گفتوگوی «وطنامروز» با سیدجمال ساداتیان و سید ضیاء هاشمی درباره وضعیت سینمای کرونازده
مصطفی پورکیانی: اکثر سینماگران از حال و روز ناخوش سینما سخن میگویند و نگران آینده نامعلوم این هنر - صنعت هستند؛ مشکلاتی که قبل از کرونا نیز گریبانگیر اهالی سینما بود. اعتراضات همیشگی به داستان پیچیده و مافیاگونه اکران تا عدم شفافیتهای مالی در پرداختها و موضوع سینماداری و مشکلات تولید که روزبهروز بیشتر میشود. به این داستان پرحاشیه، کرونا نیز اضافه شد تا اصطلاحا نور علی نور شود و حالا فیلمهای بسیاری در صف اکران چشمانتظار پرده نقرهای هستند؛ چه آنهایی که مخاطبپسند و باکیفیت ساخته شدهاند و چه فیلمهایی که اکران نشده، خود میدانند شانسی برای تصاحب گیشه ندارند.
با همه این توصیفات، هر دولتی وظیفه دارد در حمایت از اهالی هنر با برنامهریزی درازمدت و کوتاهمدت، چه به لحاظ مالی و چه نظارتی، چتر خود را بر سر سینماگران باز کند ولی آنچه در این سالها مشهود است، نهتنها به لحاظ کمی، خبری از گسترش سالنهای سینما در کشور نبوده بلکه به لحاظ نظارتی نیز فیلمهای بیکیفیتی به لحاظ فرهنگی سبد خانوادهها را پر کرده است. حالا این وسط معیشت بسیاری از اهالی سینما در این یک سال و اندی که از داستان کرونا میگذرد و در خطر افتاده، بماند.
سیدجمال ساداتیان، تهیهکننده سینما در گفتوگو با «وطنامروز» در این باره گفت: باید این داستان پیچیده حال و احوال این روزهای سینما را به ۲ بخش بعد و قبل کرونا تقسیم کرد، البته اینکه حالا فیلمهای زیادی اصطلاحا در صف اکران قرار گرفتهاند، امری کاملا طبیعی است. شما سینمای آمریکا را نیز که بررسی کنید با تولید سالانه نزدیک به ۲ هزار فیلم، چند فیلم آنها با اکران گسترده روبهرو میشود؟ کشورهای دیگر نیز همین داستان را دارند. فقط بحث فیلم هم نیست؛ محصولات صنعتی نیز همینگونهاند. محصولات با کیفیت در نهایت با استقبال مواجه میشوند و اگر جنس شما کیفیت مطلوبی نداشته باشد، از بازار رقابت براحتی حذف خواهد شد. نمیدانم چرا در ایران اصرار داریم همه فیلمهای تولیدی سر از پرده اکران سینما درآورند. اگر واقعا کیفیت آن فیلم آنقدر خوب باشد که بتواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند، مانعی برای اکران ندارد ولی وقتی بسیاری از فیلمهای ما ظرفیت جذب مخاطب را ندارند، طبیعی است که سینمادار و سالندار هم زیر بار اکران آن فیلم نخواهد رفت. اینجاست که داستان گلایهگذاریهای همیشگی شروع میشود؛ از طرفی ما در کشورمان به اندازه کافی سالن سینما نیز نداریم. در سال این همه فیلم در حال تولید است و بحث عرضه و تقاضا مطرح میشود که خیلی مفصل است و باید در جای خودش مورد کنکاش قرار گیرد.
سیدجمال ساداتیان درباره وضعیت آشفته مالی در سینمای امروز هم گفت: ما اجازه نمیدهیم که سینما مسیر واقعی خودش را طی کند. اگر ما معتقدیم محصولی که تولید میشود در نهایت باید به درد مخاطب بخورد، باید مقداری از فشارهای بالاسری سینما کم بشود تا آن اعتماد از دست رفته اهالی سینما بازگردد تا تولیداتی داشته باشند که با مردم و مخاطبان خود ارتباط برقرار کند. سینمایی که به لحاظ اقتصادی بتواند این چرخه را بگرداند، تهیهکنندگانی باکیفیت دارد. البته من مخالف این هستم که اگر بخواهیم سینمای خوبی داشته باشیم، همیشه باید چشم امیدمان به دولت باشد؛ دولت میتواند به عنوان مکمل حاضر شود و تسهیلاتی ارزانقیمت در اختیار سینماگران قرار دهد ولی من با این گزاره خیلی موافق نیستم که کاملا به پول دولت برای تولیدات خود متکی باشیم. در حوزه فرهنگ، دولت موظف است وامهای ارزانقیمت در اختیار سینماگران بگذارد تا آنها بتوانند با خیالی آسوده به فکر تولید محصولات خود باشند؛ در حوزه توسعه فضاهای فرهنگی بویژه سینما نیز با مشکلات بسیاری مواجهیم. ما در حال حاضر به لحاظ تعداد سالنهای سینما خیلی عقبتر از استانداردهای جهانی هستیم. قطعا نیاز است که دولت برای توسعه این فضاها از همان فرمولهای تسهیلات ارزانقیمت حمایتی استفاده کند تا افراد واجد شرایط با دریافت این تسهیلات به گسترش سالنها اقدام کنند. ساداتیان ادامه داد: من در ۳ سال گذشته خیلی پیگیر این قضیه بودم که در سرفصلهای بودجه لااقل یک عددی قرار دهند، آن هم نه بلاعوض بلکه در قالب همان تسهیلات ارزانقیمت با پرداخت درازمدت برای این موضوع ولی متاسفانه در این سالها هیچ دغدغهای در بین اهالی دولت وجود ندارد، البته شاید این نگرانی در بین دولتمردان وجود دارد که جامعه نحیف هنری نمیتواند در صورت تصویب بودجهای اختصاصی و دادن تسهیلات، آن را بازپرداخت کند.
سیدضیاء هاشمی، تهیهکننده سینما نیز در گفتوگو با «وطنامروز» با اشاره به مشکلات اهالی سینما از پیش از شیوع کرونا، گفت: ماجرای اکران در گذشته، داستان کاملا بیبرنامهای را سپری میکرد و عملا میشود از عبارت «هر کی هر کی» استفاده کرد. دولت عملا به بهانه نداشتن بودجه هیچ کمکی به سینماگران نکرد و همه این مشکلات حالا بعد از کرونا بیشتر شده است. وی ادامه داد: البته رئیس سازمان سینمایی برای رفع این مشکلات تلاشهایی داشته است ولی عملا دولت هیچ بودجهای در اختیار آنها قرار نداده است. در این چند سال تا دلتان بخواهد هزینههای بیربط از طرف دولت شده است ولی وقتی پای کمک به قشر بزرگ سینما با این همه بیکار به میان میآید، حرف از نبود بودجه میشود. البته این دولت نسبت به تمام ملت ظلم کرده است که ورشکستهترین آنها سینماگران و تئاتریها هستند که کماکان بیدفاع و مظلوم به کار خود ادامه میدهند.