گروه اقتصادی: نمایندگان مجلس شورای اسلامی دیروز طرح «تقویت امنیت غذایی کشور و رفع موانع تولیدات کشاورزی» را به عنوان سازوکاری برای اصلاح ساختاری نهادهای موثر بر حوزه کشاورزی و تنظیم بازار محصولات این بخش، تصویب کردند. از نکات مثبت این طرح می‌توان به توجه ویژه آن به راهکارهایی برای تامین بی‌وقفه نهاده‌های دامی اشاره کرد، چرا که در سال‌های اخیر موضوع عدم تامین بموقع نهاده‌های دامی با قیمت مناسب، دلیل اصلی نوسانات قیمت مرغ و گوشت بوده است. همچنین در این طرح برای نخستین‌بار نگاه ویژه‌ای به موضوع الگوی کشت شده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید، اشتغال و ایجاد امنیت غذایی، کشورهای مختلف جهان اعم از توسعه‌یافته یا در حال توسعه، به روش‌های گوناگون از این بخش حمایت می‌کنند. 

بر این اساس، طرح تقویت امنیت غذایی کشور و رفع موانع تولیدات کشاورزی - که می‌تواند بسیاری از مشکلات حوزه کشاورزی و توزیع غیرمنطقی محصولات کشاورزی را رفع کند - در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. 

از اصلی‌ترین مواد این طرح می‌توان به ممنوعیت تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی اشاره کرد که بر اساس آن هرگونه تغییر کاربری فعالیت‌های کشاورزی در اراضی موضوع این قانون به غیرکشاورزی ممنوع بوده و وزارت جهاد کشاورزی مکلف است در صورت تغییر نوع استفاده یا بدون استفاده نگه داشتن غیرمجاز اراضی ملی موضوع این قانون، نسبت به خلع ید از متخلف اقدام کند. 

همچنین در این طرح راهکاری برای پایان نوسان قیمت محصولات کشاورزی و دامی اساسی طراحی شده که نوید این را می‌دهد در صورت اجرایی شدن آن، دیگر شاهد افزایش قیمت محصولاتی مانند مرغ و گوشت نخواهیم بود. بر اساس این ماده، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است به منظور کاهش آسیب‌پذیری ناشی از وابستگی در خوراک دام و طیور و اصلاح نظام توزیع این نهاده‌ها، اقدامات لازم را در زمینه حذف انحصار در واردات، ایجاد تنوع در مبادی واردات مورد نیاز، تنوع‌بخشی به خوراک دام و طیور، ایجاد هماهنگی بین دستگاهی، برنامه‌ریزی مناسب برای واردات متناسب با مقدار مصرف در داخل کشور، نظارت بر کیفیت خوراک و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تشکل‌های توزیع‌‎‌کننده نهاده‌ها و کارخانجات خوراک دام در اصلاح روند توزیع و اصلاح زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انبارداری به عمل آورد. 

در این طرح نگاه کامل و جامعی هم به موضوع الگوی کشت شده است؛ گمشده این سال‌های بخش کشاورزی. در ماده مربوط به این موضوع آمده است: به منظور مدیریت نظام تولید محصولات زراعی و باغی، دولت موظف است نسبت به تدوین و تصویب «سند ملی الگوی کشت بهینه با لحاظ الزامات خودکفایی پایدار، تناسب اراضی، ویژگی‌های اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی، زیرساخت‌ها و صنایع پشتیبان جهت بازاررسانی و کشش بازار» اقدام کند. وزارت جهاد کشاورزی مکلف است ظرف یک سال از ابلاغ این قانون، مطالعات طبقه‌بندی تناسب اراضی کشاورزی کشور را در مقیاس یک‌ده‌هزارم به اجرا درآورد.

 

* اصلاح شبکه توزیع اقلام کشاورزی

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در نشست علنی دیروز  29اردیبهشت مجلس شورای اسلامی درباره طرح «تقویت امنیت غذایی کشور و رفع موانع تولیدات کشاورزی»، گفت: این طرح بسیار مهم و اساسی بوده و اصلاح ساختار و اصلاح وظایف و تمام نابسامانی‌های بخش کشاورزی را موجب می‌شود، همچنین این طرح موضوع اختلافات بین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت را اصلاح می‌کند. این اختلافات لطمات بسیاری به تولیدکنندگان بخش کشاورزی وارد کرده است و همچنین مردم به عنوان مصرف‌کننده آسیب‌ دیده و با کالاهای گران‌قیمت و توزیع‌های غیرمنطقی و نبود شبکه توزیع مناسب مواجهند که این طرح می‌تواند پایانی بر این نابسامانی‌ها باشد. 

وی افزود: می‌خواهم این حساسیت را به همکاران بدهم که در کمیسیون مربوطه فعال باشند و از رئیس و اعضای کمیسیون کشاورزی می‌خواهم از نظرات همکاران دیگر نیز استفاده کنند و با توجه به اینکه بر اساس ماده 45 آیین‌نامه داخلی مجلس از نظرات و کارشناسان بیرون و صاحب‌نظران و بخش‌های دولتی در این طرح استفاده شده، بتوانیم تا 3 هفته دیگر این طرح را در صحن بررسی کنیم. 

 

* پایان بحران قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی

جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس در موافقت با این طرح گفت: این طرح‌ بخشی‌نگر نیست و همه جوانب بخش‌های مختلف کشاورزی در آن دیده شده و به چابک‌سازی توجه شده است و اصل طرح، جلوگیری از بین رفتن محصولات کشاورزی است. نماینده مردم مهاباد افزود: برای رفع موانع تولید باید ساختارهایی از جمله تنظیم بازار، تامین نهاده‌ها و نظارت بر تسهیلات بانکی و گمرکی را اصلاح کرد که در این طرح دیده شده است. وی ادامه داد: تشکیل شوراهای قیمت‌گذاری، تشکیل سازمان توسعه کشاورزی و توسعه بازارهای صادراتی در این طرح وجود دارد. محمودزاده با بیان اینکه محصولات جالیزی در بازارها از بین می‌رود و سبب افزایش صادرات می‌شود، تاکید کرد: حذف تشریفات موارد مختلف کشاورزی هم در این طرح در نظر گرفته شده است و ادغام صنایع تولیدی و حمایت از سرمایه‌گذاران در تولید هم از اهداف این طرح است. نماینده مردم مهاباد خاطرنشان کرد: یکی از موارد در نظر گرفته شده در این طرح موضوع تقویت بیمه کشاورزان است تا افرادی که بر اثر سرمازدگی محصولات خود را از دست دادند با استفاده از بیمه خسارات‌ را جبران کنند. 

 

* تشکیل شورای پشتیبانی و رفع موانع تولید کشاورزی در‌شهرستان‌ها

سیدجواد ساداتی‌نژاد، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به جزئیات این طرح، تصریح کرد: در بررسی این طرح از نظرات کارشناسی استفاده شده است و این طرح بروکراسی در بخش کشاورزی را می‌شکند. در این طرح اصلاح ساختار جهاد کشاورزی که از گذشته به دنبال آن بودیم محقق شده و ستاد تنظیم بازار کشاورزی ایجاد می‌شود. بحث تجارت کشاورزی در کشور صاحب ندارد و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی بسیار ناچیز است. بر اساس این طرح و برای حل این مشکل سازمان تجارت کشاورزی ایران و سازمان سرمایه‌گذاری کشاورزی ایران ایجاد می‌شود. وی در ادامه تاکید کرد: از سوی دیگر بر اساس این طرح شورای پشتیبانی و رفع موانع تولید کشاورزی در شهرستان‌ها تشکیل می‌شود و مسائل بخش کشاورزی در خود شهرستان‌ها دنبال می‌شود. بحث اصلاح فرآیندهای طولانی صدور تولید کشاورزی از دیگر مواردی است که در این طرح مورد توجه قرار گرفته است. رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: متاسفانه هنوز ماشین‌آلات کشاورزی ما کارت سوخت ندارد که به حل این مساله نیز توجه شده است. بحث بیمه محصولات کشاورزی در چارچوب یک ماده در این طرح دیده شده است. از دوستان می‌خواهم به کلیات رای دهند و در بررسی جزئیات، پیشنهادات دیگر نیز بررسی می‌شود. این طرح خدمت به کشاورزی کشور است. 

 

* رفع موانع تولیدات کشاورزی در اولویت مجلس

 باید اشاره کرد در طرح پشتیبانی و رفع موانع تولیدات کشاورزی، ۲ سازمان توسعه تجارت کشاورزی ایران و توسعه سرمایه‌گذاری ایران پیش‌بینی شده است. ۲ سازمان مذکور به دلیل وجود مشکلات متعدد و از تجمیع برخی دستگاه‌‎ها ایجاد می‌شود. در شهرستان‌ها شورایی تحت عنوان پشتیبانی و رفع موانع تولید با ریاست فرماندار، نایب‌رئیسی مدیر جهاد کشاورزی و دبیری نظام مهندسی شهرستان تشکیل می‌شود. متقاضیان سرمایه‌گذاری و فعالیت در حوزه کشاورزی برای دریافت استعلامات مورد نیاز ماه‌ها در ادارات معطل می‌شوند، در این شرایط شورای پشتیبانی و رفع موانع تولید موظف است ظرف مدت یک ماه استعلامات لازم و پاسخ متقاضی را صادر کند. در قالب طرح پشتیبانی و رفع موانع تولیدات کشاورزی، معاونت علمی و فناوری مکلف شده است بخشی از منابع خود را در حوزه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی و امنیت غذایی کشور هزینه کند. یکی از مشکلات حوزه کشاورزی تامین سوخت ماشین‌آلات است؛ باید بیان کرد در طرح پشتیبانی و رفع موانع تولیدات کشاورزی مقرر شده است برای تمام ماشین‌آلات کشاورزی توسط نیروی انتظامی بدون شرط بیمه‌نامه و عمر ماشین‌آلات، پلاک صادر شود و وزارت نفت نیز میزان سهمیه سوخت مورد نیاز ادوات کشاورزی تعیین‌شده توسط وزارت جهاد کشاورزی را تامین کند. بر اساس طرح پشتیبانی و رفع موانع تولیدات کشاورزی، صندوق بیمه کشاورزی باید شرایط صدور بیمه شخص ثالث و بدنه ماشین‌آلات، حوادث اشخاص شاغل در بخش کشاورزی، بیمه عمر مانده بدهکار گیرندگان تسهیلات ماشین‌آلات کشاورزی و واحدهای تولیدی، پوشش بیمه همه محصولات صادراتی در کل زنجیره ارزش و بیمه اجباری تمام خطر محصولات اساسی کشاورزی که دارای خرید تضمینی هستند را فراهم کند. 

طبق این طرح، محصولاتی مانند گندم بیمه اجباری تمام خطرها می‌شوند و مبلغ آن از محل مطالبات حاصل از فروش تضمینی گندم کشاورزان کسر می‌شود و دارندگان ماشین‌آلات کشاورزی فاقد پلاکی که برای نخستین‌بار اقدام به دریافت بیمه شخص ثالث می‌کنند شامل جریمه نمی‌شوند. 

با اشاره به اینکه در طرح پشتیبانی و رفع موانع تولیدات کشاورزی تسهیلات حمایتی و بیمه‌ای برای کشت قراردادی که راهبردی برای جهش تولید کشاورزی است دیده شده، باید افزود بر اساس طرح مذکور وزارت جهاد کشاورزی برای مقابله با خرد شدن اراضی کشاورزی مکلف به ایجاد کشت و صنعت با اعطای تسهیلات و مشوق می‌شود. 

گزارش کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست درباره طرح تقویت امنیت غذایی کشور و رفع موانع تولیدات کشاورزی در دستور کار روز چهارشنبه صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و نمایندگان با ۱۹۶ رای موافق از ۲۲۹ نماینده حاضر با کلیات این طرح و بررسی جزئیات به صورت دو شوری موافقت کردند.