مصطفی خدابخشی: راهیان نور به عنوان یک حرکت اجتماعی و فرهنگی بی‌بدیل در ترویج فرهنگ اصیل ایرانی مبتنی بر ارزش‌های والای اسلامی سالیان سال است که مدنظر مردم قرار دارد؛ مردمی که با وجود گرایش‌های مختلف، دفاع‌مقدس را سند هویت‌ساز ملتی می‌دانند که ترجمان صحیحی از استقلال و آزادگی را ارائه داد. از سال گذشته با ورود ویروس منحوس کرونا به مرزهای ایران، سفر راهیان نور نیز دستخوش تغییراتی شد و از تب‌و‌تاب همیشگی آن کاسته شد.  امسال با شناسایی چند نمونه از ویروس جهش‌یافته کرونا در خوزستان و سایر نقاط کشور، پیش‌بینی می‌شود بار دیگر نتوان قدم در مسیر عشق و نور گذاشت. برای بررسی آخرین وضعیت سفر‌های راهیان نور گفت‌وگویی را با سردار نادر ادیبی، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور ترتیب دادیم. 

 

  سردار! در ابتدای مبحث و قبل از اینکه به موضوع سفرهای راهیان نور در سال جاری بپردازیم، لطفاً توضیحات اولیه‌ای را در زمینه ماهیت اصلی راهیان نور و هدف از انجام این سفر معنوی ارائه بفرمایید. 

راهیان نور نشأت‌گرفته از تمام ارزش‌های فوق‌العاده‌ای است که در ساختار کلی انقلاب اسلامی وجود دارد. انقلاب اسلامی برای آن بود تا مردم و قلب‌های‌شان به سمت والاترین آرمان‌های دینی سوق یابد و اتصال مردم به فضائل محقق شود، در این راستا راهیان نور بستر مناسبی را برای تحقق این امر فراهم کرده است. انقلاب اسلامی پس از روی کار آمدن با فشارها و تهاجمات گوناگونی رو‌به‌رو شد تا مانعی جدی برای تشکیل حکومت اسلامی و در نهایت تمدن اسلامی ایجاد شود. دشمن جنگی بزرگ را علیه ملت ایران آغاز کرد و بر این باور بود که با این جنگ می‌تواند به بسیاری از خواسته‌های خود برسد اما در دفاع‌مقدس حوادث بزرگی رقم خورد که حتی پیش‌بینی آن برای ما نیز سخت بود. ایجاد این حجم از هویت‌ بالنده و متعالی متصور نبود. پرورشی که در دوران دفاع‌مقدس اتفاق افتاد، دقیقا منطبق بر آرمان‌هایی بود که امام(ره) زمینه‌های آن را در انقلاب اسلامی چیده بودند. جنگ با تمام آن رویدادهای تاریخ‌ساز خود تمام شد و مردم به صورت پیشگام و خودجوش، هسته‌های اولیه شکل‌گیری راهیان نور را ایجاد کردند تا اینکه این حرکت به یک خواسته عمومی و فراگیر مبدل شد. 

مردم نیاز خودشان را برای آینده بدرستی تشخیص دادند و مسؤولان و متولیان به این موضوع توجه کردند که راهیان نور باید به عنوان یک سرفصل جدی فرهنگی در کشور مورد توجه قرار گیرد. راهیان نور به دلیل برخورداری از محیطی که دارای ضریب اثرگذاری بالاست، توانست بستر مناسبی را جهت رشد و پرورش جامعه بویژه جوانان ایجاد کند و باید گفت حقیقتا این سفر معنوی یک جریان هویت‌ساز است. 

به گفته رهبر معظم انقلاب اسلامی راهیان نور یک فناوری است. این فناوری می‌تواند کمک شایانی به جریان تمدن‌ساز اسلامی کند. راهیان نور می‌تواند ابزاری مناسب برای اتصال این انقلاب به انقلاب جهانی حضرت صاحب(عج) باشد. ما برای تحقق این موضوع نیازمند انسان‌هایی هستیم که دارای بنیه‌ای قوی هستند و یقینا راهیان نور در تربیت چنین افرادی می‌تواند بسیار موثر باشد. 

  با توجه به صحبت‌های شما راهیان نور عملاً یک ابزار تمدن‌ساز است. 

بله! اگر ما یک جریان تمدن‌ساز بخواهیم، ریشه‌های آن تمدن را باید در دفاع‌مقدس بیابیم. اگر یک بررسی اجمالی درباره رخدادهای جهان در عصر حاضر داشته باشیم می‌بینیم جریان مبارزه با ظلم منشأ خود را از دفاع‌مقدس الهام گرفته است. 

  تصویرسازی مناسب از دفاع‌مقدس مبتنی بر واقعیت یقینا یکی از راهکارهای رسیدن به تمدن اسلامی است. 

ببینید! هم‌اکنون به صورت سالانه چندین میلیون نفر از نقاط یادمانی دفاع‌مقدس دیدن می‌کنند. ما برای تصویرسازی مناسب از دفاع‌مقدس و بیان حوادث و شخصیت‌های آن ایام تلاش بسیاری کرده‌ایم و برنامه لازم را برای پیگیری روند رشد نقاط یادمانی در دستور کار داریم، بر همین اساس غنی‌سازی محتوایی و تصویرسازی مناسب از دفاع‌مقدس بویژه در زمان حضور گسترده مردم در مناطق عملیاتی در دستور کار ما قرار دارد. 

  پس عملاً هر یک از یادمان‌ها تبدیل به یک قطب فرهنگی شده‌اند. 

دقیقا! هر کدام از یادمان‌های دفاع‌مقدس یک قطب فرهنگی در ارائه محتوای دفاع‌مقدس هستند. تلاش شده است تا با هدف‌گذاری، داشتن چشم‌انداز و ترسیم افق‌های روشن مسیر اعزام، تبلیغ و ترغیب مردم را در بسته‌های فرهنگی جا دهیم و عملا شبکه خادمین، راویان و مبلغان را در این راستا به‌کارگیری کنیم. طرح‌ریزی‌های جامعی مبنی بر سند ملی راهیان‌نور که طی 3-2 سال گذشته تهیه و تدوین شد را در دستور کار داریم تا یادمان‌ها تا 300 سال آینده بتوانند پیام دفاع‌مقدس را بدرستی منتقل کنند. مسیری که تاکنون رفته‌ایم مسیر خوبی است اما راه همچنان باقی است و باید مسیر پیش ‌رو را طی کنیم. 

فعالیت‌های ما در حوزه راهیان نور در کیفیت و کمیت باید به‌گونه‌ای باشد که اکثریت و قاطبه ملت ایران بخوبی بدانند در ۸ سال دفاع‌مقدس چه اتفاقی افتاده و چه بر ملت ما گذشته است. 

  دانستن، یک موضوع است و انس ایجاد کردن موضوعی دیگر. آیا در انس ایجاد کردن مردم با موضوعات دفاع‌مقدس نیز اقداماتی انجام داده‌اید؟

مطلع کردن و آگاهی دادن یک بخش از وظایف ماست اما انس ایجاد کردن در حقیقت یک گام به‌مراتب مهم‌تر از آگاهی‌بخشی است. انس ایجاد کردن در حقیقت باعث توسعه مثبت فرهنگ عمومی کشور می‌شود که این یک وظیفه است. این موضوع باید در قوانین جاری کشور بیاید تا زمینه‌ساز شناخت و ارتباط آحاد جامعه با دفاع‌مقدس، شهدا و ارج نهادن به تلاش گذشتگان شود. ما باید بسترهای موردنیاز جهت حضور مردم در مناطق عملیاتی را با قدرت و جدیت ایجاد کنیم تا مردم در آسایش و آرامش برای زیارت در این مناطق حضور یابند. 

  افق برنامه‌ریزی‌شده راهیان نور برای سند 1404 چیست؟

در افق 1404 ترسیم برنامه‌های ما این است که سالانه 10 میلیون نفر در مناطق حضور یابند که اکنون با این عدد فاصله زیادی نداریم و در تلاشیم که این اتفاق در کشور بیفتد. 

  آیا نظرسنجی‌ای درباره میزان رضایتمندی مردم از سفر راهیان نور داشته‌اید؟

بله! بر اساس نظر‌سنجی‌های صورت‌گرفته، 80 درصد مردم که در این سفر حضور یافته‌اند، رضایتمندی خود را از این اقدام فرهنگی اعلام کرده‌اند. اگر این نظرسنجی را هم جزء‌به‌‌جزء کنیم، بخش‌های محتوایی ما بیشتر مورد استقبال مردم بوده و بر اساس نظرسنجی‌ها، مردم ما بشدت به این موضوع علاقه‌مندند. 

  نوروز سال 99 و پیش از آن کشور با چالشی به نام کرونا رو‌به‌رو شد؛ شما چگونه با این ویروس مواجه شدید؟

با توجه به وضعیت کرونا، راهیان نور تقریبا نخستین مجموعه‌ای بود که سفرهای کاروانی و گروهی خود را لغو کرد. این اقدام در این راستا صورت گرفت تا متولیان سلامت اقدامات خود را بدرستی انجام دهند و سلامت زائران در مناطق عملیاتی به خطر نیفتد. از سوی دیگر ضرورت داشت تا با این همکاری، زنجیره سرایت در کشور شکسته شود و ما در این زمینه تمام تلاش خود را انجام دادیم. 

  امکاناتی از ستاد راهیان نور در راه مبارزه با کرونا استفاده شد؟

ما همه امکانات خودمان را در اختیار متولیان سلامت قرار دادیم تا آنان در شرایط مناسب‌تری به مبارزه با این ویروس در ابعاد مختلف بپردازند. 

  در این باره نمونه‌ای ذکر می‌فرمایید؟

شبکه راویان و خادمان راهیان نور مشتمل بر هزاران جوان عاشق انقلاب است که از این تعداد نیروی جوان و انقلابی، 850 گروه جهادی به کمک متولیان سلامت شتافتند. اعضای این شبکه انس بالایی با شهدا دارند و اقدامات بسیار مناسبی از سوی آنان در جهت مبارزه با کرونا صورت گرفت که جای بسی تشکر از این جوانان انقلابی دارد. همین‌طور در کمک‌های مؤمنانه به مردم نیز جوانان انقلابی فعال در راهیان نور حضور داشتند. 

  سردار! در شرایط کرونایی یادمان‌ها تعطیل شد؟

سال 99 که ما توقف راهیان نور را داشتیم، یادمان‌ها تعطیل نبود و متولیان مربوط به اداره یادمان حضور داشتند و خدمات خود را به مردمی که با خودروی شخصی به مناطق می‌رفتند، ارائه می‌کردند. بر اساس شرایطی که ستاد ملی کرونا اعلام کرد، استان‌هایی که مسیرشان مسدود نبود و مردم می‌توانستند به یادمان‌ها سفر کنند، ارائه خدمات با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه یافت. 

  هم‌اکنون استان خوزستان از نظر شرایط کرونایی در وضعیت مناسبی قرار ندارد، با این وجود تدابیر شما برای نقاط یادمانی چیست؟

ما تمام پیش‌بینی‌‌های لازم جهت ارائه خدمات را انجام داده‌ایم و آمادگی میزبانی از مسافران را داریم و به محض اینکه متولیان امر سلامت اعلام کنند سفر به استان خوزستان بلامانع است، آماده ارائه خدمات به خودروهای شخصی هستیم. در تغییر وضعیت‌ها، ما نیز شرایط خود را تغییر می‌دهیم. امیدواریم سال 1400 به همت تمام دانشمندان و مسؤولان، در حوزه سلامت اتفاقات خوبی رخ دهد و راهیان نور به‌سرعت پذیرای مردم باشد. 

  پس می‌توان گفت اولویت شما در برگزاری راهیان نور امسال استفاده از ظرفیت زیارت مجازی است. 

بله! ما برای روز ملی راهیان نور برنامه‌های رسانه‌ای و فرهنگی را در کل کشور ترتیب داده‌ایم و جلسات ویژه‌ای در این زمینه برگزار شده است. قرارگاه رسانه‌ای راهیان نور اقدامات رسانه‌ای را در اسفند و فروردین برنامه‌ریزی کرده که مردم می‌توانند این تلاش‌ها را ببینند. هم‌اکنون برنامه‌ریزی‌های لازم با صداوسیما در حال انجام است. امیدواریم هر چه زودتر این ویروس منحوس از بین برود و مردم با حجم حداکثری در این حوزه فرهنگی حضور پیدا کنند ولی عملا تمرکز فعالیت‌ها زیارت از راه دور است و در صورت تغییر وضعیت در استان‌های میزبان یادمان‌های راهیان نور، ما آماده پذیرایی از مردم هستیم.