گروه سیاسی: «پرتلاش»، «دارای همت» و «کارآمد»؛ اینها توصیفاتی بود که رهبر انقلاب در دیدار تصویری روز پنجشنبه با اعضای مجلس شورای اسلامی پیرامون عملکرد یک ساله نمایندگان مجلس یازدهم به کار بردند؛ توصیفاتی که نشان از موفقیت نسبی نمایندگان مردم در بهارستان به رغم شرایط خاص کشور دارد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با فراز و نشیب‌های بسیار، سرانجام مجلس یازدهم نخستین سال خود را سپری کرد؛ مجلسی که از بدو شروعش با چالش‌های گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کرد؛ چالش‌هایی نظیر وضعیت ملتهب کشور با وجود تورم افسارگسیخته، کاهش ارزش پول ملی، بحران‌های اجتماعی، سیاسی و امنیتی و همچنین شیوع اپیدمی کرونا که فضای کشور را از وضعیت عادی خارج کرده و به وضعیتی خطرناک سوق داده بود. به همه‌ اینها باید پوست‌اندازی مجلس جدید نسبت به مجلس سابق و نارضایتی دولتی‌ها و جریان غربگرا را که منجر به نشانه رفتن توپخانه رسانه‌ها به سمت مجلس و ایجاد حواشی از سمت این جریان علیه مجلس جدید شد نیز اضافه کرد؛ مجلسی که بیش از دوسوم نمایندگانش جدید بودند و نگاه‌های خیره همه برای آغاز تحول در ریل سیاست‌گذاری و مدیریت کشور به آنها دوخته شده بود. مجلس یازدهم اکنون در مقابل افکار عمومی و نخبگان سیاسی مورد قضاوت قرار می‌گیرد؛ قضاوتی که هم بر عملکرد آینده این مجلس و هم بر نگاه مردم نسبت به قوه قانون‌گذاری تاثیر انکارناپذیری خواهد گذاشت. 

در این میان تعابیری که رهبر انقلاب پیرامون عملکرد مجلس به کار بردند، نشان از توفیق نمایندگان در آغاز مسیر جدید قوه مقننه داشت. ایشان با اشاره به 3 مولفه «پرتلاش»، «دارای همت» و «کارآمد» خاطرنشان کردند: «بحمدالله حضور نیرو‌های جوان و پرتوان در کنار نیرو‌هایی که یا سوابق تقنینی دارند یا سوابق اجرایی دارند، موجب شده است این مجلس بحمدالله توفیقات خوبی را به دست آورد؛ هم در زمینه تصویب تعداد معتنابهی از لوایح و طرح‌ها در موضوعات مهم و هم در زمینه‌ حضور مردمی؛ حضور در میان مردم و دیدن صحنه‌‌های واقعی زندگی مردم که این سفرهای استانی رئیس محترم مجلس و رؤسای کمیسیون‌ها و بعضی نمایندگان محترم حقیقتا حرکت و اقدام بسیار خوبی است و باید ان‌شاءالله ادامه پیدا کند». 

با این اوصاف عملکرد یک ساله نمایندگان مردم در خانه ملت را می‌توان جلوه‌ای از آغاز تغییرات کلان به نفع مردم دانست، تغییراتی که در صورت تداوم و همراه ساختن دیگر دستگاه‌ها و نهادهای عالی کشور می‌تواند وضعیت عمومی زندگی مردم را دچار تحولات محسوسی کند. در همین زمینه «وطن‌امروز» هفته گذشته در چند گزارش تفصیلی به بررسی و بازخوانی عملکرد یک ساله بهارستان و چرایی موفقیت‌آمیز بودن این عملکرد پرداخت. احیای الگوی ارتباط مردمی میان نمایندگان، تصویب قوانین دشوار به نفع مردم، تغییر ریل سیاست خارجی کشور با نیت در دست گرفتن ابتکار عمل و... نمونه‌هایی از این تغییرات به شمار می‌آید. 

 

* تصمیم‌های دشوار به نفع مردم

نمایندگان مجلس یازدهم از نخستین روزهای آغاز به کارشان در خانه ملت، بر اهتمام جدی بر بهبود معیشت مردم و تغییر ریل اقتصادی کشور تاکید فراوانی کردند. از همین رو نیز محور بیشترین جلسات مجلس یازدهم را بررسی طرح‌های اقتصادی تشکیل می‌داد. 

  در این میان اما نمایندگان مردم سراغ طرح‌هایی رفتند که بعضا دهه‌ها پیشنهادشان مطرح شده بود اما به علت هزینه‌های جانبی ناشی از به خطر افتادن منافع سوداگران، میل چندانی به تصویب آنها وجود نداشت. طرح مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه -که اخیرا به تصویب رسید- را می‌توان از جمله این طرح‌ها دانست که به رغم عدم رغبت مجالس پیشین در مجلس یازدهم به سرانجام رسید. ایستادگی در برابر لایحه پیشنهادی بودجه و ایجاد اصلاحات گسترده به نفع آحاد مردم را می‌توان از دیگر مصادیق عملکرد مجلس به شمار آورد که در نهایت باعث انتفاع نسبی طبقات محروم و اصنافی همانند سربازان وظیفه شد. بر همین اساس مجموعا عملکرد مجلس در تغییر مناسبات و شأن قوه مقننه در نسبت با قوه مجریه را می‌توان قابل قبول ارزیابی کرد. 

مجلس یازدهم بیشتر اهتمام خود را به قانون‌گذاری و ایجاد اصلاحات در عرصه اقتصاد و معیشت معطوف کرد. در عرصه سیاست نیز مهم‌ترین طرح‌ مجلس را می‌توان خیز برای اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری و چینش استراتژی جدید در عرصه پرونده هسته‌ای دانست. تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در آذرماه سال گذشته تاثیرات انکارناپذیری در مواجهه ایران با طرف‌های غربی پیرامون پرونده هسته‌ای داشت؛ تصمیم بموقعی که ابتکار عمل را از دست طرف آمریکایی خارج کرد و طرف مقابل را از فشار بیشتر بر کشورمان بازداشت. رئیس مجلس درباره این قانون گفته بود: «با اجرای این قانون طرف‌های برجامی فهمیدند ما دست ‌بسته نیستیم و یکطرفه نیز به تعهدات عمل نخواهیم کرد». 

  این تصمیم در وهله اول، ادراک نادرست طرف مقابل از گیر افتادن کشورمان در مخمصه امنیتی و دیپلماتیک را تصحیح کرد و در قدم بعدی، با ابتکارات موجود در این قانون نظیر توقف اجرای پروتکل الحاقی، روند منفی گذشت زمان به ضرر ایران را معکوس کرد و امروز طرف مقابل به صراحت اذعان می‌کند عقربه‌های ساعت به زیان آنها در حال حرکت است. 

  همچنین انصراف تروئیکای اروپا از اقدام علیه ایران و صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس در اسفند 99 در این گزاره قابل بررسی است. تاثیر مهم مصوبه مجلس این پیام را برای طرف بدعهد و خدعه‌گر مقابل داشت که برداشتن هر گام اشتباه می‌تواند تبعات گوناگونی برای دولت جدید آمریکا و متحدان اروپایی‌اش داشته باشد. از طرف دیگر، این مصوبه دست دولت را در مذاکرات آتی پر کرد و چیده شدن میز مذاکراتی در وین با حضور ایران و 1+4 از دیگر نتایج قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌هاست. 

  قانون هسته‌ای مجلس ذیل اتخاذ راهبرد مقاومت فعال، طرف غربی را در زیاده‌خواهی از تهران محتاط‌تر کرد و گذشت زمان را به نفع کشورمان تغییر داد. طرف غربی در این مقطع بخوبی دریافته اگر وارد فاز تقابل با ایران شود، پاسخی محکم و متناسب دریافت خواهد کرد. در نتیجه قانون اقدام راهبردی، این تهران است که غنی‌سازی 60 درصد را آغاز کرده و برای ادامه کار یا خاموشی دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای تصمیم می‌گیرد. در نهایت اگر رفع تحریمی هم اتفاق بیفتد، با ابتکارات موجود در قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌هاست که با اهرم‌سازی در برابر اهرم فشار آمریکایی‌ها، پروژه خنثی‌سازی تحریم‌ها را کلید زد. 

 

* «نظارت میدانی»؛ ابتکاری نو در ارتباط با مردم

وجه مردمی مجلس و ارتباط مستقیم نمایندگان با مردم از دیگر مسائلی بود که توسط مقام معظم رهبری به آن اشاره شد و از مجلس تقدیر به عمل آمد. این وجه مردمی و ارتباط مستقیم با مردم و دیدن و شنیدن مشکلات و مصائب آنان در سال‌های اخیر مورد غفلت قرار گرفته بود که در مجلس یازدهم به شکل قابل توجهی احیا شد. در این مسیر البته ابتکار عمل رئیس مجلس در طرح «نظارت میدانی» نقش قابل توجهی در تثبیت این الگو داشت. محمدباقر قالیباف در طرح نظارت میدانی علاوه بر آنکه به عنوان نماینده تهران به حاشیه پایتخت سرکشی کرد، به عنوان رئیس مجلس نیز راهی شهرها و استان‌های مختلفی شد که ۳ استان خوزستان، سیستان‌و‌بلوچستان و کردستان از جمله آنها بودند. قالیباف در سخنانی پیش از صحبت‌های رهبر معظم انقلاب در این باره گفت: «ما در گزارشی که در ابتدای شروع به فعالیت مجلس یازدهم به شما ارائه کردیم، خود را متعهد کردیم به خط بزنیم و در گوشه‌گوشه کشور سراغ مسائل و مشکلات برویم. به این وعده خود عمل کردیم و در راستای اجراسازی قوانین ضمن مواجهه مستقیم با مردم، مشکلات آنها را از نزدیک لمس کرده و برای حل آنها با اشراف و انگیزه بیشتر برنامه‌ریزی می‌کنیم. علاوه بر نمایندگان، اینجانب نیز به عنوان رئیس مجلس با همراهی روسای کمیسیون‌های مربوطه به استان‌های محروم کشور سفر کرده‌ایم و با پای کار آوردن نهاد مجلس برای حل مشکلات حوزه‌های انتخابیه، با شناسایی دقیق نظام مسائل آن مناطق، مسؤولان دولت را با هماهنگی‌ها و توافقات شکل گرفته، به حرکت واداشتیم». 

همچنین نمایندگان نیز در ابتکاری نو به‌ صورت گروهی به بازدید از برخی نقاط کشور که در آن گروه‌های مختلف مردم نظیر کارگران، معلمان و... با مصائب گوناگونی روبه‌رو بودند رفتند و در حل مشکلات آنان اهتمام ورزیدند. در این بین برخی پرونده‌ها که در مقیاس کشوری مطرح شده بود، با پیگیری آنان به نقاط مطلوبی رسید. پرونده هفت‌تپه به عنوان یکی از پرسروصداترین پرونده‌های خصوصی‌سازی در سال‌های گذشته، در حالی چند سال با اعتراض کارگران پیگیری می‌شد که دولت تمایلی به حل این پرونده از خود نشان نمی‌داد؛ پرونده‌ای که در نهایت با نقش‌آفرینی دیوان محاسبات و قوه‌ قضائیه و صدور حکم نهایی خلع ید مالک پیشین، باعث شیرین شدن کام کارگران شد.