گروه بین‌الملل: آمریکا به فاصله کوتاهی پس از متهم کردن بالاترین مقام نظامی سعودی یعنی محمد بن‌سلمان به جنایت و ترور یک روزنامه‌نگار، اقدام به برگزاری رزمایش نظامی مشترک با این کشور کرد. پس از انتشار گزارش جامعه اطلاعاتی ایالات متحده درباره ارزیابی قتل خاشقجی، دولت بایدن بیش از 70 مقام و مامور سعودی را تحریم کرد اما به شکلی ریاکارانه برای متهم اصلی پرونده یعنی ولیعهد و وزیر دفاع عربستان هیچ مجازاتی قائل نشد. این به رغم خط و نشان‌های پیرمرد 78 ساله کاخ سفید درباره لزوم ایجاد تغییر در روابط واشنگتن و ریاض است. موضع ریاکارانه آمریکایی‌ها زمانی روشن‌تر می‌شود که بدانیم نیروهای واکنش سریع عربستان تحت نظر بن‌سلمان نیز در فهرست تحریم اخیر قرار گرفته‌اند. 

بر اساس گزارش‌ رسانه‌های آمریکایی، ژنرال مکنزی، فرمانده سنتکام (مرکز فرماندهی ارتش تروریستی آمریکا در خاورمیانه، آسیای میانه و شمال آفریقا) در هفته‌های اخیر به طور مداوم در حال بازدید از مناطق مختلف خاک عربستان به منظور توسعه پایگاه‌ها و تجهیزات و نفرات نظامی آمریکایی بوده است.

این در حالی است که ژنرال لوید آستین، وزیر جدید دفاع آمریکا نیز اخیرا با وجود اصرار بایدن درباره لزوم پایان جنگ یمن، یک گفت‌وگوی تلفنی صمیمانه با همتای سعودی خود بن‌سلمان داشته و بر پایبندی پنتاگون برای کمک نظامی به عربستان تأکید کرده است. 

اوج ریاکاری دولت بایدن اما به اظهارات اخیر سخنگوی کاخ سفید مربوط می‌شود که موج انتقادات داخلی و خارجی نسبت به دلایل مجازات نشدن ولیعهد جنایتکار سعودی را به مضحک‌ترین شکل ممکن توجیه کرده است. جن ساکی یکشنبه با حضور در برنامه ویژه سیاسی شبکه سی‌‌ان‌ان به دانا بش، مجری این برنامه گفت اگر چه دولت بایدن تصمیم گرفت پسر ارشد پادشاه را بر مبنای گزارش اخیر اداره ملی اطلاعات مجازات نکند اما تصمیماتی موثرتر در این باره اتخاذ خواهد کرد. ساکی با این توجیه که واشنگتن به لحاظ تاریخی هیچ‌گاه رهبران سیاسی دیگر حکومت‌ها را به خاطر مناسبات دیپلماتیک تحریم نمی‌کند، متوسل به دروغی بزرگ شد، چرا که دولت‌های آمریکا دست‌کم طی 100 سال اخیر بارها و بارها علیه روسا و رهبران دیگر کشورها حکم غیابی صادر کرده‌اند. البته سخنگوی بایدن هیچ توضیحی درباره متدهایی که موثرتر از تحریم یا مجازات ولیعهد جانی سعودی باشد نداد و فقط گفت این متدها به ‌گونه‌ای طراحی خواهد شد که در عین موثر بودن، امکان ادامه کار با رژیم عربستان را برای آمریکا مهیا کند!

 

* تمرین هوایی مشترک سعودی و آمریکا

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از شبکه خبری روسیا الیوم، وزارت دفاع عربستان سعودی دیروز با انتشار بیانیه‌ای از آغاز رزمایش هوایی مشترک با آمریکا با هدف ارتقای توانمندی‌های هوایی خبر داد. بر اساس این گزارش، در بیانیه وزارت دفاع عربستان آمده است نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی در غرب این کشور تمرین نظامی مشترکی برگزار کردند. در ادامه این بیانیه آمده است: این تمرین به هماهنگی و یکپارچگی عملیاتی کمک بسزایی می‌کند و ادامه همکاری‌های مشترک نیروهای هوایی ۲ کشور برای «حفظ امنیت و ثبات منطقه» مهم محسوب می‌شود. رسانه‌های عربستان سعودی به نقل از وزارت دفاع این کشور گزارش دادند این رزمایش مشترک «التنین» (اژدها) نامگذاری شده است. بر اساس این گزارش‌، هدف از برگزاری این تمرین نظامی مشترک هوایی بین ریاض و واشنگتن، آموزش رهگیری تاکتیکی، آموزش رزمی و پاتک هوایی، انهدام پدافند‌های هوایی دشمن و تحقق هماهنگی و همپوشانی عملیاتی بوده است. عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا طی یک سال گذشته 6 رزمایش مشترک دیگر برگزار کرده‌اند که عمدتا بر محوریت عملیات هوایی و مین‌روبی دریایی بوده ‌است. در تازه‌ترین مورد این رزمایش‌ها، نیروی هوایی عربستان سعودی و نیروی هوایی آمریکا بهمن‌ماه هنگام عبور بمب‌افکن‌های راهبردی این کشور از منطقه خلیج‌فارس نیز تمرین نظامی مشترک هوایی و دریایی برگزار کردند. روزنامه الریاض عربستان درباره رزمایش ماه گذشته نوشته بود در این تمرین نظامی مشترک که با هدف بالا بردن سطح آمادگی رزمی و عملیاتی انجام شد، جنگنده‌های «اف‌۱۵» عربستان و بمب‌افکن‌های «بی‌۵۲» آمریکا شرکت داشتند. در بخش دریایی این رزمایش نیز که با عنوان «مدافعان دریایی ۲۱» برگزار شد، نیروی دریایی آمریکا و ناو مین‌روب نیروی دریایی انگلیس شرکت داشتند. 

 

* چشم‌انداز روابط نظامی آمریکا و عربستان در دولت بایدن

با آنکه مقامات دولت آمریکا و شخص جو بایدن از زمان آغاز به کار دولت جدید این کشور بارها بر وقوع تغییرات جدی در رابطه با عربستان سعودی تاکید کرده‌اند اما مسلماً این تغییرات بنیادین نخواهد بود. به عبارت دیگر عمده تحولات روابط ۲کشور معطوف به مسائلی است که صرفا از جانب دولت آمریکا که به عنوان موضوعات حقوق بشری در نظر گرفته می‌شود. بر این اساس هر چند دولت آمریکا اعلام کرده است به همکاری با عربستان در جنگ یمن پایان خواهد داد اما واقعیت امر این است که این عدم همکاری در بهترین حالت در بعد نظامی درباره اقدامات تهاجمی عربستان خواهد بود. بدون‌شک یکی از اصلی‌ترین دلایل این رویکرد اوضاع اقتصادی آمریکا و وابستگی دولت این کشور به انعقاد قراردادهای تسلیحاتی است. عربستان سعودی از سال 2010 تا 2014 به تنهایی 5/7 درصد تسلیحات صادراتی آمریکا را در اختیار داشت و از سال 2014 تا 2019 این عدد به 25 درصد رسیده است. از این جهت آنها ملاحظات خاصی در قبال تعامل با عربستان خواهند داشت، به نحوی که سعودی‌ها را نه عصبانی کنند و نه آزادی عمل بیشتری به آنها دهند. بر این اساس اگر چه ایالات متحده فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان را محدود خواهد کرد اما با توجه به نیاز راهبردی به عربستان به عنوان شریک استراتژیک و نقش آن در تامین انرژی، فروش تسلیحات دفاعی را برای آن مدنظر قرار می‌دهد. این رویکرد سبب خواهد شد عربستان سعودی ضمن برخورداری از تجهیزات دفاعی، در کاربرد سیاست‌های تهاجمی در منطقه محدود شود. چندی قبل در همین راستا وب‌سایت خبری آمریکایی دیفنس‌نیوز‌(Defence News)  در گزارشی به نقل از منابع آگاه اعلام کرد دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در راستای سیاست توقف خشونت در یمن، فروش ۲ سری مهمات جنگی به ریاض را برای مدت نامعلوم به مبلغ ۷۶۸ میلیون دلار به حالت تعلیق درآورد. طبق این گزارش، این تعلیق مربوط به ۲ معامله است؛ معامله نخست که دسامبر ۲۰۲۰ توسط وزارت خارجه آمریکا تأیید شد و شامل فروش ۳۰۰۰ بمب هدایت شونده کوچک «GBU-39» شرکت بوئینگ با ارزش کل ۲۹۰ میلیون دلار است. معامله دوم نیز شامل فروش ۷ هزار بمب هوایی دقیق «‌Paveway IV‌» ساخت شرکت ریتون به ارزش ۴۷۸ میلیون دلار است.