گروه اجتماعی: مهدهای کودک به عنوان یکی از بخشهای مهم و تاثیرگذار نظام آموزشی کشور شناخته میشوند که از ظرفیت بالایی جهت بسترسازی ورود کودکان به فضای اجتماعی - فرهنگی جامعه برخوردار هستند، بر همین اساس داشتن نگاه ویژه و برنامه مدون در چگونگی اجرای پروژههای آموزشی در مهدهای کودک یک امر اجتنابناپذیر به حساب میآید.
اما وجود برخی موارد و تصدیگریهای چندگانه در این بخش مانع سیاستگذاری صحیح آموزشی و در نهایت حرکت صحیح بر ریل آموزش در مهدهای کودک شد تا جایی که در برخی از موارد موجب شد مهدهای کودک از ماموریت ذاتی خود که آموزش نسل آینده مبتنی بر فرهنگ ایرانی- اسلامی بود، دور شوند.
تقسیم وظایف مابین وزارت آموزشوپرورش، سازمان بهزیستی و وزارت صمت عملا این بخش را درگیر کلافی سردرگم کرد که نتیجه آن تنها ضعف در خروجی سیستم آموزش بود، بر همین اساس و با توجه به حساسیت موجود برای ارائه آموزش صحیح به نسل آینده، رهبر معظم انقلاب اسلامی سال گذشته در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزشوپرورش در سیوچهارمین اجلاس مدیران آموزشوپرورش، متذکر شدند: «بر اساس گزارشهای رسیده، وضعیت مهدهای کودک به هیچ وجه خوب نیست و نباید به مهدهای کودک نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند».
* وجود 17 هزار مهدکودک در کشور
در شرایطی رهبر معظم انقلاب در زمینه ساماندهی مهدهای کودک هشدار دادند که بر اساس آمار تا پیش از کرونا حدود ۷ درصد کودکان زیر ۶ سال یعنی ۶۶۱ هزار کودک در سراسر کشور در مهدهای کودک حضور داشتند که این تعداد از جمعیت کودکان در بیش از 17 هزار مهدکودک و روستا مهد ساماندهی میشدند و ۵۷ هزار مربی در مهدها مشغول فعالیت بودند. این در حالی است که علاوه بر این، برخی آمارهای غیررسمی حکایت از آن دارد که حدود ۴ درصد کودکان نیز در مراکزی متفرقه که مجوز خود را از بهزیستی نگرفتهاند، حضور داشتند.
با ورود کرونا به کشور بسیاری از مهدهای کودک و پیشدبستانیها روزهای سختی را پیش روی خود مشاهده کردند، بر همین اساس تعداد قابل توجهی از این مراکز رو به تعطیلی گذاشتند و آنهایی که تاب مقاومت داشتند مجبور به تعدیل نیرو در یک سال اخیر شدند. رو به تعطیلی گذاشتن مهدهای کودک باعث شد تا بیش از ۸۵ درصد کودکان که در رنج سنی مهدکودک قرار داشتند عملا در آموزش و مهارتآموزی به حال خود رها شوند و برنامه خاصی برای آنان در نظر گرفته نشود. بر همین اساس تغییر نگاه بر روند آموزشی حاکم بر مهدهای کودک امری ضروری و اجتنابناپذیر مینمود، این در حالی است که بر اساس ماده ۲ تبصره ۲ قانون تأسیس مدارس و مراکز آموزشوپرورش غیردولتی، تعیین شاخصهای آموزشی - پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر محتوا از حیث آموزشوپرورش بر عهده وزارت آموزشوپرورش بود و موضوع صدور مجوز و ارائه برنامه برعهده سازمان بهزیستی قرار داده شده بود. از سوی دیگر در این ماده از قانون آمده که تعرفه مصوب برای شهریه مهدهای کودک توسط سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان مصوب میشود که زیر نظر وزارت صمت فعالیت میکند.
* استقبال سازمان بهزیستی از تصدی آموزش و پرورش
این ماده از قانون درباره مهدهای کودک دقیقا میزان پراکندگی و عدم یکپارچه بودن فعالیتها در یکی از مهمترین بسترهای آموزشی را به نمایش میگذارد، لذا با توجه به مجموعه این عوامل و ضرورت ساماندهی امور مهدهای کودک با توجه به تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب مبنی بر ساماندهی امور در این بخش، حالا پس از گذشت 8 ماه خبری مبنی بر واگذاری مسؤولیت مهدهای کودک به آموزشوپرورش منتشر شده است؛ موضوعی که پیش از این 27 اسفندماه سال گذشته از سوی وحید قبادیدانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور طی نامهای که به ادارات بهزیستی سراسر کشور ارسال کرده بود، مورد استقبال قرار گرفته و در آن آمده بود در صورت اجرایی شدن این طرح، سازمان بهزیستی دیگر هیچ نقشی در ارتباط با صدور، تمدید و نظارت بر مهدهای کودک نخواهد داشت.
همچنین پیش از این رئیس سازمان بهزیستی کشور تاکید کرده بود: «با توجه به اینکه فقط صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی است، در سالهای گذشته چالش و اختلاف نظری بین ما و وزارت آموزشوپرورش بوده است. اما درباره نگاهی که وجود دارد و مهدهای کودک به عنوان مراکز خدماتی شناخته میشوند، باید بگویم تعرفه مصوب برای شهریه مهدهای کودک توسط سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تعیین میشود که در وزارت صمت است؛ در حالی که اگر مهدهای کودک را مراکز آموزشی و پرورشی بدانیم موضوع متفاوت خواهد بود. بنابراین باید تغییر نگاه و بازنگری را متولیان امر داشته باشند».
قبادیدانا تاکید کرد: «سازمان بهزیستی پیشنهادی به شورای عالی داده که یک متولی مسؤول مهدها باشد و اعلام میکنیم اگر آموزشوپرورش بپذیرد متولی اصلی مدیریت و اداره صفر تا صد مهدهای کودک باشد، بهزیستی آماده است بخش صدور مجوز و ارائه برنامه را نیز به آموزشوپرورش بسپارد تا علاوه بر شاخصها و نظارت بر مهدها، این موضوع را هم انجام دهد تا یک متولی برای این موضوع باشد و نگرانی مقام معظم رهبری را هر چه سریعتر رفع کنیم».
همچنین در این زمینه طی ۲ روز گذشته جلسهای با حضور نمایندگان وزارت آموزشوپرورش و سازمان بهزیستی برگزار شد که در آن بر موضوع واگذاری مسؤولیت مهدهای کودک به صورت صددرصد به آموزشوپرورش تأکید شده بود.
* مهدهای کودک روی ریل نظارت آموزشوپرورش
از روز گذشته سرانجام مسؤولیت مهدهای کودک پس از کشوقوسهای فراوان به وزارت آموزشوپرورش رسید و از این پس صدور و تمدید مجوز 17 هزار و 500 مهدکودک و روستامهد از سوی وزارت آموزشوپرورش انجام خواهد شد و سازمان بهزیستی در این زمینه دیگر مسؤولیتی ندارد.
به نظر میرسد با ساماندهی مسؤولیت در این بخش و ایجاد یکپارچگی در مدیریت مهدهای کودک، میتوان این توقع را داشت که معیارها و شاخصههای آموزشی کودکان روندی رو به رشد به خود گرفته و زمینه برای ورود کودکان به فضای آموزشی رسمی در کشور بیش از پیش فراهم شود. ظرفیت ایجادشده از سوی وزارت آموزشوپرورش در زمینه نظارت بر مهدهای کودک یقینا میتواند زمینهساز کاهش حواشی موجود در برخی از این مراکز آموزشی باشد و این مراکز بیش از پیش برنامههای خود را منطبق با نظام آموزشی کشور پیش ببرند.
***
مدیریت یکپارچه مهدهای کود با واگذاری به آموزشوپرورش
عضو هیاترئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: واگذاری مدیریت مهدهای کودک به وزارت آموزشوپرورش اقدامی درست در راستای آموزش صحیح کودکان و فعالیت اصولی مهدهای کودک است. علیرضا سلیمی در گفتوگو با «وطنامروز» با بیان اینکه آموزشوپرورش متولی آموزش در کشور است و فعالیتهای آموزشی چه قبل و چه با ورود دانشآموزان به مدرسه باید از سوی این وزارتخانه انجام شود، افزود: از آنجا که پیش از این فعالیت مهدهای کودک توسط سازمانهایی چون بهزیستی در کنار آموزشوپرورش صورت میگرفت، این روند باعث شده بود فعالیت مهدهای کودک با مدیریت چندگانه مواجه و مشکلاتی در این زمینه ایجاد شود. وی افزود: اکنون که صفر تا صد مدیریت امور مهدهای کودک به وزارت آموزشوپرورش محول شده است، مدیریت این بخش یکپارچه میشود و تصمیمگیریها و برنامهریزی برای آموزش و اداره امور مهدهای کودک تخصصی خواهد شد. عضو هیاترئیسه مجلس شورای اسلامی به تاثیر مطلوب این اتفاق بر فرآیند آموزش در پیشدبستانیها و مهدهای کودک، تسهیل ثبتنام، چگونگی اخذ شهریه و... اشاره کرد و اظهار داشت: آموزش کودکان قبل از ورود به مدرسه باید از کانال مدیریت آموزشوپرورش انجام شود و در این مسیر چند سازمان تصمیمگیری نکنند. این در حالی است که قبلا مدیریت مهدهای کودک یکپارچه نبود و مشکلاتی را برای اولیای کودکان ایجاد میکرد. سلیمی خاطرنشان کرد: اکنون که وزارت آموزشوپرورش به عنوان دستگاهی مستقل مدیریت مهدهای کودک را عهدهدار شده است باید مسؤولیت خود را به نحو شایسته انجام دهد، چرا که طی یک سال و نیم اخیر شیوع ویروس کرونا فعالیت آموزشی مهدهای کودک و پیشدبستانیها را با چالش روبهرو کرده است. وی با بیان اینکه وزارت آموزشوپرورش باید خود را آماده خدمت در این بخش کند، گفت: بحث جذب مربیان، تجهیز مهدهای کودک به امکانات مورد نیاز، تربیت صحیح و مکانیابی، همچنین یکپارچه کردن مدیریت بخشهای خصوصی و دولتی در این زمینه وظیفه وزارت آموزشوپرورش است که باید در این زمینه اقدامات لازم را به کار گیرد.