گروه اجتماعی: تهران مگالوپلیس و ابرشهری است که نوع خدمات و امکانات ارائه‌شده در آن به‌مراتب متفاوت‌ از سایر شهرهای کشور است، بر همین اساس نوع مدیریت شهری حاکم بر آن باید با نگاهی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به خدمات مورد نیاز مردم پاسخ دهد و فارغ از نگاه سیاسی، به برآورده کردن مطالبات مردم از مدیریت حاکم بر شهر بپردازد. متاسفانه در دوره پنجم شورای شهر و مدیریت اخیر شهرداری تهران، از مجموعه خدماتی که باید ارائه می‌شد تنها بریدن چند روبان در ذهن مردم نقش بسته و ارائه خدمات خاصی در حوزه‌های فضای سبز، شبکه حمل‌و‌نقل شهری و راه‌سازی درون‌شهری به چشم نمی‌خورد. برای بررسی این موضوع و چرایی عدم ثبت کارنامه‌ای موفق از سوی شورای شهر پنجم و شهرداری، خبرنگار «وطن‌امروز» به گفت‌وگو با دکتر علیرضا احمدی، رئیس شورای عالی استان‌ها نشست.  

***

* آقای دکتر! به عنوان موضوع اول بحث‌مان این نکته را مطرح می‌کنم که یکی از مهم‌ترین وظایف شورای شهر و شهرداری ارائه خدمات به مردم است، این در حالی است که با وجود گذشت ۳ سال و نیم از دوره پنجم شورای شهر و استقرار شهردار جدید شاهد اقدام خاصی در حوزه خدمات نبوده‌ایم. 

در این زمینه باید بگویم شورای شهر تهران و مدیریت شهری در دوره جدید عملکرد و سرعت عمل بسیار پایین‌تری نسبت به ادوار پیش از خود داشته و نتوانستند خود را به سرعت ارائه خدمات در مدیریت شهری گذشته برسانند. میزان خدمات ارائه‌شده به مردم و افتتاح پروژه‌ها در حوزه‌های مختلف در دوره قبل شورای شهر و مدیریت شهری بسیار بیشتر بود. 

برای سنجش این موضوع باید کارنامه‌محور نگاه کنیم و فارغ از نگاه سیاسی که کدام دسته روی کار بوده، دوره‌های چهارم و پنج را کنار هم قرار دهیم و ببینیم در مجموع خدمات ارائه‌شده، کدام یک موفق عمل کرده‌اند. در این سنجش یقینا با توجه به میزان فعالیت‌های صورت‌گرفته در توسعه زیرگذرها، روزگذرها، توسعه فضای سبز و مجموعه خدماتی که به مردم باید ارائه شود، دست مدیریت شهری قبل به‌مراتب پرتر است. 

 

* به نظر می‌رسد در این دوره بیشتر اقدامات متمرکز بر بریدن روبان بوده و مردم فراتر از آن را ندیدند! 

بگذارید موضوع را از این منظر نگاه کنیم، هم‌اکنون یک شهروند تهرانی که در خیابان‌ها قدم می‌زند، هر آن چیز را که می‌بیند برگرفته از فعالیت‌های انجام شده در مدیریت‌های شهری گذشته است. برای نمونه شما مترو را ببینید، چه تعداد ایستگاه افزایش یافته یا چه خدماتی به آن افزوده شده است؟ 

 

* سوال اینجاست: چرا با وجود اینکه مجموعه اقدامات و خدمات ارائه‌شده در مدیریت شهری فعلی تا این حد ضعیف بوده اما هجمه‌های گسترده‌ای را مدیریت شهری فعلی نسبت به دوره قبل از خود انجام داد؟ 

به خاطر دارم به مدیریت شهری قبل این ایراد را وارد می‌کردند که چرا 30 هزار میلیارد بدهی بالا آورده است. به نظر شما اگر بخواهیم در شهر اقدامی انجام بدهیم با خود بدهی به همراه نمی‌آورد؟ این بدهی در جهت افزایش خدمات به مردم ایجاد شد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که در حال حاضر تنها انجام یک پروژه شهری 30 هزار میلیارد هزینه دارد، پس چه خوب که این هزینه‌ها در گذشته انجام‌شده و مردم در حال استفاده از این خدماتند و هم‌اکنون نیاز نیست هزاران میلیارد جهت راه‌اندازی همان پروژه‌ها به شهر تحمیل شود. 

 

* آیا می‌‌توان این ادعا را کرد که در دوره قبل مدیریت شهری، تهران متحول شد؟

بله! البته این ادعا نیست، بلکه یک واقعیت است. تهران واقعا در حوزه‌های مترو، بی‌آر‌تی و... متحول شد. برای مثال شما پل طبیعت را ببینید. این طرح چه زیبایی به شهر داده و تا چه میزان شهروندان از این زیبایی بهره می‌برند. شما در حال حاضر چند پروژه افتتاح‌شده را می‌توانید نام ببرید؟ آیا طرحی وجود داشته که بتواند خدمات‌رسانی به مردم را افزایش دهد؟ امروز مدیریت شهری باید متشکر مدیریت قبلی باشد، چرا که کار را برای‌شان آسان‌تر کرد. 

 

* آقای احمدی! نکته‌ای در مقایسه نحوه مدیریت شهری این دوره با دوره قبل وجود دارد که نمی‌توان نسبت به آن چشم‌پوشی کرد. در دوره قبل، مدیریت شهری گاه با دولت در موضوعات گوناگون و تامین بودجه با چالش رو‌به‌رو بود اما در مدیریت جدید تمام سیستم در یک جهت است و عملا باید این جریان به سود مردم تمام شود اما می‌بینیم این مهم اتفاق نیفتاده و خدمات در شهر زمین‌گیر شده‌ است. 

وقتی مباحث سیاسی بر مباحث دیگر چیره می‌شود، نمی‌توان توقع پیشرفت و ارائه خدمات مناسب را داشت. شوراها نباید سیاسی باشند. شوراها بر اساس تعریف قانونی باید در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و فرهنگی عمل کنند. وقتی در انتخابات شوراها نگاه سیاسی حاکم می‌شود و نیروهای کارآمد به دلیل هم‌طیف سیاسی نبودن کنار گذاشته می‌شوند، باید منتظر بود که سیستم خراب شود. باید توجه داشت وقتی نگاه سیاسی بر نگاه عملکردی غالب می‌شود و مجموعه فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و عمرانی به حاشیه می‌رود، عملا کارآمدی نیز روند نزولی به خود می‌گیرد. 

امروز شما از شهروندان تهرانی بپرسید در دوره پنجم مدیریت شهری تهران چه تحولات ویژه‌ای نسبت به دوره قبل رخ داده؛ یقینا هیچ جواب قابل تاملی را نمی‌توانید بشنوید. 

 

* شما خودتان به عنوان یک شهروند به این سوال چه جوابی می‌دهید؟

من به عنوان کسی که در تهران رفت‌و‌آمد دارم، کارکردی ندیدم که به درد مردم بخورد. صندلی‌های شورا خیلی باارزش است و آدمی که روی این صندلی هم می‌نشیند باید آدم باارزشی باشد. باید توجه داشته باشیم که توقع مردم از مدیریت شهری بالا رفته است. وقتی در دوره‌ قبل مدیریت شهری خدمات مناسبی به مردم ارائه شده، مردم این انتظار را پیدا می‌کنند که در دوره جدید خدماتی فراتر از خدمات قبل دریافت کنند ولی متاسفانه مردم هم‌اکنون می‌بینند که خدمات ارائه‌شده به آنها کم‌رنگ‌تر شده است. شاید مسؤولان فعلی بگویند کرونا آمد و ما نتوانستیم کاری را به انجام برسانیم. خب! ما یک سال را به خاطر این موضوع چشم‌پوشی می‌کنیم ولی برای مابقی سال‌های حضورشان در مدیریت شهری چه پاسخی می‌دهند؟

واقعا این انتظار وجود دارد که در مدت باقیمانده از دوره مدیریت شهری جدید همت والایی به کار گرفته شود و خدمات مناسبی به مردم ارائه شود. 

 

* متأسفانه در دل تمام این ناکارآمدی‌ها، ناگهان خبرهایی مبنی بر دستگیری ۲ تن از شهرداران به دلیل برخی مسائل مالی به گوش می‌رسد و عمق موضوع ناکارآمدی در مدیریت شهری به اوج خود می‌رسد. آقای دکتر! چطور می‌شود یک شهردار به ناگاه پایش در موضوعات مالی باز می‌شود و چنین چالش‌هایی ایجاد می‌شود؟

ما باید دقت داشته باشیم که افرادی بر امورات شهر و شهرداری مسلط شوند که سالم و پاکدست باشند. فردی که مدیر می‌شود و عمدا یا سهوا تخلفی از وی سر می‌زند، از سوی دستگاه‌های نظارتی و قضایی مورد ارزیابی و تحقیق قرار می‌گیرد. اگر عمدا فعلی انجام شده باشد، فرد مجرم شناخته شده و برخورد قضایی با وی انجام می‌شود. 

اما در موضوع خطای سهوی این سوال مطرح است که آیا می‌توان باور کرد یک مدیر که سکان بخش مهمی از شهرداری را با آن حجم بالای معادلات و مبادلات در اختیار دارد، بیاید در یک مناقصه یا یک مزایده یا در صدور یکسری مجوزها و پروانه‌ها اشتباه فاحش کند؟

بر اساس قرآن باید امانت‌ها را به اهلش سپرد که واقف بر امورات هستند.

 

* حال با این افراد چه برخوردی باید بشود؟

اسلام در موضوع بیت‌المال با کسی شوخی ندارد. در زمان امیر‌المومنین اگر کارگزاران نسبت به بیت‌المال خللی در دستگاه ایجاد می‌کردند، امیرالمومنین بشدت با آنها برخورد می‌کرد. این موضوع هم‌اکنون در نظام جمهوری اسلامی ایران ساری و جاری است و محاکم قضایی با این موضوعات محکم برخورد می‌کنند. 

 

* متأسفانه در برخی موارد در موضوع برخورد با فساد می‌بینیم که برخی جریانات به دستگاه قضا فشار می‌آورند که پرونده زودتر جمع شود و زیاد سر‌و‌صدا نکند. 

در مبارزه با فساد نباید بحث جناح‌ها را مطرح کرد. اینجا چارچوب‌های قانونی و شرعی مطرح است و همه ما موظف هستیم قانون را اجرا کنیم. 

خائن در امانت هر کسی می‌خواهد باشد، باید برخوردی جدی با او شود. همه آن چیزی که امروز دست مسؤولان قرار دارد امانت مردم است. مردم اعتماد کرده‌اند و به اینها رای داده‌اند. کارها را به امانت دست اینها سپرده‌اند تا رونق به زندگی‌شان بیاید. حال اگر من به عنوان یک مسؤول بیایم و خائن در امانت باشم، چه برخوردی باید با من شود؟ کسی که به رای مردم و امانتی که به دستش سپرده شده، خیانت می‌کند باید به 80 میلیون جمعیت کشور پاسخگو باشد. 

در موارد اینچنینی که عموما پرونده‌ای در حوزه مسائل مالی باز می‌شود باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که نباید قضاوت زودهنگام داشته باشیم، چرا که مراجع قضایی در حال بررسی موضوع هستند و در صورت محرز شدن جرم، حکم برای فرد خاطی صادر می‌شود، لذا ضروری است در این دست موارد از هر گونه پیش‌‌داوری خودداری کنیم و منتظر نظر نهایی دستگاه قضا باشیم. من بر این باور هستم که اگر هر کس در جایگاه خود کارش را بدرستی انجام دهد، بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد. 

در بیانیه گام دوم انقلاب، حضرت آقا تاکید بسیاری بر معنویت و اخلاق داشتند. هم‌اکنون یک خلأ جدی در کشور وجود دارد و آن خلأ اخلاق در بین مسؤولان است. مسؤولان باید تمام رفتارشان توام با معنویت و اخلاق باشد. 

 

* در ابتدای شورای پنجم دیدیم که سر‌و‌صدای زیادی با عنوان املاک نجومی راه افتاد تا موضوع حقوق‌های نجومی به حاشیه برود. حال همان افرادی که در بوق املاک نجومی می‌دمیدند، در برابر دستگیری شهرداران سکوت اختیار کرده‌اند. 

در این زمینه باید بگویم که ابزاری نگاه کردن به فساد و مقوله برخورد با آن به هیچ عنوان درست نیست. عقلا و شرعا موج‌سواری برای اثبات اینکه حقانیت با من است، جایز نیست. در برخورد با فساد نباید جناحی برخورد کرد، چرا که اینگونه رفتارها آسیب‌زا هستند. 

 

* آیا شورای عالی استان‌ها به‌عنوان سیستم نظارتی در مسائل رخ داده در شهرداری تهران ورود کرد؟

خیلی از مباحث درباره شهر تهران به ما گزارش می‌شود اما ما نمی‌خواهیم کار موازی انجام دهیم. ببینید! هم‌اکنون دستگاه نظارتی درباره بازداشت شهرداران وارد شد، وقتی اقدامی از سوی یک دستگاه نظارتی انجام شد، دیگر نیاز نیست شورای عالی استان‌ها به آن ورود کند. ما هم‌اکنون در حال آسیب‌شناسی موضوعات هستیم. در شرایط حاضر به دنبال آموزش اعضای شوراها، شهرداران و دهیاران هستیم تا بر مباحث قانونی مشرف شده و مرتکب تخلف نشوند.