گروه سیاسی: عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات وین طی موضعی سوال‌برانگیز گفت ممکن است ایران تمدید همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در زمینه بازرسی از سایت‌های هسته‌ای خود در نظر بگیرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «ان‌اچ‌کی» ژاپن در این باره گفت: ایران امیدوار است پیشرفت کافی (در وین) حاصل شود تا به تمدید (توافق با آژانس) نیازی نباشد. وی افزود: اما اگر نیاز شود، ایران در زمان مناسب تمدید را در نظر خواهد گرفت. 

طبق گزارش این رسانه، ایران اعلام کرده همکاری خود با آژانس درباره بازرسی‌های هسته‌ای را در صورت عدم حصول پیشرفت در گفت‌وگوها بر سر برداشته شدن تحریم‌های آمریکا و سایر مسائل، تا اواخر ماه مه (اوایل خرداد) پایان خواهد داد. 

ان‌اچ‌کی ژاپن در ادامه گزارش خود می‌نویسد: تصور می‌شود عراقچی و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دیدار روز پنجشنبه خود در مقر آژانس در وین در این باره گفت‌وگو کرده‌اند. 

اشاره این رسانه ژاپنی در شرایطی است که عباس عراقچی بعدازظهر پنجشنبه پس از ورود به اتریش برای شرکت در دور جدید مذاکرات، با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مقر آژانس در وین دیدار کرد و نکته قابل تامل این دیدار این بود که از محتوای ملاقات و محورهای مطرح شده در این گفت‌وگوی دوجانبه هیچگونه خبری منتشر نشد و این دیدار در فضایی اتفاق افتاد که پیش از آن روزنامه وال‌‌استریت‌ژورنال گزارش داد هیأتی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی روزهای آینده به ایران سفر می‌کند. 

تیم مذاکره‌کننده دولت در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای به ریاست عراقچی به سبک و سیاق مذاکرات برجام رویکرد مخفی‌کاری را در پیش گرفته است و همان‌طور که روایت‌های تیم ایرانی از میز مذاکرات گرند هتل وین مبنی بر رفع تحریم‌ها اختلاف و تضادهای فاحشی با روایت طرف آمریکایی و اروپایی دارد، این بار هم تیم ایرانی ترجیح داد از ملاقات عراقچی و مدیرکل آژانس و قول و قرارهای احتمالی داده شده در این دیدار اطلاعاتی داده نشود و تیم مذاکره‌کننده ایرانی تمام توان خود را به تکذیب اخبار موثق شبکه برون‌مرزی ایران- پرس تی‌وی‌- از روند مذاکرات که تاکنون به مذاق دولتی‌ها خوش نیامده است، مصروف کرد. 

در عین حال مساله حائز اهمیت در گفت‌وگوی عراقچی با خبرنگار شبکه ژاپنی این است که معاون سیاسی محمدجواد ظریف بر اساس کدام مجوز و به نمایندگی از چه کسی پالس احتمال و امکان تمدید توافقی-تفاهم موقت ۳ ماهه با آژانس- را می‌دهد که تصمیم‌گیری درباره آن حاکمیتی و بر عهده نهادهای عالی از جمله شورای عالی امنیت ملی است؟ افزون بر اینکه این اقدام دور زدن و بلااثر کردن قانون هسته‌ای مجلس- اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران- است که با متوازن کردن معادله هسته‌ای یکطرفه و به ضرر ایران، نقش مهمی در اهرم‌سازی کشورمان در برابر اهرم فشار طرف مقابل داشته است. 

گفتنی است بعد از تفاهم کوتاه‌مدت و ۳ ماهه سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس، رافائل گروسی، مدیر کل این سازمان در گفت‌وگوهای متعدد رسانه‌ای خود از خاموش شدن دوربین‌های نظارتی آژانس در ایران و توقف کامل اجرای پروتکل الحاقی از سوی کشورمان به انحای مختلف ابراز نگرانی کرده است، از جمله اینکه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه اخیرش با بلومبرگ اظهار کرد نگران است ایران اطلاعات ضبط شده را در صورت عدم توافق بموقع پاک کند و افزود امیدوار است این اتفاق نیفتد. 

این شبکه آمریکایی هفته گذشته و پیش از ملاقات عراقچی و گروسی در وین گزارش داد قدرت‌های جهانی در تلاشند توافق هسته‌ای با ایران را قبل از موعد پایان توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احیا کنند. بلومبرگ با اشاره به تایید این مساله از سوی ۲ مقام اروپایی که در میانجیگری روند گفت‌وگوها در وین مشارکت دارند و به دلیل حساسیت این گفت‌وگوها خواستند نام‌شان فاش نشود، هدف‌گذاری شدن این تاریخ را تایید کرد و به نقل از آنها افزود اگرچه ایران و آمریکا در مسیر توافق پیشرفت کرده‌اند اما همچنان راه زیادی تا رسیدن به تفاهم باقی است. طبق این گزارش، با نزدیک شدن به ۲۲ مه (اول خرداد) گفت‌وگوها فوریت یافته است. دامنه نگرانی‌ها از پایان توافق ایران و آژانس البته به واشنگتن هم رسید و جمعه وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا در نخستین موضع‌گیری رسمی خود درباره مذاکرات احیای برجام در وین پس از تصدی معاونت وزارت خارجه با رای سنای آمریکا در گفت‌وگو با اندیشکده شورای آتلانتیک ابراز امیدواری کرد آمریکا بتواند به تفاهمی در مذاکرات وین دست پیدا کند تا بتوان توافق فنی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که در پایان ماه جاری میلادی منقضی می‌شود، تمدید کرد. او گفت: «امیدوارم به تفاهماتی دست پیدا کنیم تا بتوانیم توافق فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران را که اواخر ماه مه منقضی می‌شود، تمدید کنیم».

حالا در شرایطی که ایران تنها طرف عمل‌کننده به برجام بوده و باید در موضع طلبکاری قرار داشته باشد، عراقچی و تیم مذاکره‌کننده ظاهرا می‌خواهند باز هم در مقام برطرف‌کننده نگرانی‌های غیرمشروع طرف مقابل عمل کنند. ان‌اچ‌کی ژاپن که ظاهرا از آنچه در جریان ملاقات معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مدیرکل آژانس گذشته اطلاع دارد، می‌نویسد: گمان می‌شود عراقچی و گروسی در دیدار روز پنجشنبه‌شان در مقر آژانس در وین درباره این موضوع (تمدید توافق) گفت‌وگو کرده باشند. این شبکه در ادامه گزارش خود می‌نویسد: تحلیلگران معتقدند ایران ظاهرا می‌خواهد با حفظ موضع همکاری‌اش به مذاکرات دیپلماتیک اولویت بدهد، چون متوقف کردن بازرسی‌های هسته‌ای با محکومیت جهانی مواجه خواهد شد. 

اینکه عراقچی خبر امکان تمدید توافق ایران و آژانس را باید در گفت‌وگو با رسانه ژاپنی در میان بگذارد هم جالب توجه است؛ چه اینکه در مقطعی از سال 98 که حسن روحانی و محمدجواد ظریف بشدت متمایل به مذاکره با ترامپ شده بودند، این «آبه شینزو» نخست‌وزیر مستعفی ژاپن بود که نقش واسطه ترامپ را ایفا کرد و با مسافرت به ایران پیام رئیس‌جمهور سابق آمریکا را به تهران آورد.

گفتنی است طبق ماده 6 قانون هسته‌ای مجلس، دولت موظف بوده است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد 1+4 (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) در قبال ایران و عادی نشدن روابط کامل بانکی و عدم رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز حاصل از فروش نفت، ۲ ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون (اسفند 99) در مجلس شورای اسلامی، نظارت‌های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل) الحاقی را متوقف کند. 

با این حال غیر از بازه زمانی مقرر در قانون، از اسفندماه تاکنون که موعد تفاهم ۳ ماهه ایران و آژانس است که تهران یک فرصت دیگر به طرف‌های مقابل اعطا کرد، طرف‌های غربی در برجام به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.