید کرد که آن سیاست شکست خورده است اما عملاً آنها همان سیاست را در پیش گرفته‌اند. حقیقت این است که آمریکا به تحریم اعتیاد پیدا کرده است... به فشار و قلدری اعتیاد پیدا کرده است». وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه هیچ تغییری در سیاست آمریکا در قبال ایران ایجاد نشده است، گفت: «رئیس‌جمهور بایدن همچنان سیاست ترامپ را دنبال می‌کند و به ایران اجازه خرید غذا و دارو نداد، به صندوق بین‌المللی پول اجازه نداد به ایران برای خرید داروی «کووید-19» پول بدهد. به کره‌ای‌ها (سئول) اجازه نداد پولی را که ما در آنجا داشتیم بدهند. آمریکایی‌ها پول‌های ما را در کشورهای دیگر مسدود کرده‌اند... . این سیاست باید تغییر کند. ایران تنها زمانی وارد گفت‌وگو می‌شود که تحریم‌ها لغو شود و ایالات متحده رفتار خود را تغییر دهد». ظریف در ادامه با تأکید بر اینکه در صورت عدم بازگشت کامل ایالات متحده به تعهدات برجامی، ظرف ۲ ماه ایران میزان اورانیوم با درصد غنای ۲۰ را افزایش می‌دهد، گفت: این اقدامی اصلاحی در راستای برجام است. 

این اظهارات نزدیک به واقعیت از سوی مسؤول ارشد سیاست خارجی کشور در شرایطی بیان می‌شود که ظریف پیش از انتخابات آمریکا، پروسه بازگشت آمریکا به برجام را بسادگی یک صدور فرمان اجرایی از سوی جو بایدن ارزیابی می‌کرد. اما از زمان استقرار دولت دموکرات در کاخ سفید، بایدن و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی‌اش، هیچ‌گونه صحبتی از اراده دولت جدید آمریکا برای بازگشت به برجام به میان نیاورده و به اظهارات پراکنده و مبهمی اکتفا کرده‌اند که رمزگشایی از آنها نشان می‌دهد منظور طرف آمریکایی صرفا بازگشت به میز مذاکرات برای حصول توافقی دیگر است! در آخرین مورد از این راهبرد، با وجود موج‌سازی خبری که طی روزهای پنجشنبه و جمعه گذشته مدعی بود بایدن بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای را در اجلاس مونیخ رسما اعلام می‌کند اما رئیس‌جمهور آمریکا در اولین موضع‌گیری رسمی خود درباره ایران نه از بازگشت به برجام گفت و نه صحبتی از لغو تحریم‌ها کرد و صرفا از تمایل ایالات متحده برای گفت‌وگو در چارچوب 1+5 درباره کشورمان خبر داد و البته ایران را عامل بی‌ثباتی منطقه خواند. 

 

* بررسی حضور آمریکا در نشست هسته‌ای توسط وزارت امور خارجه

در همین حال معاون سیاسی وزارت امور خارجه شنبه‌شب در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه 2 به بیان آخرین مواضع هسته‌ای ایران و خروج از پروتکل الحاقی پرداخت. عباس عراقچی در بخشی از این گفت‌وگو درباره اظهارات «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز بیان کرد: الان آقای بورل اعلام کرده آمادگی دارد از اعضای فعلی برجام یعنی ۱+۴ و ایران برای یک جلسه غیررسمی و از آمریکا به عنوان میهمان برای تدوین نقشه راه آینده دعوت کند. وی با بیان اینکه بورل با موضع ایران کاملا آشناست، افزود: ما در حال بررسی این پیشنهاد بورل هستیم و با بقیه دوستان و شرکای خود مثل چین و روسیه در حال مشورت هستیم ولی علی‌الاصول تصور می‌کنیم بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهداتش و لغو تحریم‌ها به مذاکره‌ای نیاز ندارد. 

این دیپلمات ارشد خاطرنشان کرد: ما به صورت اصولی نیاز به گفت‌وگو نداریم. ممکن است برخی گفت‌وگوهای فنی و ترتیبات عملیاتی نیاز باشد و تشکیلات بورل می‌تواند ترتیبات آن را بدهد. به صورت اصولی احتیاجی به گفت‌وگو نیست. ما در حال بررسی پیشنهاد بورل هستیم و بعد از بررسی اعلام می‌کنیم. 

ادعای بررسی پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در حالی است که آمریکا اردیبهشت‌ماه 97 به صورت رسمی از برجام خارج شده و به مشارکت خود در برنامه جامع اقدام مشترک پایان داده است و دیگر عضوی از برجام به حساب نمی‌آید. دونالد ترامپ هنگام خروج کشورش از برجام از کلمه Withdraw استفاده کرد اما مقامات آمریکایی سعی دارند با زیرکی در قالب جلسات 1+5، موضوع هسته‌ای ایران را پیش بکشند ولی همان‌طور که حسن روحانی، تیم مذاکره‌کننده ایرانی و برخی کشورها پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام اعلام کردند جلسات هسته‌ای میان 1+4 و ایران در قالب نشست کمیسیون مشترک برجام خواهد بود، بنابراین جلسه 1+5 و ایران درباره موضوع هسته‌ای و برجام اساسا دیگر موضوعیتی ندارد، اگر قرار شود جلسات با محور موضوع هسته‌ای بار دیگر در قالب 1+5 و ایران برگزار شود، این آمریکاست که در قدم نخست باید به صورت رسمی و علنی بازگشتش به برجام را اعلام کند و واضح است که اعلام رسمی دولت بایدن مبنی بر بازگشت به میز مذاکره از نظر ایران به معنای بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای نیست که تهران با آن موافقت کند. ایران همان‌طور که رسما اعلام کرده زمانی حضور آمریکا در میز مذاکرات را به رسمیت می‌شناسد که کاخ سفید «لغو تحریم‌ها» را به صورت مؤثر اجرایی کند، بنابراین تا آن زمان یعنی ارزیابی و راستی‌آزمایی تهران از لغو تحریم‌های آمریکا، مقامات ایرانی نباید در هیچ یک از جلسات 1+5 شرکت کنند و این جلسات را به رسمیت بشناسند.  با این وصف پیشنهاد جوزپ بورل مبنی بر تشکیل جلسه غیررسمی با حضور آمریکا به عنوان میهمان برای تدوین نقشه راه آینده حتی محلی برای بررسی ندارد و تشکیل نشست برجام با یک نام و نشان دیگر است. این همان مساله‌ای است که مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبه با «کریستین امانپور» مجری شبکه سی‌ان‌ان گفت. «جیک سالیوان» در این باره اظهار کرد: دیپلماسی باید بخشی از تلاش‌ها برای حل مشکلات با ایران باشد. سالیوان با اشاره به این موضوع که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا از آنها خواسته تا با دعوت اتحادیه اروپایی برای آغاز مباحث پیرامون ایران موافقت کنند، گفت: فکر می‌کنم دستیابی به یک راه‌‌حل دیپلماتیک امکانپذیر است؛ مساله این است که پشت یک میز بنشینیم اما این فقط شروع یک مرحله است. باید با کشورهای عضو دائم شورای امنیت به اضافه آلمان بحث کنیم که چگونه می‌توانیم ایران را به تعهداتش ذیل برجام بازگردانیم. وی در ادامه افزود: در نهایت این به تصمیم ایران بستگی دارد که چگونه بخواهد به دنیا نشان دهد برنامه هسته‌ای این کشور صلح‌آمیز است.  سالیوان در ادامه اضافه کرد، آنچه ما بارها گفته‌ایم این است که هر زمان ایران به تعهداتش در چارچوب توافق برگردد واشنگتن آماده است همان کار را انجام دهد. چیزی که در حال حاضر نگران‌کننده است این است که ایران در حال حرکت به سمت اقدامات بیشتر برای عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. 

 

* دیدار گروسی با ظریف و صالحی

«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به درخواست خودش و به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات ایرانی به تهران سفر کرده، در ادامه رایزنی‌هایش بعدازظهر یکشنبه با حضور در محل وزارت امور خارجه با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد و به گفت‌وگو نشست. 

وی دیروز همچنین با حضور در محل سازمان انرژی اتمی با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد و به گفت‌وگو پرداخت. «کاظم غریب‌آبادی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین و نماینده ایران در آژانس، در توئیتی با اشاره به مذاکرات یکشنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در تهران نوشت: ایران و آژانس گفت‌وگوهای مفیدی را بر اساس احترام متقابل داشتند که نتایج آن منتشر خواهد شد. 

***