اسدالله خسروی: دولت در واپسین روزهای عمر خود در حالی به دنبال صیانت از جمعیت و در تلاش برای رشد فرزندآوری است که کارشناسان می‌گویند کمترین میزان نرخ فرزندآوری و ازدواج به دلیل بی‌توجهی مسؤولان به مقوله رشد جمعیت در دولت روحانی اتفاق افتاده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، طبق تازه‌ترین اظهارات دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت، نرخ رشد جمعیت کشور در سال 98 حدود 95/0 درصد بود، این شاخص در سال 99 به نرخ رشد 6/0 درصد سقوط کرد تا کمترین مقدار نرخ رشد جمعیت در تاریخ کشورمان ثبت شود. از طرفی سال گذشته نرخ باروری کشور به کمتر از 6/1 فرزند به ‌ازای هر زن رسید که این کاهش نرخ نیز بسیار نگران‌کننده است. 

گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور نیز در چند سال اخیر حاکی از کاهش میزان ازدواج است، به طوری که از سال 92 تا سال 98 طی یک بازه 7 ساله تعداد ازدواج‌ها در کشور 33 درصد کاهش نشان می‌دهد، این در حالی است که جمعیت در سن ازدواج جامعه عدد بسیار بزرگی است و بنا بر آخرین سرشماری، این آمار به حدود 14 میلیون نفر می‌رسد. به عقیده کارشناسان، اوضاع نامناسب اقتصادی و تغییر سبک زندگی اصلی‌ترین عامل به تعویق افتادن امر ازدواج در کشور است. 

دکتر شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «وطن‌امروز»، درباره علل کاهش نرخ باروری و ازدواج در کشور گفت: تا زمانی که ثبات اقتصادی و زیربناهای آن در کشور ایجاد نشود و مسؤولان چشم‌اندازی برای رشد جمعیت نداشته باشند، نباید منتظر رشد جمعیت با افزایش میزان فرزندآوری و ازدواج بود. 

وی با بیان اینکه طی یک دهه اخیر فشارهای فراوانی از حیث اقتصادی بر مردم مستولی شده و این موضوع باعث شده است تا نرخ ازدواج و فرزندآوری در کشور بشدت کاهش یابد، افزود: سیاست رشد جمعیت در چند سال اخیر هیچ‌گاه مورد توجه مسؤولان نبوده است، از طرفی رشد بالای تورم و گرانی به دلیل ناکارآمدی‌های مدیریتی و برخی مسائل دیگر موجب شده تا مردم رغبتی برای ازدیاد فرزند نداشته باشند. این کارشناس جمعیت خاطرنشان کرد: عوامل دیگری چون مسائل فرهنگی و اجتماعی و سخت‌تر شدن شناخت زوجین از یکدیگر، همچنین طولانی شدن دوره تحصیل زمینه کاهش رشد جمعیت و ازدواج را در کشور ایجاد کرده است. 

وی ادامه داد: دولت اکنون برای تشویق فرزند‌آوری اقدام به ارائه وام مسکن به خانوار‌های با 3 فرزند کرده است یا وام ازدواج را افزایش داده است در حالی که این سیاست‌ها سیاست‌هایی کارساز و پایدار برای رشد جمعیت نیست.

کاظمی‌پور با اشاره به اینکه پس 8 سال سکوت دولت در زمینه توجه به مقوله رشد جمعیت کشور، حالا وزارت بهداشت بر ایجاد ستاد صیانت از جمعیت در این وزارتخانه تاکید کرده است، گفت: حرکت در مسیر رشد جمعیت نیازمند همیاری و همکاری همه نهادها و دستگاه‌ها با هدف ایجاد امنیت اقتصادی، اجتماعی و... است و یک وزارتخانه به تنهایی نمی‌تواند در این مسیر موفق شود، هر چند ایجاد این ستاد گامی درست اما دیرهنگام است. 

وی ادامه داد: دولت چنانچه به توسعه اقتصادی کشور می‌اندیشید باید در راستای امنیت اقتصادی جلوی تورم 40 درصدی را می‌گرفت و از طرفی با برنامه‌ریزی‌های درست و کارشناسانه زمینه رشد ازدواج و فرزندآوری را در جامعه فراهم می‌کرد، در آن صورت اکنون شاهد کاهش میزان ازدواج و فرزند‌آوری نبودیم. 

 

* ۳۷ درصد جوانان به دلیل سبک زندگی امروزی تمایل به ازدواج ندارند

با آنکه کارشناسان معتقدند جوانان تمایل به ازدواج دارند اما مشکلات اقتصادی و فرهنگی باعث می‌شود نتوانند ازدواج کنند، معاون ساماندهی امور جوانان می‌گوید براساس پایش‌ها و بررسی‌های اخیر ۳۷ درصد جوانان حتی با رفع تمام مشکلات اقتصادی باز هم تمایلی به ازدواج ندارند. محمدمهدی تندگویان، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش با اشاره به انجام پژوهشی با موضوع بررسی میزان وقوع ازدواج سفید در کشور گفت: اخیرا پژوهشی را با موضوع ازدواج انجام داده‌ایم که نتایج آن را در ستاد ساماندهی نیز به سازمان‌ها اعلام کرده‌ایم. این پژوهش درباره موضوع ازدواج با محوریت نگرش جوانان به تشکیل خانواده و فرزندآوری و انواع ارتباط‌های جوانان است که بخشی از آن نیز شامل بررسی وضعیت ازدواج سفید در کشور می‌شود. وی افزود: در این پژوهش میزان نیاز جوانان به ازدواج در صورت رفع همه مشکلات اقتصادی بررسی شده و راهکارهای جایگزین جوانان برای ارتباط با جنس مخالف مورد تحلیل قرار گرفته است. معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش ابراز داشت: عملا یک نوع راحت‌طلبی در میان نسل جوان به وجود آمده و حتی اگر بخشی از این موانع اقتصادی موجود برای ازدواج رفع شود باز هم برخی جوانان انگیزه لازم برای ازدواج را ندارند. وی در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: بر اساس این پایش ۳۷ درصد جوانان کشور اعلام کرده‌اند که انگیزه تشکیل خانواده را ندارند و انجام عمل ازدواج جزو لزومات زندگی آنها نیست. تندگویان گفت: مجموعا ما در حوزه ازدواج و ارتباطات جوانان، انحرافات زیادی داریم و بر اساس نتایج این پایش‌ها حداقل ۳۰ الی ۴۰ درصد دلایل این انحرافات نیز مباحث فرهنگی است و به مسائل اقتصادی و اشتغال مرتبط نیست. متأسفانه جوانان ما مهارت‌های زندگی مشترک و تعهدپذیری را یاد نگرفته‌اند و آسیب‌های زیادی از جمله تک‌فرزندی، کاهش جمعیت و... روی این موضوع اثر گذاشته است.

***