گروه سیاسی: روز پنجم و پایانی ثبتنام نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری با حضور چهرههای شناخته شده همراه بود.
به گزارش «وطنامروز»، روز گذشته خیابان فاطمی شاهد ترافیک سنگین چهرههای شناخته شدهای بود که در آخرین روز مهلت 5 روزه برای ثبتنام در انتخابات ریاستجمهوری راهی ساختمان وزارت کشور شده بودند. در این میان فارغ از چهرههای شناخته شده انقلابی که در روزهای گذشته خبر حضور قطعیشان در انتخابات رسانهای شده بود، تعداد قابل توجهی از وزرا و چهرههای نزدیک به دولت روحانی نیز برای نامنویسی در انتخابات آمده بودند. با این حال میتوان مهمترین چهرهای را که پیش از ظهر برای نامنویسی راهی ساختمان وزارت کشور شد، آیتالله سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه دانست. رئیسی که در روزهای گذشته اخبار زیادی پیرامون قطعی شدن حضورش در رسانهها منتشر شده بود، بر اساس نظرسنجیهای انتخاباتی از محبوبیت بالایی برخوردار است.
آیتالله رئیسی در بخشی از بیانیه اعلام حضورش در انتخابات ریاستجمهوری که ساعاتی پیش از ثبتنام منتشر شد، نوشته بود: «با شناختی که از چالشها، ظرفیتها، استعدادها و سرمایههای این کشور کسب کردهام، آمدهام با کمک همه مردم ایران و در طلیعه گام دوم، «دولتی مردمی برای ایرانی قوی» تشکیل دهم؛ دولتی که ارکان و مسؤولیتهای اصلی آن بر دوش جوانان شجاع، تحولخواه، متخصص، پاک و ضدفساد خواهد بود که هر جا به آنها اعتماد شد، قدرت و افتخار برای ایران آفریدند؛ دولتی که توجه به محرومان و مستضعفان و طبقات پایین جامعه از مهمترین اولویتهایش خواهد بود و اجازه نخواهد داد عزت و شرافت و کرامت آنها خدشه دار شود؛ دولتی که با اجماع ملی و دیپلماسی هوشمند و مبتکر، حتی یک لحظه را برای رفع تحریمهای ظالمانه از دست نخواهد داد و با دیپلماسی برآمده از قدرت و تواناییهای داخلی، تعامل و رابطه دوستانه و مقتدرانه با دنیا، مخصوصا با همسایگان را، با سرعت پیگیری میکند».
* بانیان وضع موجود نمیتوانند مدعی تغییر باشند
آیتالله سیدابراهیم رئیسی پس از ثبتنام در سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نیز با حضور در جمع خبرنگاران گفت: ابتدا لازم میدانم از دستاندرکاران امر انتخابات در حوزه اجرایی و نظارت و همچنین از شما اصحاب رسانه و دستاندرکاران عرصه خبر تشکر کنم. وی ادامه داد: همچنین از مردم عزیز کشورمان در جایجای کشور که برای حضور بنده در انتخابات دعوت کردند و نیز از گروهها و تشکلهای روحانی، اساتید دانشگاه، دانشجویان، کارگران و سرمایهگذاران، کارآفرینان و همه مردان و زنان تشکر میکنم که برای اجابت دعوت آنها که به اشکال مختلفی این دعوت را تکرار کردند، به عرصه آمدم. رئیس قوه قضائیه بیان کرد: برخی عزیزان و دغدغهمندان به دلیل حساسیت و مهم بودن امر قوه قضائیه تاکید کردند کار تحول باید در قوه قضائیه ادامه پیدا کند و امر مبارزه با فساد و اجرای عدالت تداوم یابد و دغدغه این را داشتند که وضعیت دستگاه قضایی چه خواهد شد. وی اظهار داشت: من به همه این عزیزان عرض میکنم باید از همه شما بابت دغدغههایتان تشکر کنم. این دغدغه، دغدغه درستی است اما در کنار مهم بودن امر قوه قضائیه، با یک امر اهمی مواجهیم و آن مساله قوه مجریه است. نامزد انتخابات ریاستجمهوری افزود: دیدن وضعیت معیشت مردم و مشکلات آنان، بیکاری و گرانی، سفره مردم و وضعیت اقتصادی جامعه دغدغه جدی برای انسان ایجاد میکند و برخی از ناامیدیهایی که امروز در بخشهایی از جامعه در حال رخنمایی است، میتواند در یک دولت قوی این ناامیدیها تبدیل به امید شود. وی یادآور شد: میتوان با همین امکانات و نیروی انسانی متراکم و جوان کشور و با همان ذخایر مادی و معنوی که کشور بحمدالله از آن برخوردار است، دغدغهها و درد و رنج مردم را کاهش داد و ناامیدی را تبدیل به امید کرد. آیتالله رئیسی خاطرنشان کرد: حضور بنده در این عرصه اجابت دعوت مردم عزیزمان و نخبگان و همه کسانی است که امروز دغدغه وضعیت کشور بویژه دغدغه وضعیت اداری و اقتصادی را دارند. اگر چه گروههای سیاسی و تشکلها و مردم عزیزمان بسیار گفتند و دعوت کردند لکن حضورم در عرصه به صورت مستقل است. وی ادامه داد: همه مشارکت کنند؛ حتی کسانی که به هر دلیلی ناامید هستند، بیایند و در انتخابات شرکت کنند. من به مردم و همه کسانی که در جایجای کشور با هر سلیقه و خواسته سیاسی هستند، تاکید میکنم بیایند و در انتخابات شرکت کنند. رئیسی با تاکید بر اینکه من خود را رقیب فساد، ناکارآمدی و اشرافیگری میدانم، بیان کرد: من رقیب جناحهای سیاسی و رقیب این گروه و آن گروه نیستم. من رقیب ناکارآمدی هستم و در این میان حتما میدانم همچنان که در دستگاه قضایی از همکاری مردم و دانشگاهها و حوزهها و بخشهای مختلف بهرهمند بودم، در این عرصه نیز به حول و قوه الهی بهرهمند خواهیم شد. وی گفت: حضور ما باید منجر شود به انسجام گروههای مختلف، جناحها و همه کسانی که دغدغه مردم، دین و ارتقای کشور به جایگاه بایسته و شایسته را دارند، لذا معتقدم هیچ بنبستی در اداره امور کشور وجود ندارد. همه امکانات در این کشور وجود دارد و باید یک مدیریت جهادی و کارآمد در این رابطه وجود داشته باشد تا مسائل شکل بگیرد. کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری خاطرنشان کرد: این را هم باور دارم که بانیان و شرکای وضع موجود نمیتوانند تغییردهنده وضع موجود باشند. باید کسانی باشند که حقیقتاً به تحول و تغییر عقیدهمند باشند، لذا از مردم عزیزمان میخواهم در این میدان هر کدام خانه خود را یک ستاد انتخاباتی کنند. من نه بنای ستادهای انتخاباتی آنچنانی دارم و نه امکان مالی دارم که در این رابطه بخواهم خرج کنم؛ به هیچ وجه.
نامزد انتخابات ریاستجمهوری تصریح کرد: مردم و کسانی که در بخشهای مختلف دعوت کردند، خودشان ستادهای مردمی و خودجوش تشکیل میدهند؛ به عنوان اینکه هر خانه یک ستاد خواهد بود. امیدواریم با حضور و نقش دادن به مردم بتوانیم مشکلات را حل کنیم. در بستر گام دوم حتما نمیتواند وضعیت کشور و وضعیت معیشتی مردم این باشد که ما الان شاهد آن هستیم. وی گفت: ما با همکاری مردم، همت همگان و انشاءالله دولتی مردمی و با تحول در بحثهای مختلف اجرایی، ایرانی قوی خواهیم داشت. این تحول و این دولت به عنوان دولت مردمی انشاءالله آنچه رقم خواهد زد، ایرانی قوی خواهد بود. آیتالله رئیسی درباره اینکه مردم ستادها را به خانه ببرند، چه انتظاری از مردم دارید، گفت: من عرض کردم بانیان و شرکای وضع موجود نمیتوانند مدعی تغییر وضع موجود باشند. مردم از وضع موجود گلهمندند و ناامیدی مردم در حال افزایش است که باید به این وضعیت پایان داد. وی افزود: نکته دوم اینکه حضور مردم برای این است که من خود را از مردم، با مردم و در مردم میدانم. حل مسائل را در گرو حضور مردم میدانم، لذا مردم، نخبگان و همه اقشار، خودشان را به گروه و جناح خاصی منتسب ندانند و اینطور فکر نکنند؛ قضیه اداره کشور جناح نمیشناسد و خط و گروه سیاسی خاص نمیشناسد. باید حرکتی مردمی و دولتی مردمی برای شکلگیری ایرانی قوی شکل بگیرد، انشاءالله. وی درباره اینکه اگر شکست بخورید به دستگاه قضایی بازمیگردید، افزود: من به شما بگویم ای عزیز جوانم! کسی که برای انجام وظیفهاش به میدان میآید، برای او هرگز شکست معنا ندارد و انجام وظیفه به هر حال پیروزی است.
* 8 سال گذشته نشان داد کشور با «نمایش» اداره نمی شود
سعید جلیلی از دیگر چهرههایی بود که روز گذشته برای ثبتنام در سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در ساختمان وزارت کشور حاضر شد. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در حاشیه ثبتنام در انتخابات ریاستجمهوری اظهار داشت: امید دارم که این انتخابات عرصه برنامهها باشد نه اغوا. وی افزود: چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که در این عرصه رقابتها باید ناظر بر مسائل واقعی کشور و پاسخهای معتبر به آنها باشد. جلیلی تاکید کرد: در فضای انتخابات نباید مسائل موهوم جای مسائل اصلی را بگیرد و امروز مسائلی چون معیشت و اشتغال مسائل واقعی مردم است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: انشاءالله در این انتخابات لفاظیهای ضعیف و بیاعتبار نتواند بر برنامهمحوری غلبه پیدا کند. جلیلی با بیان اینکه کشور را با نمایش نمیتوان اداره کرد، تصریح کرد: 8 سال گذشته این تجربه را نشان داد و امیدوارم بعضی از تجربهها مشکلی از مسائل مردم را حل کند و نمایش نمیتواند جای کار واقعی را بگیرد. وی با اشاره به اینکه در آستانه یک انتخابات مهم هستیم، گفت: این تصمیم برای 4 سال کشور مهم است، چرا که در 8 سال گذشته کارهای بسیار غلطی در کشور انجام شد که فشارها را بر مردم افزایش داد. وی افزود: امیدوارم عرصه اقناع مردم برای برنامهها باشد و من فکر میکنم مردم، خودشان باید فضای انتخابات را رعایت کنند و مردم، کسانی هستند که نامزدهای انتخاباتی باید برنامه خود را به آنها ارائه دهند. جلیلی تصریح کرد: در این عرصه رقابتهایی که صورت میگیرد مهم است و از آن مهمتر پاسخهایی است که داده میشود. وی افزود: فضای انتخابات نباید جایی باشد که مسائل فرعی جای مسائل اصلی را بگیرد و امروز مسائلی چون اشتغال و اینکه چگونه میشود تحریمها را برطرف کرد بسیار مهم است. از این رو نامزدها باید برنامههای خود را به مردم اعلام کنند و بگویند چه برنامههایی دارند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: در این انتخابات نباید لفاظیها به مسائل اصلی مردم برتری پیدا کند، چرا که نمایش نمیتواند جای کار اصلی را بگیرد و اگر ما به کار نرسیم نمایش تبدیل به کار میشود و برای مردم سودی ندارد. وی گفت: نباید کسانی با حرفهای سست و تمایلات مقطعی فضای انتخابات را از مسیر اصلی خارج کنند. داوطلب انتخابات ریاستجمهوری گفت: در 4 سال آینده نباید حرکت کشور به شکلی باشد که پیشرفتی نداشته باشد، از این رو باید در عرصه انتخابات به یک رویکرد دقیق برسیم. جلیلی تصریح کرد: مردم باید خودشان فضای انتخابات را اداره کنند و نباید اجازه دهند دوقطبیهای کاذب جای رویکردهای اصلی را بگیرد. مردم باید بدانند ما در پیش رو نکات بسیاری داریم اما مهم این است که باید نامزدهای انتخاباتی این را بدانند که ما برای 4 سال آینده کدام مسائل را در اولویت قرار میدهیم، از این رو کسی که میآید باید بداند اختیارات و مسؤولیتها چیست. جلیلی گفت: ما یک نقشه راه میخواهیم و کسی که میخواهد 4 سال آینده کشور را اداره کند باید نقشه راه مهمی داشته باشد. وی تاکید کرد: در سالهای 92 و 96 ما برنامههایی داشتیم اما نشد، از این رو امیدواریم این ناامیدیها دوباره تکرار نشود و انشاءالله حرکت کشور با قوت ادامه داشته باشد. جلیلی در پاسخ به سوالی درباره اینکه مهمترین اقدامی که در صورت ریاستجمهوری انجام خواهد داد چیست، گفت: اشتغال که نتیجه بیکاری فکری است، مسکن و بیاثر شدن تحریمها مهمترین مسائل موجود در کشور است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سوال که عرصه انتخابات عرصه حضور نامزدهاست، خاطرنشان کرد: جبهه انقلاب و کسانی که با یکدیگر همسو هستند سعی میکنند با هم باشند و ما باید برای 4 سال آینده برنامه داشته باشیم.
* دولت روحانی فرصت تاریخی مذاکره را گرفت
عزتالله ضرغامی، رئیس اسبق سازمان صداوسیما از دیگر چهرههایی بود که روز گذشته برای ثبتنام در سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در وزارت کشور حاضر شد. وی پس از نامنویسی با انتقاد از دولت روحانی و بیان اینکه تردیدی در بیتدبیری روحانی ندارم، گفت: آنهایی که باید پاسخگوی رفتار 8 ساله باشند، پشت دوقطبی مذاکره و عدم مذاکره و دیگری فضای مجازی و فیلترینگ سنگر میگیرند. وی تاکید کرد: ملت ایران بدانند فرصت تاریخی مذاکره را دولت آقای روحانی گرفت. او نشان داد نه توان صحبت با داخلیها را دارد و نه توان صحبت با دنیا و در هر ۲ مورد شکست خورد. ضرغامی گفت: اگر روحانی توان مذاکره از موضع قدرت را در طول این مدت به کار میگرفت، وضعیت مردم بسیار بهتر بود. ناتوانی دولت در مذاکره با دنیا را در کنار کلکسیون دیگر ناتوانیها میگذاریم. وی راهحل اساسی تحریم را خنثیسازی عنوان و تصریح کرد: دور زدن یا برداشتن تحریم اگر چه مهم است اما راه اصلی خنثیسازی است و سفرای ما باید مبلغ، مروج و کنشگر این سیاست باشند. سفیران را تحت نظارت قوی از این نظر انتخاب خواهم کرد. برخی آقایان که از الان برای سفیرشدن در کشورهای مختلف انتخاب شدهاند دست نگه دارند، چون اکثر آنان هماهنگی ندارند و من آنان را برمیگردانم و هشدار میدهم دولت این کار را نکند. ضرغامی تاکید کرد: تبارگرایان و اصحاب نکبت قدرت و ثروت، مکیدن خون فرودستان را پیشه بتپرستانه خود ساخته و بر اسب راهوار آن و هزارتوی سیاست، مستانه و فرعونوار میتازند. رئیس اسبق سازمان صداوسیما با بیان اینکه زدن زیر میز، یعنی فرصت زندگی، گفت: فرصت زندگی برای آنانی که با نگاه معصومانه خود، انتظار دارند تا پای این زورمداران ریاکار از گلوی نحیف آنان برداشته شود تا نفسی تازه کنند؛ زدن زیر میز یعنی مبارزه! ضرغامی تصریح کرد: مبارزه با فقر، فساد، تبعیض، ناکارآمدی، اشرافیگری، انحصار، آقازادگی، تبارسالاری، خاصهخرجی، پنهانکاری، خستگی و بیانگیزگی، تکبر و فخرفروشی، تملق و چاپلوسی، فاصله طبقاتی و انواع باستیهیلزهای لعنتی! و انجام این رسالت مهم صرفا در توان کسانی است که خودشان گرفتار انواع تعارض منافع، بدهکاریها و وابستگیهای حزبی و قبیلهای نباشند. وی اضافه کرد: به فضل خدا میآییم تا با همت و انگیزه و نیت خدایی جوانان گمنام اما کارشناس و خردمند و با عقلانیت ایرانی- اسلامی و تجربه برآمده از دانش جهانی و روزآمد، این وضعیت دلآشوبکننده را بر هم زده و ایران بزرگ را به اعتلا و اوج معهود خویش و باور خود و ایمان به سرشت تابناک و عظیم شهیدان برسانیم.
* کنایه رضایی به جهانگیری و لاریجانی
محسن رضایی که ۲ هفته پیش به صورت رسمی خبر از کاندیداتوری در انتخابات داده بود هم دیروز پس از نامنویسی در جمع خبرنگاران حاضر شد. وی با بیان اینکه امروز روزی است که باید از سعی و خطا جلوگیری کنیم، گفت: تکرار دولتهای گذشته سم مهلک آینده ایران است و نیاز به دولت نو و راه نو داریم که باید در پیش بگیریم. نیاز به دولت مردمی قوی کارآمد داریم که اگر از جناحهای سیاسی هم در آن شرکت میکنند به خاطر شایستگی و لیاقت آنان باشد نه به خاطر خرید و فروختن پستها یا امضاهای طلایی. داوطلب انتخابات ریاستجمهوری با اشاره به وضعیت بورس کشور گفت: اینکه اقتصاد پادگان و دادگاه نیست درست است اما محل فلسفهبافی هم نیست. اقتصاد علم است که با دخالت دولتمردان ما آسیب جدی دیده است. اقتصاد ایران دانش اقتصادی میخواهد. نه علم اقتصاد دارند و نه از نظر اقتصاددانان استفاده میکنند و هشدار اقتصاددانان را هم جدی نمیگیرند. رضایی با کنایه به برخی دیگر از کاندیداها گفت: کسانی آمدهاند اینجا که خودشان مسبب مشکلات کشور بودند، اینها چه تراژدیای راه انداختند. یک عده زدند زیر گریه و یک عده آمدند و گفتند نه چکش و نه کلید. شماها عامل بدبختی مردم ایران بودید. اگر دولتها و مجلسهای گذشته درست عمل کرده بودند، اینگونه گرفتار نبودیم. آدم اینجا یک تراژدی میبیند، گویی اصلا آقایان هیچ دخالتی نداشتند. ما امیدوار هستیم یک بار دیگر ملت ایران به خروش بیاید. ما نیاز به یک بسیج عمومی داریم.
* حضور ناگهانی زاکانی
علیرضا زاکانی دیگر چهره شناختهشدهای بود که روز گذشته برای حضور در انتخابات نامنویسی کرد. این نماینده مجلس درباره علت ثبتنام یکبارهاش در انتخابات ساعاتی پس از نامنویسی لاریجانی گفت: تصمیمم تا دیروز نیامدن بود و همه تلاش خود را معطوف به تبیین شرایط سخت کشور و انسجام جبهه انقلاب نمودم اما آرایش جدیدی در صحنه رقابت شکل گرفته است. تمام نمادهای فساد، اشرافیت سیاسی و ناکارآمدی به صحنه آمدهاند. رئیس مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه مسببان وضع فعلی سودای دولت سوم روحانی را در سر میپرورانند، اظهار کرد: در پاسخ به نیاز جبهه انقلاب و با اهتمام به منطق وحدت، پذیرفتم به میدان بیایم تا انشاءالله با زمین زدن شبکه فساد و نفوذ، ایرانی قوی و پیشرفته محقق شود.
***
مردم یادشان هست
اصلاحطلبان و چهرههای دولتی به رغم تمام تهدیدهایی که در ماههای گذشته مبنی بر عدم حضور در انتخابات کرده بودند اما بخش بزرگی از متقاضیان شرکت در انتخابات را تشکیل میدادند. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران نخستین چهره شناختهشده اصلاحطلبی بود که روز گذشته راهی وزارت کشور شد. حضور هاشمی اما در شرایطی بود که وی مهرماه سال گذشته حضور در انتخابات ریاستجمهوری را در شرایط فعلی کمعقلی دانسته و گفته بود: «علاقهای به این کار ندارم. با وضعیتی که الان هست فکر نمیکنم هیچ عاقلی کاندیدا شود. شرایط کشور بسیار سخت است و کسی که خود را کاندیدا میکند به قول غربیها باید سوپرمن باشد».با این حال ساعاتی پیش از آنکه هاشمی به تعبیر خودش در قامت یک سوپرمن برای حضور در انتخابات نامنویسی کند، علی لاریجانی چراغ اول حامیان دولت را روشن کرده و گفته بود: سوال مهم در کشور این است که مساله امروز ایران چیست؟ قبل از اینکه پاسخ این سوال را بدهم باید بگویم به دلیل پیچیدگی موضوع و چندبعدی بودن آن سادهلوحی است که فکر شود با چند اقدام نمایشی پوپولیستی، مساله قابل حل است یا کلید جادویی وجود دارد یا با سوپرمنبازی و داغ و درفش میتوان به راهحل رسید. اما ماجرای سوپرمنها به اینجا نیز ختم نشد و اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی که در انتخابات 96 نیز به عنوان کاندیدای پوششی حاضر شده بود و عملکردش در 4 سال گذشته با انتقادات گسترده همراه شده بود برای ثبتنام در انتخابات ریاستجمهوری راهی خیابان فاطمی شد. اما جهانگیری نیز بدون نسبت با سوپرمنها نبود و سال97 پس از آنکه به عنوان معاون اول رئیسجمهور سیاستهای مشهور و فسادآفرین دلار 4200 تومانی را اجرایی کرده بود در یکی از روزنامههای همسو با دولت در پوشش سوپرمن طراحی شده بود. با تمام این اوصاف اما علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و محسن هاشمی تنها چهرههای اصلاحطلب و حامی دولتی نبودند که دیروز برای نامنویسی حاضر شدند. عباس آخوندی وزیر سابق راهوشهرسازی، مصطفی کواکبیان نماینده سابق اصلاحطلب مجلس، محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مسعود پزشکیان نماینده مجلس، محمدجواد حقشناس عضو شورای شهر تهران و عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی از دیگر چهرههای همسو با دولت روحانی بودند که راهی ساختمان وزارت کشور شدند.
* طلبکاری جهانگیری بعد از 8 سال
کاندیداهای دولتی که بخوبی از موقعیت خود آگاهی داشتند، بهترین دفاع را در حمله دیدند تا بلکه از این طریق با تغییر فضای عمومی از جایگاه پاسخگویی فرار کنند. جهانگیری که در انتخابات 96 به عنوان کاندیدای پوششی برای حسن روحانی در صحنه حاضر شده بود و با طرح وعدههایی همانند ریشهکن کردن فقر مطلق تا سال1400 در افکار عمومی شناخته میشود، در سخنان خود پس از نامنویسی در انتخابات سعی کرد از ادبیاتی استفاده کند که رنگوبویی از پاسخگویی در آن وجود نداشته باشد. معاون اول رئیسجمهور که چند هفته پیش در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» حاضر شده و حاضری خود را برای شرکت در انتخابات زده بود، در بخشی از بیانیه اعلام حضورش با اشاره به اینکه امید به پیروزی دارد، نوشت: «برای گشایش در زندگی مردم، توسعه ایران و آغاز مرحله نوینی از اصلاحات افقگشا آمدهام». او در حالی سخن از آغاز مرحله نوین(!) به میان آورد که نتیجه رویکرد سیاسی و الگوی مدیریتیاش در 8 سال گذشته به عنوان معاون اول و دست راست رئیسجمهور برای همگان واضح و روشن است. جهانگیری در بخش دیگری از این بیانیه سعی کرد با طرح گزاره تکراری عدم اختیارات کافی میان عملکرد خود و دولت فاصله بیندازد و بگوید: «آنچه را به عنوان معاون اول اختیارش را نداشتم و برای بسط توسعه فراگیر و پایدار، دموکراتیک، متوازن و مشارکتی ضروری و ممکن میدانم، اجرایی خواهم کرد و برای بسط عدالت، آزادی، مردمسالاری و رفاه ایرانیان و بالیدن ایران در قرن پانزدهم شمسی هر چه را در توان دارم عرضه میکنم و «دولت ملت» را تشکیل خواهم داد». معاون اول رئیسجمهور که سال96 ضمن حمله به منتقدان دولت لیست انبوهی از وعدههای عملی نشده را به مردم داده بود، در بخشی دیگر از بیانیه انتخاباتیاش گفت: میدانم چه شرایط سختی پیش روی رئیسجمهوری آینده است اما نمیشد راه عافیت پیش گرفت. به مردم هم نمیتوانم وعدههای ناممکن دروغین بدهم. ما به خون شهدا و هموطنانی که اسیر فقر و رنج و کولبری و سوختبری و تبعیضاند، مدیونیم. آینده را باید با هم بسازیم. جهانگیری که در اظهارات انتخاباتیاش در «کلاب هاوس» از مردم خواسته بود با انتخاب گزینهای همسو با دولت مانع روی کار آمدن مافیا بشوند، در پاسخ به سوال خبرنگاری که از او درباره منظورش از مافیا پرسیده بود، گفت: مافیا کسی است که مردم را نسبت به آینده ناامید کند و به دنبال انتخابات بیرمق باشد.
* نامزد پوششی و دوقطبیسازی در خدمت لاریجانی
آنچه در اظهارات انتخاباتی جهانگیری و کلیدواژههایش ملموس بود، تلاش برای احیای دوقطبی، رقیبهراسی و اختصارا تکرار فضایی بود که سال96 توسط وی و روحانی دنبال شده بود؛ مسالهای که در نطق علی لاریجانی نیز به شکل واضحی به چشم میآمد و با توجه به زمزمههایی که در روزنامههای اصلاحطلب نیز در روزهای اخیر مطرح شده بود، نشان از یک همکاری میان جهانگیری به عنوان کاندیدای پوششی با لاریجانی دارد؛ ائتلافی که احتمالا با نزدیک شدن به انتخابات بیش از پیش نیز مشهود میشود.
اما لاریجانی که 7 سال از عمر 8 ساله دولت روحانی را به عنوان رئیس مجلس گذراند و بیشترین همراهی و همصدایی را با دولت در بزنگاههای مختلف داشت، در نطق پس از ثبت نامش به شکل واضحی سراغ ادبیات روحانی رفت و گفت: تجارت، نظامات پایدار میخواهد. حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه که با تشر و دستور اداره شود. این جمله که یادآور عبارت «من سرهنگ نیستم، حقوقدان هستم» روحانی در انتخابات ریاستجمهوری سال 92 بود، در حالی از سوی لاریجانی طرح شد که عبارت «دادگاه» را میتوان تلاشی برای خلق دوقطبی در برابر مهمترین رقیب انتخاباتی یعنی سیدابراهیم رئیسی دانست که عملکرد موفقش در قوه قضائیه باعث دید مثبت جامعه نسبت به این قوه و رئیس آن شده است. با این حال لاریجانی پس از این سخنان، نخستین توئیت انتخاباتیاش را با استفاده از هشتگ «نه کلید، نه چکش» منتشر کرد؛ توئیتی که هر چند در آن سعی شده بود با استفاده از «نه کلید» میان لاریجانی و ذهنیت منفی جامعه از روحانی فاصلهگذاری کند اما بخوبی نشان از استفاده وی از کلیدواژههای آشنای دولت در مواجهه با رقبای انتخاباتی داشت. روحانی نیز سال92 با استفاده از کلیدواژه «گازانبر» چنین رویهای را در پیش گرفته بود.
بر همین اساس شاید محتملترین فرض برای تلاش اصلاحطلبان در تمدید مجدد دولت روحانی را باید استفاده مجدد از جهانگیری به عنوان کاندیدای پوششی در خدمت لاریجانی دانست. آنها که بخوبی از موقعیت خود در افکار عمومی و پاشنه آشیل غربگرایان یعنی پاسخگویی درباره عملکرد دولت آگاهی دارند، سعی میکنند باز هم با ایجاد یک فضای دوقطبی، رادیکال کردن ادبیات انتخاباتی و در نهایت انصراف در روزهای پایانی به نفع گزینه واحد، شانس پیروزی علی لاریجانی را امتحان کنند.
* شعار عدالت آخوندی
عباس آخوندی، وزیر سابق و پرحاشیه مسکن و شهرسازی که به علت عملکرد زیانبارش در عرصه مسکن، ادبیات تند و برخورد خشن با خبرنگاران جزو منفورترین چهرههای دولت روحانی به شمار میآید، از دیگر چهرههایی بود که روز گذشته با حضور در ساختمان وزارت کشور در انتخابات ثبتنام کرد. اما جالبترین نکته در حاشیه ثبتنام وی مربوط به نطق انتخاباتیاش و تاکید بر کلیدواژه «عدالت»(!) بود. آخوندی که به عنوان نماد کاملی از سیاستهای نئولیبرال دولت و مدافع تمام قد برداشتن حمایتهای دولت از مردم شناخته میشود، با بیان اینکه عدالت به منزله فراهم آوردن امکان دسترسی برابر فرصتهای طبیعی و عمومی برای آحاد شهروندان است، خاطرنشان کرد: در پیشگاه عدالت، تمام آحاد ملت ایران فارغ از هر کیش و آیین و فارغ از هر قوم و دستهای برابرند. ملت ایران فراتر از اقوام است و اقوامی که در این سرزمین زندگی میکنند، همه ایرانی و برابرند. توسعه پیش از هر چیز و بیش از هر چیز به مفهوم توسعه انسانی است. از این رو، به عدالت آموزشی و فراهم کردن فرصت برابر و آموزش همگانی رایگان و باکیفیت برای رشد و تعالی همه فرزندان ایران ایمان دارم. داوطلب انتخابات ریاستجمهوری تاکید کرد: عدالت حکم میکند که نابرابریها میان مناطق از بین برود و توسعه به جای آنکه رو به مرکز باشد، رو به مرزها باشد. نابرابری میان کلانشهرها و شهرهای کوچک یا میان شهرها و روستاها پذیرفتنی نیست. بازخوانی ایده ایران در این روزگاران، افزون بر توسعه ارتباطات درون تمدنی، برپایی راهابریشم دریایی است. از این رو است که توسعه دریامحور چه در جنوب و چه در شمال ایران در کانون توجه من است. همچنین، توسعه منطقهای ایران باید مبتنی بر ظرفیتهای اقلیمی باشد تا با طبیعت و محیطزیست نیز با عدالت رفتار کنیم. ظرفیتهای طبیعی ایران بسیار محدود است و باید با احتیاط و هوشیاری، ضمن بهرهبرداری سالم از سرزمین ایران، نگران ظرفیت بازتولید طبیعی نیز باشیم. شاید این اظهارات آخوندی در کنار سخنان جهانگیری را بتوان به عنوان نمادی کامل از طلبکاری دولتمردان در ماههای پایانی دولت دانست. دولتیها که علاقهای به عذرخواهی از مردم بابت عملکرد زیانبارشان در 8 سال گذشته ندارند، دقیقا منادی شعارهایی شدهاند که خود بیشترین زاویه را با آن داشتهاند. جهش بیسابقه قیمت مسکن در دوره وزارت آخوندی عملا خانهدار شدن را برای طبقات متوسط و محروم جامعه تبدیل به آرزویی محال کرد اما او هم مانند جهانگیری بهترین دفاع را در حمله جستوجو میکند و با طرح شعارهایی در زمینه عدالت، سعی کرد از پاسخگویی پیرامون عملکردش طفره برود.