ثمانه اکوان: رسانههای غربی واکنشهای تقریبا یکسانی به ثبتنام نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری در ایران داشتند. این رسانهها با نام بردن از ابراهیم رئیسی و علی لاریجانی، این ۲ سیاستمدار ایرانی را به عنوان افرادی عنوان کردهاند که احتمالا بالاترین میزان آرا را در میان نامزدهای فعلی انتخابات ریاستجمهوری دارند.
شبکه خبری بیبیسی انگلیسی در گزارش خود هر ۲ نامزد مطرح انتخابات را از طیف محافظهکاران دانسته و عنوان کرده است به خاطر اینکه مسائل معیشتی و اقتصادی در شرایط فعلی در صدر خواستهها و نیازهای مردم ایران است، نامزدهای انتخاباتی سعی دارند خود را به عنوان کسی معرفی کنند که میتواند شرایط اقتصادی را برای ایرانیان بهتر کند. این رسانه در ادامه به صحبتهای حجتالاسلام و المسلمین رئیسی اشاره کرده که قبل از ثبتنام در انتخابات در بیانیهای گفته بود: «من به عنوان فردی مستقل به صحنه آمدهام تا در مدیریت اجرایی کشور تغییر به وجود آورم و با فقر، فساد، تحقیر و تبعیض مبارزه کنم».
بیبیسی اما لاریجانی را نزدیکترین شخص به روحانی دانسته و گفته است این سیاستمدار 63 ساله، گفتوگوکننده سابق هستهای ایران است که هماینک سالهاست به عنوان مشاور رهبر عالی ایران فعالیت میکند و گفته است سایر نامزدهای انتخاباتی قادر به درست کردن وضعیت اقتصادی نیستند بویژه آنهایی که سابقه نظامی یا قضایی دارند.
هفتهنامه انگلیسی «ویک» نیز با اشاره به کاندیداتوری حجتالاسلام رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری نوشته است او به عنوان یکی از منتقدان سرشناس دولت روحانی و از متحدان رهبر عالی ایران آیتالله خامنهای شناخته میشود. این هفتهنامه همچنین نوشته است که نقش رئیسی در کمپین مبارزه با فساد میتواند او را به فرد محبوب در این رقابت تبدیل کند. در عین حال پیشبینی میشود اصولگراها در ایران دست برتر را در رقابتهای انتخاباتی داشته باشند و حمایت آنها از رئیسی میتواند شانس وی را برای پیروزی بیشتر کند. با این حال آنطور که گلفتایمز گزارش داده است، لاریجانی نیز امیدوار است بتواند حمایت میانهروها و اصولگراها را به صورت همزمان به دست آورد و به پلی میان این ۲ گروه تبدیل شود.
اندیشکده شورای آتلانتیک اما در گزارشی به سرنوشت اصلاحطلبی و اصلاحطلبان بعد از انتخابات ریاستجمهوری ماه آینده پرداخته و عنوان کرده است که اصلاحطلبان در شرایط فعلی در حال ارزیابی آینده خود بعد از انتخابات ریاستجمهوری هستند. این اندیشکده در تحلیل خود آورده است: بسیاری از اصلاحطلبان و میانهروها در این انتخابات مشغول بحثی داغ در کشور هستند. این بحث به این دلیل شکل گرفته است که به دلیل نزدیک شدن عدهای از اصلاحطلبان به نامزدهای جناح محافظهکار، اصلاحطلبان حالا بیش از پیش درباره هویت و آینده سیاسی خود تردید دارند. تعداد بسیار کمی از اصلاحطلبان نیز که همچنان به دنبال حفظ هویت خود به عنوان نیروهای لیبرال ایران هستند، هنوز مشخص نکردهاند که قرار است چطور بدون هیچ طرح خاصی، به هدف خود که برگشتن به عرصه قدرت در ایران است دست پیدا کنند.
این اندیشکده در ادامه مطلب خود آورده است: اصلاحطلبان با وجود اینکه از سال 1997 میلادی و ریاستجمهوری خاتمی در ۲ دوره متوالی در ایران قدرت اجرایی را در دست داشتند اما نتوانستند ساختارهای موثری برای ایجاد تغییرات اجتماعی در ایران به وجود بیاورند وص بعد از ۲ دوره ریاستجمهوری خاتمی و بعد از آن رئیسجمهور میانهرو ایران، حسن روحانی، هماینک در حال از دست دادن هویت خود نیز هستند.
این اندیشکده در ادامه به بحثی که در کلاب هاوس بین غلامحسین کرباسچی و مصطفی تاجزاده اتفاق افتاد، پرداخته و نوشته است که در این بحث تند، کرباسچی بعد از 24 سال که از دوران قدرت گرفتن اصلاحطلبان در ایران گذشته است، از تاجزاده پرسید «چه چیزی را میخواهید اصلاح کنید و چگونه میخواهید این کار را انجام دهید؟»؛ کرباسچی در این بحث معتقد بود این مساله برای اصلاحطلبان بسیار ضروری است که خود را به دیدگاه محافظهکاران نزدیک کنند و در تمام طول این مدت تاجزاده همچنان بر واژه اصلاحطلبی تاکید میکرد و در عین حال هیچ راهی برای رسیدن به آن پیشنهاد نمیکرد.
با این حال با توجه به اینکه انتظار نمیرود در انتخابات ماه آینده ایران، اصلاحطلبان یا میانهروها شانسی برای برنده شدن داشته باشند، این ۲ گروه سعی دارند در نهایت تلاش کنند همچنان در عرصه سیاسی ایران حضور داشته و مؤثر باشند. به همین دلیل هم بر اساس پیشنهاد محمد عطریانفر، آنها میخواهند سطح خود را یک مرحله پایینتر ببرند و به کسب برخی پستهای وزارتی یا مدیریت صنایع بسنده کنند. در این جلسه رسول منتجبنیا خواستار توجه اصلاحطلبان به شرایط کشور شده و از آنها خواسته به منافع ملی احترام بگذارند، زیرا اگر خطری کشور را تهدید کند، هیچ تفاوتی بین اصلاحطلب و اصولگرا نیست و هر ۲ با هم در یک کشتی نشستهاند و باید از همدیگر مراقبت کنند.
بر همین اساس تحلیلگران شورای آتلانتیک به این نتیجه رسیدهاند که احتمالا اصلاحطلبان حتی اگر نامزدی با اسم اصلاحطلب را نیز روانه رقابتهای انتخاباتی کنند، در نهایت پشت سر یک محافظهکار جمع میشوند و از او حمایت میکنند و دقیقا همان نقشهای را دنبال میکنند که سال 92 در همراهی با روحانی ایفا کردند.
در نهایت نشریه نیوزویک با اشاره به نامزدی ابراهیم رئیسی در انتخابات، مطرح کرده است که نامزدی او و احتمال بالای رأیآوری او در این انتخابات، بر پیچیدگیهای گفتوگوهای دولت بایدن با جمهوری اسلامی بر سر برنامه هستهایاش میافزاید. نیوزویک در ادامه نوشته است: رئیسی پیش از این از روحانی انتقاد کرده بود که رویکردش در زمان گفتوگوهای هستهای، ضعیف بوده است.