گروه سیاسی: خبرگزاری رویترز مدعی شد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی که به رؤیت این خبرگزاری رسیده، تصریح کرده ایران غنی‌سازی اورانیوم با سومین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته IR-2m را در سایت نطنز آغاز کرده است، همچنین آژانس در این گزارش به اعضای این نهاد بین‌المللی نوشته است: «روز ۷ مارس، آژانس اتمی تأیید کرد ایران تزریق UF6 به سومین آبشار شامل ۱۷۴ دستگاه سانتریفیوژ IR-2m را آغاز کرده است».

به گزارش «وطن‌امروز»، در ادامه این گزارش که دوشنبه‌شب منتشر شد، آمده است: «چهارمین آبشار سانتریفیوژ نصب شده اما هنوز UF6 طبیعی به آن تزریق نشده است؛ نصب پنجمین آبشار سانتریفیوژهای IR-2m در جریان است و نصب ششمین آبشار سانتریفیوژهای IR-2m هنوز آغاز نشده است». 

انتشار جزئیات جدید از فعالیت‌های هسته‌ای ایران در این خبرگزاری در حالی است که گزارش‌های آژانس به اعضای این نهاد بین‌المللی محرمانه بوده و برای چندمین‌بار است درز این گزارش‌ها به رسانه‌ها در دوره مدیریت رافائل گروسی اتفاق می‌افتد و اعتراض ایران را در پی داشته است. با این وجود، نصب آبشارهای جدید سانتریفیوژهای پیشرفته IR-2m از عزم راسخ تهران در برابر بدعهدی طرف غربی در برجام و پاسخ عملی به سیاست «اتلاف وقت» و «خرید زمان» به آمریکا و تروئیکای اروپایی حکایت دارد. 

این در شرایطی است که نشست اخیر شورای حکام آژانس بدون صدور قطعنامه‌ای علیه ایران به کار خود پایان داد اما در مقابل برخی رسانه‌های بین‌المللی با اشاره به برخی جزئیات نشست فروردین 1400 میان ایران و آژانس، گمانه‌‌زنی‌هایی مبنی بر فشار احتمالی آژانس به ایران برای برخی همکاری‌ها داشتند. 

انگلستان، فرانسه و آلمان هم پس از انصراف از صدور قطعنامه ضد ایرانی طی بیانیه‌ای تلاش کردند قطعنامه را به عنوان یک اهرم فشار تا اجلاس بعدی این شورا در خرداد 1400 بالای سر ایران نگه دارند. در این بیانیه آمده است: «با وجود حمایت آشکار از این قطعنامه در شورای حکام آژانس اتمی، ما فعلا تصمیم گرفته‌ایم این اقدام را متوقف کنیم تا به مدیر کل آژانس برای اجرای تلاش‌های جدید وی با هدف شکستن این بن‌بست و حل‌وفصل بدون تأخیر اختلافات مذکور - اقداماتی که مدیرکل در هفته جاری آنها را به شورا اعلام کرد- فرصت بدهیم». این بیانیه ادامه می‌دهد: «ما از طرح مدیرکل استقبال می‌کنیم. امیدواریم ایران از این فرصت برای ورود به گفت‌وگوهای اساسی با آژانس درباره این مسائل استفاده کند. از مدیرکل می‌خواهیم این شورا را از پیشرفت‌ها در زمینه اقدامات نظارتی و راستی‌آزمایی در تمام زمینه‌ها در ایران مطلع کند». 3 کشور اروپایی در بیانیه خود خاطرنشان کرده‌اند: «ما تحولات را از نزدیک رصد خواهیم کرد و چنانچه پیشرفتی درباره هر یک از تحولات مطرح‌شده در این جلسه حاصل نشود، حق فراخوان برای برگزاری نشست فوق‌العاده شورا را برای خود محفوظ می‌داریم». ۳ کشور اروپایی در ادامه بیانیه خود آورده‌اند: «هدف روند گسترده‌تر دیپلماسی باید عقب‌نشینی ایران از گام‌های خود و احیای کامل دسترسی‌های آژانس اتمی باشد». 

علاوه بر این، آژانس با باز کردن پرونده‌هایی جدید از برخی تأسیسات ایرانی، تلاش می‌کند تهران را از پیشروی هسته‌ای بازدارد. در این راستا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در سخنرانی پیش از آغاز نشست اخیر شورای حکام اظهار کرد: وجود ذرات چندگانه اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی از جمله ذرات تحول یافته ایزوتوپی در مکانی که توسط ایران اعلام نشده بود، آشکارا نشان می‌دهد مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای در این محل وجود داشته است. گروسی افزود: ایران با گذشت ۱۸ ماه، توضیحات لازم، کامل و معتبر از نظر فنی را درباره وجود این ذرات ارائه نداده است. آژانس به خاطر عدم ارائه توضیحات معتبر فنی از سوی ایران، درباره مواد هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای که ممکن بوده است در این محل اعلام‌نشده وجود داشته باشد و اینکه این نوع مواد هسته‌ای هنوز تحت توافق پادمانی ایران گزارش نشده، عمیقا نگران است. مدیرکل آژانس ادامه داد: ایران درباره ۳ محل دیگر که هیچ کدام‌شان به آژانس اعلام نشده بودند، به هیچ‌یک از سوال‌ها درباره وجود احتمالی مواد هسته‌ای در این محل‌ها پاسخ نداده است. در نتایج نمونه‌گیری‌های محیطی که سال ۲۰۲۰ از ۲ مورد از این محل‌ها انجام شد، اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی کشف شد. ماه گذشته، نتایج و سوال‌های‌مان را به ایران منتقل کردیم. در طول سفرم به تهران در ۲۰ و ۲۱ فوریه ۲۰۲۱، نگرانی‌ام به خاطر عدم پیشرفت در شفاف‌سازی مسائل پادمانی مربوط به ۴ محل اعلام شده را به دولت ایران ابراز کرده و مورد تاکید قرار دادم و آمادگی‌ام را برای همکاری با ایران در زمینه تلاشی متمرکز و متحول‌کننده در راستای عبور از این بن‌بست و شفاف‌سازی و حل‌وفصل مسائل بدون تأخیر بیشتر اعلام کردم. 

گفتنی است طبق ماده 3 قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران مصوب مجلس شورای اسلامی، سازمان انرژی اتمی موظف شده است ظرف مدت ۳ ماه (از 5 دی‌ماه روز اجرای مصوبه) عملیات نصب، تزریق گاز، غنی‌سازی و ذخیره‌سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل ۱۰۰۰ عدد ماشین  IR-2m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی‌روشن‌نطنز آغاز کند. همچنین سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هر گونه عملیات غنی‌سازی و تحقیق و توسعه با ماشین‌های IR-6 را به تاسیسات شهید علیمحمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی‌سازی را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز کرده و آن را تا انتهای سال ۱۳۹۹ به ۱۰۰۰ ماشین توسعه دهد. 

با این حال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی 10 بهمن در جریان بازدید محمدباقر قالیباف از مجتمع غنی‌سازی شهید علیمحمدی (فردو) درباره نصب سانتریفیوژهای IR-2m طبق مصوبه مجلس در نطنز گفته بود: حتما قبل از پایان 3 ماه مهلت تعیین شده، هزار ماشین IR-2m را نصب‌شده خواهیم داشت. 

 

* واکنش آمریکا

«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری شامگاه دوشنبه با اشاره به اینکه کشورش پیشنهاد حضور در نشستی با حضور طرف‌های برجام را داده، گفت واشنگتن منتظر «پیشنهادی سازنده» از طرف ایران است. پرایس در پاسخ به سوال خبرنگاری که واکنش دولت «جو بایدن» به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اقدام ایران در آغاز غنی‌سازی اورانیوم با سومین آبشار سانتریفیوژهای IR-2m در سایت نطنز را جویا شده بود، گفت: «چیزی که ما گفته‌ایم این است که صبر ما به خاطر ماهیت این چالش نمی‌تواند بی‌پایان باشد».

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه با بیان اینکه ماهیت این چالش موجب می‌شود هر روز بر نگرانی‌های آمریکا افزوده شود، تصریح کرد دولت جو بایدن از نخستین روزهای آغاز به کار خود، رایزنی با شریکان، متحدان و اعضای کنگره درباره برجام را آغاز کرده است. او سپس گفت: «همچنان بر این باوریم همان‌طور که از آغاز گفته‌ایم برنامه هسته‌ای ایران چالشی است که بهترین روش مواجهه با آن، دیپلماسی است».