گروه فرهنگ و هنر: برپایی نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از جمله برنامه‌هایی است که ماه رمضان هر سال در تهران برگزار می‌شود و ۲۷ دوره برگزاری، آن را به سنتی دیرین تبدیل کرده که در ۲۷ سال گذشته پذیرایی میهمانان ماه خدا بویژه اهالی تهران بود. اما شیوع کرونا سبب شد سال ۱۳۹۹ این سنت ۲۷ساله قطع شود و نمایشگاه قرآن هم مانند بسیاری برنامه‌های دیگر لغو شد. البته برخی برنامه‌ها مانند مسابقات بین‌المللی قرآن کریم به تعویق افتاد و قرار بر این بود به محض توقف شیوع کرونا اجرایی شود اما از آنجایی که نمایشگاه قرآن، برنامه‌ای ویژه ماه رمضان است، مسؤولان معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد از لغو نمایشگاه در سال ۹۹ خبر دادند. البته همان زمان معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تلاش برای برپایی نمایشگاهی مفصل در یکی از استان‌ها خبر داده بود و به گفته مسؤولان نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، این نمایشگاه قرار بود مردادماه سال ۹۹ در تبریز برگزار شود که مردادماه 99 شیوع کرونا نه‌تنها فروکش نکرد، بلکه اوج هم گرفت. پس طبیعی بود که نمایشگاه استانی هم برگزار نشود و به این صورت پرونده نمایشگاه بیست‌و‌هشتم قرآن کریم همانجا بسته شد اما نمایشگاه قرآن کریم در ماه مبارک رمضان امسال به خاطر شرایط کرونایی کشور از ۱۱ تا ۲۰ اردیبهشت به صورت مجازی برگزار می‌شود، این نمایشگاه در ۲ بخش عمده فروشگاهی و محتوایی فعالیت خواهد کرد. در بخش فروشگاهی همه آثار و کتب منتشرشده در فاصله زمانی سال ۱۳۹۲ تاکنون طی ۸ سال اجازه حضور دارند و در بخش محتوایی مؤسسات قرآنی سراسر کشور با اجازه فعالیت از معاونت قرآنی و عترت، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان‌های دولتی و عمومی با ارائه آثار خلاقانه در نخستین نمایشگاه قرآن کریم شرکت خواهند کرد. همچنین نمایشگاه قرآن کریم محلی بود که خانواده‌ها با حضور در آن بویژه در ساعات بعد از افطار از فضای معنوی آن بهره‌مند می‌شدند و ضمن آشنایی با آخرین فعالیت‌ها و دستاوردهای قرآنی، پاسخ سؤالات‌شان را دریافت، محصولات موردنظر را تهیه و با حضور در بخش‌هایی مانند کودک و نوجوان، هنری و... لحظات خوشی را سپری می‌کردند. حال باید منتظر ماند و دید نمایشگاه مجازی می‌تواند بخش کوچکی از چنین فضایی را برای خانواده‌ها ایجاد کند؟ 

به همین بهانه با عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره جزئیات برپایی نخستین نمایشگاه مجازی قرآن کریم به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد. فقهی‌زاده ابتدا به دلایل مجازی شدن نمایشگاه قرآن اشاره کرد و گفت: معاونت قرآن و عترت پیش از این و طی سال‌های طولانی، همه‌ساله نمایشگاه قرآن را برگزار می‌کرد. این نمایشگاه همواره شور و شعف خاصی را ایجاد می‌کرد و عملا صحنه ارائه فعالیت‌های قرآنی در صدها مؤسسه و مرکز به وسیله عده زیادی از فعالان قرآنی در کشور بود اما در هر صورت چون در تهران بود و محدودیت‌های ماه مبارک رمضان مانع مسافرت هموطنان می‌شد، استفاده از آن در سطح محدودی از کشور باقی می‌ماند. فقهی‌زاده درباره اینکه چه راهکارهایی اندیشیده شده تا برپایی مجازی نمایشگاه قرآن به لحاظ ساختاری با مشکل روبه‌رو نشود، گفت: مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد به عنوان پشتیبان اصلی سایت مجازی نمایشگاه قرآن کریم ایفای نقش می‌کند و از آنجا که مرکز رسانه‌های دیجیتال با همکاری خانه کتاب مسؤولیت نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران را برعهده داشتند، تمام تلاش خود را کرده‌ایم که از تجربیات این نهادها در نمایشگاه مجازی کتاب تهران بهترین استفاده را بکنیم که خدای‌ ناکرده سایت نمایشگاه مجازی قرآن کریم با مشکلی مواجه نشود. وی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر خاطرتان باشد، سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران در 2 روز نخست با مشکلاتی مواجه شده بود و ما سعی کردیم با استفاده از تجربه مرکز رسانه‌های دیجیتال و خانه کتاب از وقوع این مشکلات پیشگیری کنیم تا سایت نمایشگاه مجازی قرآن کریم با سرعت قابل قبول به کاربران خدمات متنوعی را ارائه دهد. وی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: برگزاری نمایشگاه مجازی قرآن شاید قابل قیاس با نمایشگاه کتاب نباشد، زیرا نمایشگاه کتاب در واقع همه چیزش به فروش محصولات ختم می‌شود اما در نمایشگاه قرآن بخش فروش تنها یکی از قسمت‌هاست و بخش‌های مختلف از جمله کودک و نوجوان، پاسخ به سوالات و شبهات، بین‌الملل، دانشگاهی، هنری و... بخش‌هایی هستند که کار محتوایی انجام می‌دهند و ارتباطی با فروش محصولات مذهبی و قرآن ندارند. وی همچنین به برگزاری بیش از ۳۰ نشست تخصصی در فضای داخلی کشور و فضای بین‌الملل با همکاری و مشارکت سازمان قرآنی دانشگاهیان و خبرگزاری بین‌المللی قرآن اشاره کرد و گفت: پیش‌بینی کرده‌ایم در بخش بین‌الملل، وبینارهای بین‌المللی را با فرهیختگانی از ۱۰ کشور دنیا اجرا کنیم. همچنین ۲۰ نشست تخصصی در حوزه‌های مرتبط با توسعه فعالیت‌های قرآنی برگزار خواهیم کرد. مجری ما در ضبط و پخش این وبینارها، خبرگزاری بین‌المللی قرآن و سازمان قرآنی دانشگاهیان خواهد بود. 

فقهی‌زاده در ادامه افزود: این نمایشگاه 11 تا 20 اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود. نمایشگاه مجازی قرآن کریم بر‌ خلاف نمایشگاه قرآن، شبانه‌روزی است و علاوه بر این، فرصتی است که تمام هموطنان از اقصی نقاط کشور بتوانند از امکانات فروشگاهی و نمایشگاهی آن استفاده کنند. 

وی درباره ادامه‌دار بودن نمایشگاه مجازی قرآن در سال‌های بدون کرونا گفت: در سال‌های آینده چنانچه محدودیت‌ها برداشته شود هم نمایشگاه حضوری و هم نمایشگاه مجازی را برگزار خواهیم کرد. 

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد ادامه داد: نمایشگاه مجازی قرآن در ۲ بخش عمده فروشگاهی و محتوایی برپا خواهد شد. در بخش فروشگاهی با ۳ حوزه از مکتوبات قرآنی مواجهیم؛ حوزه اول حوزه قرآن‌کریم به‌معنای عام، حوزه دوم حوزه دین با همه ابعاد و شاخه‌ها و حوزه سوم نیز حوزه آثار و منابع مکتوب دفاع‌مقدس و مقاومت است. بخش سوم نیز بخش الحاقی است. در بخش فروشگاهی عمدتا بر فروش محصولات مکتوب تمرکز کرده‌ایم، محصولات نرم‌افزاری نیز در حد بسیار محدودی ارائه شده است. برخی مشکلات باعث شد از ورود بیشتر به عرصه نرم‌افزار و نیز پوشاک و عفاف و حجاب ممانعت کنیم. امیدوارم در دوره‌های بعد و با اضافه شدن بر تجربیات‌مان بتوانیم از آثار دیگری غیر از منابع مکتوب هم در نمایشگاه مجازی قرآن کریم بهره ببریم. 

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد همچنین درباره حضور مؤسسات قرآنی در نمایشگاه مجازی قرآن کریم گفت: در بخش محتوایی نمایشگاه مجازی شاهد حضور و فعالیت 450 مؤسسه و مرکز قرآنی خواهیم بود. 550 ناشر نیز در بخش فروشگاهی نمایشگاه مجازی قرآن کریم حضور دارند، در مجموع، حدود هزار مؤسسه، ناشر و مرکز قرآنی فعالیت جدی در نمایشگاه دارند و این نمایشگاه را به ‌معنای واقعی کلمه به یک نمایشگاه فرادستگاهی و مردمی تبدیل کرده‌اند.