گروه سیاسی: جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز در شرایطی برگزار می‌شود که آمریکا و 3 کشور اروپایی تلاش می‌کنند به بهانه توافق هسته‌ای موقت اخیر ایران با آژانس پس از سفر گروسی به تهران، قطعنامه‌ای ضدایرانی در شورای حکام صادر کنند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اجرایی شدن بند 6 قانون هسته‌ای مجلس- اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران- که توقف اجرای داوطلبانه بازرسی‌های فراپادمانی شامل پروتکل الحاقی را در پی داشت، کافی بود تا مدیر کل آژانس را طی سفری غیرمنتظره به تهران بکشاند. حضور یک‌روزه رافائل گروسی در تهران منجر به یک تفاهم فنی موقت 3 ماهه میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس شد. 

در چنین شرایطی با توجه به گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای هفته جاری و احتمالاتی که درباره صدور قطعنامه ضدایرانی در جلسه شورای حکام به میان آمد، رئیس سازمان انرژی اتمی با هشدار در این باره تاکید کرد: در صورتی که در شورای حکام آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود، واکنش مناسبی نشان خواهیم داد. علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت، در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: در صورتی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به اقدام ایران مبنی بر توقف پروتکل الحاقی قطعنامه‌ای علیه کشورمان صادر کند، ایران واکنش مناسبی خواهد داشت و در این راستا نامه‌ای هم ارسال شده است. 

رئیس سازمان انرژی اتمی در توضیح پیوست بیانیه توافق سازمان با آژانس درباره توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها گفت: پیوست این بیانیه محرمانه است. شروط خاصی در این زمینه نیامده و بنا بر اطلاعات دقیقی که درباره فهرست تاسیسات و دوربین‌های نظارتی در این پیوست ذکر شده و به دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران، این پیوست محرمانه خواهد ماند. 

در همین زمینه نماینده روسیه در وین هم پس از اینکه از برگزاری جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز دوشنبه با تمرکز بر موضوع ایران خبر داد، درباره جلسه آتی شورای حکام در توئیتی نوشت: جلسه شورای حکام آژانس فردا (امروز دوشنبه) آغاز می‌شود. این جلسه می‌تواند موجب رقم زدن تحولات بعدی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران و چشم‌اندازهای احیای کامل برجام(توافق هسته‌ای) شود. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین ادامه داد: تمام اعضای شورای حکام باید این را به خاطر بسپارند و رویکردی مسؤولانه در پیش بگیرند. 

اولیانوف پیش از این هم با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود نسبت به از دست رفتن زمان برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هشدار داده بود. اولیانوف در این باره نوشت: دیدگاه‌های جالبی وجود دارد. در حقیقت، ما در حال از دست دادن زمان هستیم و باید شمارش معکوس را (درباره برجام) آغاز کنیم. فرصت بازگشت به اجرای کامل برجام بزودی بسیار کم می‌شود. به همین دلیل نیاز به رفتار بسیار مسؤولانه ۳۵ عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برجام وجود دارد. وی این توئیت را در پاسخ «لورنس نورمن»، خبرنگار روزنامه وال‌استریت ژورنال منتشر کرد که در توئیتی نوشته بود: ما در مذاکرات هسته‌ای مستقیم بین آمریکا و اتحادیه اروپایی که هفته گذشته برگزار شد، در چه مرحله‌ای قرار داریم؟ وی در این توئیت مدعی شد: تاکنون هیچ پاسخی از سوی ایران داده نشده است و اگر تا فردا چنین پاسخی داده نشود، می‌توان هفته آینده شمارش معکوس را آغاز کرد. پس از آن ما به ایام جشن نوروز نزدیک می‌شویم. 

تحولات اخیر پس از سفر رافائل گروسی به ایران و توافق موقت آژانس با ایران متعاقب توقف داوطلبانه اجرای پروتکل الحاقی و در شرایطی است که بلومبرگ پنجشنبه فاش کرد دولت آمریکا از کشورهای دیگر خواسته در جلسه آتی شورای حکام از قطعنامه‌ای که از ایران بابت تشدید فعالیت‌های هسته‌ای این کشور انتقاد می‌کند، حمایت به عمل آورند. آمریکا در نامه خود به اعضای شورای حکام پیش از جلسه آتی اعلام کرده به دنبال قطعنامه‌ای برای بیان «نگرانی فزاینده شورای حکام در ارتباط با همکاری ایران با آژانس» است. آمریکا در این نامه گفته همه اعضای شورای حکام باید از ایران بخواهند نقض‌های توافق را به عقب بازگرداند و در همکاری با آژانس توضیح دهد چطور ذرات اورانیوم در سایت‌های قدیمی و به ادعای واشنگتن اعلام نشده ایران یافت شده است. 

بلومبرگ همچنین گزارش داد دیپلمات‌های آمریکا روز پنجشنبه سندی را توزیع کردند که در آن گلایه‌های واشنگتن درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران فهرست شده و از ایران می‌خواهد با بازرسان آژانس اتمی کاملا همکاری کند. این قطعنامه پیشنهادی از «یافته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بشدت ابراز نگرانی می‌کند» و «نگرانی‌های عمیق شورای حکام درباره همکاری ایران را ابراز می‌کند». در این سند که بلومبرگ ادعا کرد به رویت این رسانه رسیده، تأکید شده است: «رئیس‌جمهور بایدن این را روشن کرده که چنانچه ایران به اجرای کامل تعهداتش بازگردد، آمریکا آماده انجام اقدام مشابه است». آمریکا در این سند همچنین ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متهم کرده است: «دنیا از دیرباز آگاه بوده ایران در گذشته به دنبال دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای بوده است». در بخش دیگری از این سند آمده است: «ما این را هم می‌دانیم که ایران مجموعه گسترده‌ای از سوابق مربوط به برنامه تسلیحات هسته‌ای گذشته خودش را حفظ کرده است. ایران باید اکنون به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند تا ما بتوانیم اطمینان داشته باشیم میراث فعالیت‌های تسلیحات هسته‌ای ایران شامل مواد هسته‌ای اعلام‌نشده نمی‌شود». 

بلومبرگ در خاتمه گزارش خود نوشت طرح چنین ادعایی مبنی بر ارائه اطلاعات ناکامل از سوی ایران ممکن است تبعاتی جدی مانند ارجاع مجدد پرونده برنامه هسته‌ای ایران به شورای امنیت در پی داشته باشد.  

انتشار این سند از سوی بلومبرگ اما بدون پاسخ نماند؛ روز جمعه خبرگزاری رویترز در مقابل از دستیابی به نامه‌ای خبر داد که ایران در آن تهدید کرده در صورتی که اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از موضع ضدایرانی واشنگتن در جلسه آتی این نهاد که قرار است با تمرکز بر موضوع ایران از روز دوشنبه آغاز به کار کند، حمایت کنند، به توافق اخیر درباره بازرسی‌ها با آژانس پایان می‌دهد. 

این خبرگزاری در این باره ادعا کرد: ایران تهدید کرده به توافق با دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل که در سفر اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران به دست آمد، در صورتی که شورای حکام آژانس از تلاش تحت هدایت آمریکا برای انتقاد از ایران حمایت کند، پایان خواهد داد. طبق این گزارش، ایران در این نامه که برای کشورهای دیگر فرستاده، گفته چنین اقدامی را مخرب می‌داند و آن را پایانی بر تفاهم مشترک ۲۱ فوریه (سوم اسفند) تلقی می‌کند. به نوشته رویترز، ایران در این نامه افزوده حمایت از تلاش ضدایرانی واشنگتن همچنین دشواری‌های بیشتری در ارتباط با برجام ایجاد خواهد کرد. بر اساس این گزارش، ایران همچنین در نامه مورد اشاره رویترز گفته فرانسه، بریتانیا، آلمان و آمریکا برنامه‌های خود را برای تصویب قطعنامه در جلسه شورای حکام فاش کرده‌اند. 

با این اوصاف نتیجه نشست امروز شورای حکام چشم‌انداز آینده همکاری ایران با این نهاد را مشخص می‌کند. آژانس انرژی اتمی در زمان مدیریت رافائل گروسی، سابقه روشنی از برخورد بی‌طرفانه و حرفه‌ای با پرونده هسته‌ای ایران از خود ثبت نکرده است؛ درز گزارش‌های محرمانه آژانس به اعضای این نهاد به رسانه‌ها که اعتراض ایران را در پی داشت، صدور قطعنامه علیه ایران با استناد به پرونده‌سازی رژیم صهیونیستی و اظهارنظرهای سیاسی و غیرفنی مدیرکل آژانس، از نمونه رفتارهای غیرحرفه‌ای آژانس در دوره مدیریت گروسی است. 

با این تفاسیر اگر در نتیجه تلاش‌های آمریکا و برخی متحدانش، قطعنامه‌ای ضدایرانی در شورای حکام صادر و تصویب شود، این امر می‌تواند به منزله عبور آژانس از توافق اخیر و نقض فاحش تفاهم دوجانبه با ایران تلقی شود و تهران را به تجدیدنظر درباره توافق حاصل شده با گروسی در تهران وادارد.