گروه اقتصادی: شنبه 15 خرداد نخستین مناظره ۷ نامزد سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری با موضوع «اقتصاد» در حالی برگزار شد که همه آنها در اینکه کشور طی ۸ سال گذشته با دست‌فرمان اشتباه اداره شده است اتفاق نظر داشته و به نقد سیاست‌ها و کارنامه دولت حسن روحانی پرداختند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اینطور که پیداست رمز موفقیت در انتخابات پیش‌ رو تبرا جستن و دوری از حسن روحانی بویژه سیاست‌های اقتصادی دولت‌های یازدهم و دوازدهم است. البته در دیگر ابعاد هم نامزدها تمایلی به برنامه‌های اجرا شده در 8 سال اخیر نداشته و ندارند اما اظهارنظرهای اقتصادی آنها را به صراحت می‌توان مصداق اعلام برائت از حسن روحانی دانست. 

حسن روحانی در 8 سال گذشته با گره زدن اصل اقتصاد و معیشت مردم با موضوع دیپلماسی، به دنبال گشایش اقتصاد ایران از طریق ارتباط با برخی کشورهای خاص بوده است. 

نتیجه این کلان‌رویکرد، شکستن رکورد افزایش قیمت ارز، طلا، مسکن، بالاترین میزان تورم کالاهای خوراکی، تشدید اختلاف طبقاتی و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی بوده است. 

اینطور که پیداست و از اظهارات نامزدها در مناظره اخیر می‌توان دریافت، حداقل 5 نفر آنها نه‌تنها به دنبال تغییر وضع موجودند، بلکه اساسا در پی تغییر ریل اقتصاد کشور هستند و رویکردشان اولویت تولید و رشد اقتصادی است که در کنار آن دیپلماسی نیز دیده شده است.

اصلی‌ترین اعلام مواضع‌ نسبت به عملکرد حسن روحانی را می‌توان در اظهارات سعید جلیلی و سیدابراهیم رئیسی دید. 

جلیلی با تاکید بر تغییر نگاه اقتصادی کشور گفت: یکی از مشکلات ما طی سال‌های گذشته این بوده است که در نگاه اقتصادی، مردم و محرومان در اولویت نبوده‌اند. یکی از بحث‌های مهم در اقتصاد این است که اگر صحبت از جمهوری اسلامی و جمهوریت که یادگار بزرگ حضرت امام است می‌کنیم، باید جمهور مردم را در اقتصاد نیز مورد توجه قرار دهیم. 

وی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: برخی مشکلات فقط ساختاری نیست، بلکه در فرهنگ سیاسی کشور هست. رئیس‌جمهور باید این توانمندی را داشته باشد و این مساله مربوط به این جناح و آن جناح یا آن قوه و این قوه نیست و ممکن است فراتر باشد؛ این مساله باید برطرف شود. ما چگونه می‌خواهیم این فرهنگ سیاسی غلط حاکم و مناسبات غلطی را که شکل گرفته کنار بگذاریم؟ اگر می‌گوییم کاری به نتیجه برسد، کار با نمایش که به نتیجه نمی‌رسد؛ کار واقعی می‌خواهد. شهید حاج‌قاسم سلیمانی می‌گفت اگر شما آب را رها کنی این همین‌طور پای درخت نمی‌رسد، باید دنبال آن بروی و مواظب ‌باشی که راهش را کج نکند. 

رئیسی هم در نقد رویکرد دولت فعلی و نیاز به ریل‌گذاری جدید در اقتصاد اظهار داشت: موانع تولید از مسائل مهمی است که امروز تولیدکنندگان با آن مواجه هستند؛ این موانع کاری کرده که تولیدکنندگانی که با اندیشه و انگیزه وارد این عرصه شده‌اند، دچار مشکل هستند. برای اینکه تولید رونق پیدا کند، باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم و همچنین جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را کاهش دهیم؛ باید جاذبه حرکت نقدینگی به سمت ارز، طلا، زمین و سایر امور غیرمولد از بین برود و تولید جذابیت یابد. 

البته اینکه این امور نباید جذابیت داشته باشد، به این معنی نیست که مانع بشویم، بلکه باید سازوکارهایی مانند مالیات برای کارهای غیرمولد پیش‌‌بینی کرد و از آن ‌طرف نیز از مالیاتی که تولیدکنندگان می‌پردازند، کاسته شود. اگر الان 25 درصد مالیات از تولیدگران أخذ می‌شود، این میزان باید با شیب ملایم به 10 درصد برسد. 

باید در عمل کاری کنیم که تولیدکنندگان مشکلی نداشته باشند و برخی مجوزها مانع تولید است و سازوکارهای موجود که به‌ صورت مجوزهاست، باید پسینی باشد تا بتواند تولید را موفق کند و باید کاری کنیم که قاچاق به ‌عنوان مانع تولید به حداقل ممکن برسد و از بین رفته و نقدینگی باید به طرف تولید برود.

از سویی ۲ نامزد نزدیک به دولت، یعنی محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی هم با وجود اینکه در کلان‌رویکرد همان مسیر معطل نگه داشتن اقتصاد به روابط خارجی را دنبال می‌کنند اما سعی داشتند ضمن نقد به عملکرد دولت روحانی، برای خود وجهه جدیدی بسازند. 

همتی در این مناظره اعلام کرد روحانی در بینش اقتصادی با وی در تقابل بوده و به همین دلیل از ریاست بانک مرکزی عزل شده است، البته او پس از این به تمجید از رئیس سابق خود پرداخت. 

محسن مهرعلیزاده، استاندار دولت حسن روحانی هم بدون اشاره به مسؤولیت‌‎های خود در دولت‌های تدبیر و امید، به‌کلی خود را ادامه‌دهنده و نماینده دولت اصلاحات دانست و به تمجید شاخص‌های اقتصادی در این دوره پرداخت. فارغ از اینکه این اظهارت برای کسب جایگاه در افکار عمومی و رای‌آوری مطرح شده یا به جد این ۲ نامزد به دنبال اصلاح رویه خود نسبت به آنچه در 8 سال رخ داده هستند، آنچه پیداست، رویکرد اقتصادی دولت تدبیر و امید در زمینه اقتصاد با شکست مطلق مواجه شده است و جریان‌های فکری به دنبال عبور از تفکر روحانی هستند. 

8 سال درجا زدن در اقتصاد، درسی به نامزدهای انتخاباتی و جریان‌های سیاسی داده که خوب می‌دانند معطل نگه داشتن اقتصاد و برون‌گرایی اقتصادی، ره به جایی غیر از منفور شدن در دیدگان مردم نخواهد برد.