شهاب همتی: مالکان 12 باشگاه بزرگ اروپایی برای درآمدزایی بیشتر دست به تشکیل سوپر لیگ زدهاند و اعتقاد دارند حضور در چمپیونزلیگ و بازی در برابر تیمهای کوچک بخش عظیمی از درآمد را نصیب باشگاههای کوچک میکند که آن درآمد به خاطر اعتبار حضور تیمهای بزرگ در این جام است. فیفا و یوفا با تهدید این تیمها به اخراج و کنار گذاشتن از لیگهای داخلیشان هم نتوانستهاند مانع پیوستن آنها به سوپر لیگ شوند و مسلما دلیل این پافشاری تیمها درآمد بالای این لیگ است؛ درآمد وسوسهکننده 6 میلیارد یورویی از حق پخش برای تیمها و اینکه سوپر لیگ اروپا بودجه 5/3 میلیارد یورویی برای تیمهای حاضر در این تورنمنت در نظر گرفته و تیم اول این لیگ به مبلغی نزدیک 400میلیون یورو دست مییابد که تقریبا 19 برابر جایزه تیم اول لالیگا است و علاوه بر آن تیمها به محض قبول حضور در این تورنمنت 350 میلیون یورو پول دریافت میکنند. اما این تغییرات بزرگ همراه خود صدماتی را به شاکله فوتبال وارد میکند که در چند بخش مورد بررسی قرار میدهیم.
* درجه یک بودن در انحصار
قطعا تیمهای حاضر در سوپر لیگ اروپا از تیمهای درجه یک فوتبال اروپا هستند و با انجام این تورنمنت تمام نگاهها معطوف این تیمها میشود. شاید اگر 15 سال پیش ایده تشکیل چنین لیگی مطرح میشد اسمی از تیمهای سیتی و پاریس برای حضور در این لیگ برده نمیشد. طی این سالها آنها خود را در جمع بزرگان و مدعیان فوتبال اروپا قرار دادند اما حالا با تشکیل چنین لیگی میتوان گفت دیگر فرصتی برای دیده شدن تیمهای نوپا که برای حضور در جمع مدعیان تلاش میکنند مهیا نمیشود و به نحوی تعیین درجه
یک بودن تیمهای اروپایی در انحصار تیمهای حاضر در این لیگ است. حتی دیگر امکان رقابتی بین تیمهای بزرگی که حاضر به شرکت در این لیگ نشدند با تیمهای سوپر لیگ نیست و قیاسی نمیتواند صورت گیرد.
* شکاف مالی
درآمد بسیار بالای این لیگ باعث میشود تیمهای حاضر در این تورنمنت از لحاظ مالی رشد بالایی کنند و در روند بهبودشان بسیار سریعتر از باقی تیمهای دنیای فوتبال عمل کنند. قطعا شرایط مالی خوب این تورنمنت توانمندی تیمها را در خرید بازیکن و پرورش استعداد بازتر میگذارد و حتی از لحاظ تسهیلات و امکانات هم باز دست بالاتر را دارند و طرف خطرناکتر آن، استفاده بخشی از این حجم پول کلان در کارهای فاسد مانند سایتهای شرطبندی، پولشویی و... است. این حجم نابرابری مالی در دنیای فوتبال، تیمهای این تورنمنت را قویتر و تیمهای ضعیف را ضعیفتر میکند و با گذشت زمان این شکاف عمیق و عمیقتر میشود.
* هواداران کجای این تغییر هستند؟
تقریبا میتوان گفت بخش بزرگی از تیمهای پرطرفدار در سوپرلیگ حاضر خواهند بود اما نمیتوان از بسیاری تیمهای کوچک که در سراسر دنیا طرفداران خود را دارند صرفنظر کرد. جمع کثیری از هواداران که درصد قابل توجهی هستند هواداران تیمهای درجه 2 هستند. حتی طرفداران تیمهای درجه 2 اروپا انگیزههای بسیاری برای درخشیدن در برابر غولهای اروپا دارند و از لحاظ روانی، امید به حضور در برابر تیمهای بزرگ یکی از انگیزههای اصلی هواداران تیمهای ضعیفتر است. هواداران تیمهای کوچک حامی تیم خود هستند به امید اینکه روزی تیم خود را در کنار بزرگان فوتبال ببینند اما با این تورنمنت شانس تقابل این تیمها با تیمهای بزرگ به صفر میرسد. از طرفی برای طرفداران تیمهای بزرگ تورنمنت سوپر لیگ هم، تقابلهای مکرر با تیمهای بزرگ در طول زمان به اتفاق عادی بدل میشود و هیجان و حساسیت این بازیها رفتهرفته از بین میرود.
* افت سطح فنی مربیان
بسیاری از مربیان کمتجربهتر با چالش قرار گرفتن در رقابتهای بزرگ باشگاهی و روبهرو شدن با مربیان بزرگ، تجارب بالایی کسب میکنند و یک گام بلند در جهت ارتقای سطح مربیگری خود برمیدارند. سعی و خطا و آموختن از تاکتیکهای آنان در یک تجربه واقعی، اثری چندین برابر دنبال کردن به صورت تئوریک دارد. اما با وقوع این تغییر باید شانس بالایی داشته باشند تا بتوانند با یک مربی بزرگ با چالشهای تاکتیکی مواجه شوند.
* نادیده گرفتن اصل غفلت و شگفتی
در فوتبال بسیاری از لحظات بهیادماندنی ثبتشده در ذهن ما به دلیل شگفتی و دور از انتظار بودن نتیجه، رقم خورده است. بیشتر این رخدادها توسط تیمهای ضعیفتر و شوک به تیمهای قویتر رقم خورده و جذابیتهای فوتبال را دوچندان کرده است و حالا با کمرنگتر شدن حضور این تیمها در این رقابتها، قطعا بسیاری از لحظات قابل ثبت را از دست خواهیم داد و کمتر از شگفتی و توقف بزرگان خبر خواهیم شنید. پول هنگفت و افزایش درآمد در این برهه زمانی که بسیاری از باشگاهها درگیر ضررهای مالی برای ویروس کرونا هستند قطعا وسوسهکننده است ولی جریان عظیم مالی بهوجود آمده به روح پاک فوتبال و فیرپلی لطمه میزند. بسیاری از احساسات را از بین میبرد یا تغییر میدهد و بسیاری انسان در پی این تصمیم نادیده گرفته میشوند، سهم جهان از فوتبال کمتر شده و حتی در سلیقه نسلهای آتی تاثیر بسزایی ایجاد میکند. حالا باید دید در ادامه این کشمکشها بین فیفا و مالکان چه پیش میآید. ممکن است توافقاتی حاصل شود و چمپیونزلیگ در فرمت جدید برگزار شود و مالکان از موضع خود کوتاه بیایند یا اینکه به دنیای جدیدی از فوتبال اروپا وارد شویم.