15ماه از ورود کرونا به کشور می‌گذرد و در این بازه زمانی بیش از 67 هزار نفر از هموطنان‌مان در مواجهه با این ویروس جان خود را از دست داده‌اند. این آمار که هر روز ارقام جدیدی را به نام خود ثبت می‌کند با روند صعودی، زنگ‌های خطر را بیش از پیش به صدا درآورده و باعث شده تا ضرورت توجه به پروتکل‌های بهداشتی، ایجاد محدودیت و در نهایت تولید و واردات واکسن کرونا برای حفظ ایمنی بیش از پیش احساس شود. البته به همت متخصصان و دانشمندان داخلی با تولید انبوه واکسن «کووایران برکت» که فاز نهایی آن در حال اتمام است، تزریق سراسری این واکسن کاملا ایرانی که دنیا را شگفت‌زده کرده است، در تابستان انجام می‌شود. همچنین دیگر شرکت‌های داخلی تولید‌کننده واکسن کرونا توانسته‌اند در این بخش به نتایج مطلوبی در تست‌های بالینی خود دست یابند. هفته پیش حسن روحانی گفت: «واکسن یک کلمه کلیدی برای حل مساله کروناست. ما باید انواع واکسنی را که شرکت‌های خصوصی می‌توانند، وارد کنیم. ما نمی‌توانیم منتظر واکسن داخلی تا تابستان شویم. ماه‌های اردیبهشت و خرداد بسیار حیاتی است و ما باید از انواع واکسن‌های خارجی استفاده کنیم، زیرا واکسن کرونا می‌تواند مردم را بخوبی حفاظت کند و در سطح بسیار بالایی به حفاظت و سلامتی کمک می‌کند. هر شرکت و موسسه‌ای که کوچک‌ترین مشکلی برای واردات واکسن کرونا به کشور دارد به دفتر رئیس‌جمهور نامه بنویسد، من مستقیما موضوع را دنبال خواهم کرد». در حالی رئیس‌جمهور مستقیما به موضوع واردات واکسن وارد شد که درست یک روز بعد وزیر بهداشت گفت: «عده‌ای این روزها خیلی واکسن، واکسن می‌کنند. ما می‌دانستیم که واکسن کرونا جدی خواهد بود و می‌دانستیم واکسن یک کالای بهداشتی یا تجاری نیست بلکه در رابطه با کرونا، این کالا یک ابزار سیاسی در اختیار دولت‌ها خواهد شد». وی درباره ورود بخش خصوصی به واردات واکسن، بیان کرد: «بخش خصوصی الان در حال واردات داروی بیماران خاص است اما واکسن به‌مراتب پیچیده‌تر از دارو است. واکسن فرآورده‌ای حساس و بیولوژیک است و افراد متخصص باید آن را وارد کنند. ماست‌فروش و سیمان‌فروش و پلاسکو‌فروش می‌خواهد واکسن بیاورد. من در سازمان غذا و دارو بساط دلالان را جمع کردم». با اعلام آمادگی رئیس‌جمهور برای پذیرش بخش خصوصی جهت واردات واکسن کرونا با ارز نیمایی، تعداد زیادی از شرکت‌ها در این زمینه ثبت‌نام کردند که در نهایت ۳ شرکت در این زمینه موفق به دریافت مجوز شده و به دنبال کسب نمایندگی شرکت‌های تولید‌کننده واکسن که مورد تایید وزارت بهداشت در ایران هستند، رفته‌اند. 

انتشار اخبار مربوط به واردات واکسن فضا را برای تعدادی از افراد سودجو فراهم آورد، به نحوی که عده‌ای با تولید یک پیام جعلی از مردم می‌خواهند وارد لینک سایتی به نام‌ «سیب» شوند تا بتوانند با ثبت‌نام خود در مرکز بهداشت، واکسن کرونا دریافت کنند. این در حالی است که وزارت بهداشت در این زمینه هشدار داده و اعلام کرده مردم به بهانه دریافت واکسن کرونا و ثبت پرونده سلامت به هیچ سایتی مراجعه نکنند. هیچ تشکیل پرونده‌ای در شرایط فعلی نیاز به ثبت‌نام اینترنتی ندارد و هیچ لینکی برای ثبت‌نام و پرداخت هزینه صحت ندارد. 

 

* ورود واکسن‌های ایرانی کرونا به بازار از شهریورماه

بحران تهیه واکسن کرونا امروز نیازمند یک پاسخ اساسی است که یقینا می‌توان بخش عمده‌ای از این نیاز را از طریق تولید داخل مرتفع کرد. در همین رابطه عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با تاکید بر اینکه بحران واکسن کرونا در کشور با ورود تولیدات داخلی از شهریورماه برطرف خواهد شد، گفت: واکسن‌های داخلی کرونا از شهریورماه با حجم زیادی وارد بازار می‌شود. دکتر مصطفی قانعی افزود: نخستین واکسن ایرانی از اواخر خردادماه در دسترس هموطنان قرار می‌گیرد و بتدریج این روند شتاب می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه مراحل تولید واکسن داخلی کرونا در حال طی شدن است، گفت: تاکنون ۴ مجموعه مجوز ورود به کارآزمایی بالینی را اخذ کرده‌اند و این مجموعه‌ها با تمام تلاش در حال فعالیت هستند تا محصول امن، موثر و با کیفیت در اختیار هموطنان قرار گیرد. وی بیان داشت: ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی و وزارت دفاع ۳ مجموعه داخلی هستند که در حال تولید واکسن کرونا هستند و مجموعه چهارم کار مشترک ایران و کوبا که توسط انستیتوی پاستور در حال انجام است. عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا اظهار امیدواری کرد تا مهرماه امسال ۴ مجموعه دیگر هم مجوز کمیته اخلاق در پژوهش‌های پزشکی را بگیرند. 

 

* عدم نشت واکسن به بازار آزاد

در حالی که تب واردات واکسن کرونا بالا گرفته به نظر می‌رسد شرایط برای ورود این نیاز حیاتی جامعه چندان هم ساده نباشد و هم‌اکنون صف خرید این داروی استراتژیک در سطح جهان بسیار شلوغ است. ۳ شرکت خصوصی که مجوز واردات واکسن را دریافت کرده‌اند، در شرایطی می‌توانند اقدام به واردات کنند که سفارشات مازاد موجود در این بازار حذف و جای خالی جدید در این بخش باز شود. از سوی دیگر خبرهایی ناراحت‌کننده از سوء‌استفاده برخی مسؤولان از جایگاه خود به منظور تزریق واکسن کرونا به خود و نزدیکان‌شان به گوش می‌رسد که باعث تشویش اذهان عمومی می‌شود. در همین زمینه کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: تا امروز هیچ موردی از نشت واکسن کرونا به بازار آزاد نداشته‌ایم، البته ممکن است موارد تخلفی بوده باشد که افرادی به بهانه‌های مختلف جایگزین افراد واجد شرایط تزریق واکسن شده باشند که با متخلفان برخورد می‌شود اما موردی از نشتی و خروج واکسن از وزارت بهداشت به بازار آزاد نداشته‌ایم. وی درباره شائبه‌های مطرح شده درباره فروش واکسن کرونا به قیمت ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان در بازار آزاد، گفت: از نظر وزارت بهداشت این نوع واکسن‌ها اگر در بازار آزاد وجود داشته باشد اصل بر جعلی، قاچاق و تقلبی بودن آنهاست، به علاوه اینکه در برخی کشورهای اطراف ایران ممکن است واکسن‌هایی از مجاری غیررسمی وارد شده باشد. جهانپور درباره واردات واکسن کرونا از طریق بخش خصوصی نیز توضیح داد: واردات واکسن مستقیم از طریق بخش خصوصی تاکنون نداشته‌ایم اما این مسیر با رعایت قانون و مصالح نظام سلامت برقرار است. ثبت سفارش واکسن از طریق بخش خصوصی نداشته‌ایم؛ مواردی که بوده اظهار توانایی واردات برخی شرکت‌هاست ولی اسناد فنی برای واردات از نظر سازمان غذا و دارو اتفاق نیفتاده است. 

 

* واکسن به قیمت آزاد

چند روز پیش سازمان هلال‌احمر اعلام کرد بخشی از واکسن‌های وارداتی رایگان نخواهد بود. این خبر که نگرانی‌هایی را در جامعه ایجاد کرده بود توسط سازمان غذا و دارو پاسخ داده و اعلام شد تزریق واکسن کرونا بر اساس سند ملی، رایگان است. اما خبرهای جدید حکایت از قیمت 200 تا 250 هزار تومانی واکسن‌های وارداتی توسط بخش خصوصی دارد. در همین باره ناصر ریاحی، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی در حاشیه جلسه هیات نمایندگان این اتاق گفت: با دریافت مجوز رسمی از وزارت بهداشت ۳ شرکت خصوصی تاکنون برای واردات واکسن کرونا مجوز گرفته‌اند.  وی افزود: حجم خرید توسط این ۳ شرکت ۶ میلیون دوز است که از شرکت‌های آسترازنکای سوئد و اسپوتنیک روسیه صورت گرفته است. رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی بیان کرد: بودجه مورد نظر تهیه شده، هزینه حمل نیز پرداخت شده و هم‌اکنون منتظر باز شدن درگاه‌های پرداخت هستیم تا این واکسن‌ها در چند روز آینده وارد کشور شود.  ریاحی ادامه داد: بخش خصوصی این واکسن‌ها را در اختیار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار می‌دهد و این ستاد واکسن‌ها را بین گروه‌هایی که در اولویت نیستند اما گروه‌های حساسی هستند مانند فعالان در کارگاه‌های تولیدی توزیع خواهد کرد.  او تصریح کرد: شرط بخش خصوصی برای توزیع واکسن بین کارگاه‌های تولیدی این است که کارفرما هزینه تزریق واکسن تک‌تک کارگران را تقبل کنند و در این باره از کارگران ریالی دریافت نشود.  رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی ابراز کرد: هزینه هر کدام از این واکسن‌ها که به کمک بخش خصوصی وارد می‌شود، بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است. 

***

    فروش واکسن کرونا سیاسی‌ شده است  

عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفت: ورود بخش خصوصی به خرید واکسن معمولا رانت ایجاد کرده و قیمت تمام‌شده را برای مصرف‌کننده نهایی افزایش می‌دهد، بنابراین دولت باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا واردات این کالای بهداشتی بدون رانت و منافع خصوصی انجام شود.  سیدمحمد پاک‌مهر در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با بیان اینکه واردات واکسن به هر شکل ممکن تا تولید انبوه و توزیع واکسن‌های ساخت داخل ضروری است، تصریح کرد: تنها راهکار جلوگیری از ابتلا به این ویروس خودمراقبتی و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و تنها علاج این بیماری تزریق واکسن است، چرا تاکنون داروی دیگری برای آن یافت نشده است.  وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون 22 شرکت بزرگ و کوچک در کشور کار تولید و مطالعات بالینی ساخت واکسن را انجام می‌دهند که شرکت «کوو ایران برکت» پیشتاز تولید انبوه این دارو بوده و قرار است در تابستان با تولید انبوه واکسن «کوو ایران برکت» واکسیناسیون سراسری بتدریج در کشور شروع شود. وی ادامه داد: طبق پیش‌بینی‌‌ها در 3 فاز تولیدی واکسن «کوو ایران برکت» سالانه 240 میلیون دوز واکسن در کشور تولید می‌شود. شرکت‌های دیگری چون انستیتو پاستور و شرکت‌های دیگر نیز بزودی به نتایج خوبی برای تولید انبوه واکسن کرونا در داخل می‌رسند. وی با بیان اینکه تولید و فروش واکسن کرونا اکنون در دنیا به مقوله‌ای سیاسی تبدیل شده است، گفت: با آنکه کشورهای تولید‌کننده واکسن کرونا باید ابتدا شهروندان خود را واکسینه کنند اما بعضا دیده می‌شود به جای این کار، اقدام به فروش آن به برخی کشورها می‌کنند. در مواردی نیز تولیدکنندگان واکسن کرونا از فروش این کالا به برخی کشورها امتناع می‌ورزند.