گروه بین‌الملل: با آنکه بایدن در سخنانش در سیاست داخلی مساله وجود یک شکاف عمیق اجتماعی و مباحث مالیاتی را مطرح کرد و در سیاست خارجی تمرکز خود را بر آینده روابط با چین گذاشت اما یک سخنرانی کسل‌کننده 6 هزار کلمه‌ای با کمترین میزان مخاطب تلویزیونی، کلیتی بود که رسانه‌های آمریکایی در رابطه با سخنان بایدن در کنگره برجسته کردند.  به گزارش «وطن‌امروز»، جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا به مناسبت صدمین روز ریاست‌جمهوری خود، طی سخنرانی در جلسه مشترک کنگره پیرامون برنامه دولتش برای مواجهه با مسائل مختلف داخلی و خارجی توضیحاتی ارائه کرد. 

 

* حضور همزمان نظامی در اقیانوس هند و آرام

رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدای سخنانش درباره سیاست خارجی به موضوع چین اشاره کرد و گفت: در تماس تلفنی با شی جین ‌پینگ، رئیس‌جمهور چین اطلاع دادم که آمریکا حضور نظامی قوی خود را در اقیانوس‌های هند و آرام نظیر آنچه با ناتو در اروپا دارد، حفظ خواهد کرد. بایدن بارها رقابت با چین را به عنوان بزرگ‌ترین چالش سیاست خارجی که آمریکا با آن رو‌به‌رو است، توصیف کرد. وی در ادامه سخنرانی‌اش از قانون‌گذاران خواست تا لایحه ۲ حزبی را که پکن را درباره حقوق بشر تحت فشار می‌گذارد، به نابرابری تجاری رسیدگی می‌کند و بودجه لازم برای ساخت فناوری‌های جدید برای رقابت موثرتر با چین را تقویت می‌کند، تصویب کنند. بایدن در بخش دیگری از اظهاراتش گفت «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین گفته واشنگتن در رقابت منطقه‌ای با پکن حضور پیدا می‌کند اما به دنبال تنش و تقابل نیست.  

«وانگ ونبین» سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به سخنان بایدن گفت: اینکه پکن- واشنگتن در موارد معینی با یکدیگر رقابت داشته باشند، امری عادی است اما ۲ کشور نباید مجادله را جایگزین همکاری کنند. 

 

* تداوم تنش و همکاری با روسیه

بایدن همچنین به گفت‌وگویش با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اشاره کرد و گفت به وی اعلام کرده است که آمریکا خواهان تنش با روسیه نیست اما آنها باید پاسخگوی اقدامات‌شان باشند. بایدن توضیح داد که واشنگتن و مسکو می‌توانند در حوزه‌های منافع مشترک از جمله تسلیحات اتمی و تغییرات اقلیمی همکاری کنند. وی در این باره اظهار داشت: «درباره روسیه، من به رئیس‌جمهور [ولادیمیر] پوتین، تصریح کردم همزمان که ما به‌ دنبال تنش‌زایی نیستیم اما اقدامات آنها دارای پیامدهایی خواهد بود». رئیس‌جمهور آمریکا با ادعای اینکه پاسخ مناسب و مستقیمی به دخالت ادعایی روسیه در انتخابات این کشور و حملات سایبری داده است، افزود: «اما ما می‌توانیم درباره منافع دوجانبه همکاری کنیم. همانطور که در معاهده نیو استارت درباره تسلیحات اتمی انجام دادیم و آنچه که داریم درباره تغییرات اقلیمی انجام می‌دهیم». 

 

* خروج از افغانستان

او با اشاره به مرگ اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده گفت وقت بازگرداندن نیروهای آمریکا از افغانستان رسیده است. بایدن گفت امروز ما سربازانی در افغانستان داریم که در همان کشوری که والدین‌شان خدمت کرده بودند، خدمت می‌کنند. ما سربازانی در افغانستان داریم که حتی در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به دنیا نیامده بودند. رئیس‌جمهور آمریکا درباره حضور گروه‌های تروریستی در منطقه غرب آسیا، افزود: «القاعده و داعش در یمن، سوریه، سومالی و دیگر مکان‌های آفریقا و خاورمیانه و ورای آن حضور دارند».

 

* حمایت از خانواده‌ها با افزایش مالیات‌!

رئیس‌جمهوری آمریکا درباره سیاست داخلی از طرح بزرگی با عنوان نوسازی زیرساخت‌ها برای گسترده‌ترین اصلاحات در زمینه مزایای تامین اجتماعی از دهه ۱۹۶۰ صحبت کرد. او در نطق خود سعی کرد نظر عموم را درباره ۲ مجموعه خیلی بزرگ -طرح کار و طرح خانواده‌های آمریکایی- جلب کند. در حالی که کاخ سفید می‌گوید بودجه لازم برای هر دو طرح «به طور کامل» از طریق افزایش مالیات بر ثروتمندترین بخش جامعه و شرکت‌ها تامین خواهد شد، منتقدان این طرح معتقدند بایدن به دنبال این است با تحمیل این مالیات بر ثروتمندان، در اقدام‌های بعدی مالیات طبقه متوسط و ضعیف را نیز افزایش دهد و این یک فریبکاری است. کاخ سفید گفته بودجه مورد نیاز این طرح را با ۲ برابر کردن مالیات سود سرمایه (بر درآمد بالاتر از یک میلیون دلار) و افزایش مالیات خانواده‌هایی که سالانه بیش از ۴۰۰ هزار دلار درآمد دارند، تامین خواهد کرد. هفته پیش انتشار گزارش‌هایی از برنامه دولت برای افزایش مالیات سود سرمایه، باعث سقوط بازار سهام شد. 

 

* برنامه اشتغال با افزایش مالیات شرکت‌ها

بایدن در این سخنرانی همچنین طرح کار آمریکایی به ارزش 3/2 تریلیون دلار را تبلیغ کرد. این طرح که با عنوان برنامه‌ای برای نوسازی زیرساخت‌های کشور معرفی می‌شود، قصد سرمایه‌گذاری در حمل‌و‌نقل عمومی، خط آهن، فرودگاه‌ها، لوله‌های آب، اینترنت باند پهن، جاده‌ها و پل‌ها را دارد. کاخ سفید می‌گوید بودجه این طرح از طریق افزایش مالیات شرکت‌ها از ۲۱ درصد به ۲۸ درصد و افزایش سایر مالیات‌ها بر شرکت‌های چندملیتی تامین خواهد شد. 

 

* اشاره به وجود شکاف اجتماعی در آمریکا

بایدن در این سخنرانی کسل‌کننده که با خمیازه‌های متعدد سناتورهای حاضر در جلسه مواجه شد، حمله ۶ ژانویه به ساختمان کنگره را یکی از روزهای تاریک در تاریخ آمریکا توصیف کرد. بایدن گفت: مردم جهان به تصاویر منتشر شده از حمله اراذل و اوباش به ساختمان کنگره به عنوان سندی دال بر غروب خورشید در آسمان دموکراسی آمریکا نگاه می‌کنند. ما باید به آنها ثابت کنیم اشتباه می‌کنند. بایدن همچنین از کنگره خواست در نخستین سالگرد درگذشت جورج فلوید، یکی از ۱۱۲۷ قربانی خشونت پلیس آمریکا در ماه آتی میلادی، لایحه مربوط به اصلاح پلیس را تصویب کند. این اظهارنظر بایدن در حالی بود که طی یک ماه گذشته و در آستانه محاکمه قاتل جورج فلوید، 3 نوجوان سیاه‌پوست آمریکایی در ایالت‌های مختلف آمریکا به دست پلیس این کشور کشته شدند و دست‌کم 2 راهپیمایی بزرگ نژادپرستانه از سوی گروه‌های دست راستی برگزار شد. 

 

* خارج شدن از بحران پاندمی کرونا

بایدن درباره پاندمی کرونا نیز گفت: به لطف یک برنامه واکسیناسیون موفق و یک طرح نجات به ارزش 9/1 تریلیون دلار برای مقابله با پیامدهای اقتصادی همه‌گیری کرونا، آمریکا سرپا شده و در حال بازیابی قدرتش است. وی افزود: همزمان با اینکه به نسبت نیازمان واکسن مازاد خواهیم داشت، ما به انباری از واکسن‌ها برای کشورهای دیگر تبدیل خواهیم شد اما این رویداد تا زمانی که همه شهروندان آمریکایی به واکسن دسترسی پیدا نکنند، رخ نخواهد داد. این اظهارات بایدن در حالی مطرح شد که رسانه‌های آمریکایی حضور وی با ماسک در کنگره و پوشش حاضران در جلسه سخنرانی را بی‌شباهت به آنچه بایدن «بازیابی قدرت آمریکا و عبور از پاندمی» عنوان کرده، دانسته‌اند. نکته قابل تأمل اینکه جمهوری‌خواهان اینکه بایدن کل اعتبار واکسیناسیون کرونا در آمریکا را به حساب دولت خود گذاشته، خیانت و حرکت در مسیر تنش و تفرقه عنوان کردند.

با توجه به اینکه انتخابات کنگره 2 سال دیگر برگزار خواهد شد و دموکرات‌ها در سنا از برتری فوق‌العاده شکننده‌ای برخوردارند و در مجلس نمایندگان نیز وضعیت باثباتی ندارند به نظر می‌رسد بایدن تمام تلاش خود را برای به ثمر رساندن لوایح و طرح‌های کلان خود در این مدت خواهد کرد و همین موضوع منشأ تنش‌های جدی خواهد شد. 

 

* جمهوری‌خواهان: بایدن کشور را دچار دودستگی می‌کند

سخنرانی بایدن با واکنش منفی شخصیت‌های جمهوری‌خواه مواجه شد. بایدن در حالی در این سخنرانی مشغول بالیدن به کارنامه ۱۰۰ روز ابتدایی دولتش بود که «لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه اقدامات بایدن در این یکصد روز را «بی‌ثبات‌کننده» خواند و اکثریت جمهوری‌خواهان تلاش کردند تا رئیس‌جمهور آمریکا را به خاطر اظهاراتش درباره همکاری دوحزبی به عنوان فردی «ناآگاه و بی‌اطلاع» جلوه دهند. از سوی دیگر تیم اسکات، سناتور جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی وی را به ایجاد تفرقه و دودستگی در کشور متهم کرد. سناتور تیم اسکات در جریان قرائت واکنش رسمی حزب جمهوری‌خواه به نخستین سخنرانی‌ جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در جلسه مشترک کنگره گفت: رئیس‌جمهوری ما مرد خوبی به نظر می‌رسد. سخنرانی او مملو از حرف‌های خوب بود، او وعده داده بود کشور را متحد کند ولی کشور ما به چیزی بیشتر از حرف‌های توخالی نیاز دارد. (اشاره اسکات به تشدید تفرقه و شکاف در جامعه آمریکاست.) وی افزود: با گذشت ۱۰۰ روز از زمان روی کار آمدن جو بایدن، اقدامات او و حزبش ما را بیش از پیش دچار تفرقه و دودستگی کرده است. اسکات برنامه پیشنهادی بایدن برای نوسازی زیرساخت‌های کشور به ارزش 3/2 تریلیون دلار و همچنین طرح مجزای خانواده‌های آمریکایی با هزینه‌ای 8/1 تریلیون دلاری را به باد انتقاد گرفت و 5 بسته مخصوص مقابله با پیامدهای اقتصادی کرونا را که سال گذشته با حمایت دو حزبی تصویب شده بودند، با طرح نجات آمریکا به ارزش 9/1تریلیون دلار که امسال با حمایت یک حزب تصویب شد، مقایسه کرد. وی گفت: «کووید-۱۹» کنگره را 5 بار متحد کرد اما دولت بایدن ما را دچار دودستگی کرده است. وی همچنین در صحبت‌هایش به دستاوردهای دولت قبلی اشاره داشت اما تنها یک بار به نام ترامپ اشاره کرد.