نگاهی به اقدام داوطلبانه برخی هنرمندان دردریافت واکسن «کووایران برکت» در گفتوگو با حجتاشرفزاده، خواننده موسیقی ایرانی
عباس اسماعیلگل: «به گمان من یکی از خطرناکترین و رایجترین عیبها کماعتمادی ایرانی به خویش و گرایش به نفع خویش بوده است، این ناشی از تراکم وسواسهایی است که به مرور روح او را شکستهبال کرده است. در برخوردهایی که کم و بیش با مردم بعضی از کشورهای دیگر داشتهام ندیدهام ملتی را که به اندازه ایرانی بر سر این ۲ نکته پافشاری داشته باشد:
1- هر چه میشود به دست خارجی میشود.
2- از مردم کاری ساخته نیست». (سخنها را بشنویم/ صفحه۶۲)
***
گزارهای را که استاد اسلامی ندوشن مطرح کرده هسته مرکزی بحثی است که این روزها با عنوان «خودتحقیری» گفتوگوهایی پیرامونش صورت گرفته است؛ مسالهای فرهنگی که ریشه در تاریخ هویتی ایرانیان نیز دارد، بویژه در نگرش رژیمهای وابسته قاجار و پهلوی که اعتقادی راسخ به ناتوانی ایرانیان در عمده عرصهها داشتند. جمله معروف نخستوزیر رژیم پهلوی که توانایی ایرانی را صرفا محدود به ساختن لولهنگ دانسته بود، گزارهای است که در همه این سالها مطرح شده است. پس از انقلاب نیز این رویکرد و این نگرش در برخی بخشهای مدیریتی به وضوح دیده میشد، حتی در میان چهرههای مختلف ورزشی و هنری این رویکرد البته توسط جریان روشنفکری بیمار نیز تقویت میشد؛ از صادق هدایت به این سو تا افرادی که حتی برای دفن شدن، سرزمین غریبه را به این کشور ترجیح میدادند.
انقلاب اسلامی از آغاز در نقطه مقابل این رویکرد قرار داشت و مدعای «ما میتوانیم» را با دفاع مقدس معنا کرد. توان دفاعی و تقابل با جنگی که دنیا علیه ایران آغاز کرده بود، با اتکا به نیروی ایمان و عقیده و فعل توانستن موجب شد ابهت ۲ ابرقدرت غرب و شرق شکسته شود؛ آن هم در روزگاری که دنیا تنها محل تاختوتاز این ۲ بلوک بود.
تغییر ارزشها در دوران پس از دفاعمقدس، بزرگترین ضربه خود را به روحیه خودباوری وارد کرد. ارتجاع و بازگشت به گذشته و دوران پیش از انقلاب از جهت رویکردهای مدیریتی بر بخشهای مهمی از دستگاه تصمیمسازی کشور حاکم شد و در نتیجه آن جریان «ما نمیتوانیم» بر فضای عمومی کشور تسلط پیدا کرد. تقویت روحیه خودباوری در سالهای اخیر متاثر از رویکرد حاکمیتی رهبر انقلاب در تایید و تحسین گروههای دانشبنیان و حرکت علمی کشور که از نانو تا انرژی هستهای قابل اشاره است، تاثیر خود را نه فقط در صحنه علم که در عرصههای دیگر نیز گذاشته است. به عبارت دیگر جریان مقابله با خودتحقیری صرفا محدود به فضای علمی نیست.
جمهوری اسلامی ایران در المپیک 2012 لندن توانست تا رتبه دوازدهم دنیا صعود کند. حضور خیرهکننده تیم ملی فوتبال ایران در یکی از سختترین گروههای جامجهانی 2018 روسیه برای گزارشگر و کارشناس مطرح داخلی حتی باورکردنی نیست، چرا که ذهنیت «ما نمیتوانیم» مسلط است. تیم ملی والیبال در سالهای اخیر با قدرتهای اول والیبال دنیا هماوردی دارد و از آنها پیشی میگیرد، آنچنان که پیروزی بر آمریکا عادی میشود. لژیونرهای فوتبال ایران در سطح اول فوتبال دنیا حضوری کمنظیر دارند و مثالهای دیگری که نفی «ما نمیتوانیم» است.
در ماههای اخیر پس از اعلام خبر تلاش دانشمندان ایرانی برای تولید واکسن کرونا، در ابتدا از سوی اکانتهای خودتحقیری که عمدتا سازماندهی شده به شبکههای اجتماعی داخلی خط میدادند، یکی از مواجهههای خودتحقیرانه با موضوع واکسن تولید داخل اتفاق افتاد. مساله تولید واکسن ایرانی، آنقدر برای برخی رسانهها دور از ذهن بود که سخنان علی نصیریان، هنرمند مطرح کشور در تایید واکسن ایرانی را هم سانسور میکردند. در حالی که علی نصیریان گفته بود: «اگر واکسن ایرانی کرونا بیاید و واکسیناسیون آغاز شود من هم مثل همه مردم نوع ایرانی واکسن را تزریق میکنم»، رسانههای خودتحقیر با حذف نام ایران، تیتر زده بودند: «اگر واکسن بیاید، تزریق میکنم»، این در حالی بود که نصیریان تاکید کرده بود: «وقتی یک واکسن به صورت عمومی زده میشود بدون شک آزمون و خطای خود را پشت سر گذاشته است، از سویی ما پزشکان خوبی داریم که به نظرم باید به آنها اعتماد کنیم».
حالا این اعتماد جنبه عمومیتری گرفته است؛ آن هم در روزگاری که علاوه بر شبکههایی که ایران و ایرانی را تحقیر میکنند، جریانهای غربگرا نیز به تقویت خودتحقیری همت گماشتهاند و با حربه مذاکره هر روز ایرانی را نسبت به تاثیر عنصر خارجی در حل مسائل داخلی امیدوارتر میکنند؛ ماجرایی که 8 سال است رنگ جدیتری گرفته است. حالا خبر واکسیناسیون چهرههای هنری در فاز آزمایشی واکسن ایرانی برکت، میتواند حرکت امیدبخشی در جهت رفع و مقابله با فضای خودتحقیری باشد.
***
حجت اشرفزاده: چالشی شیرینتر از اعتماد به نخبگان کشورم سراغ ندارم
حجت اشرفزاده یکی از هنرمندانی است که با حضور در مصلای امام خمینی(ه) نسبت به دریافت واکسن در فاز جدید مطالعات بالینی واکسن ایرانی «کووایران برکت» اقدام کرده است. این هنرمند در گفتوگو با «وطنامروز» از انگیزههای خود برای دریافت واکسن ایرانی گفت.
***
* آقای اشرفزاده! ابتدا بفرمایید چه شد که تصمیم به دریافت واکسن ایرانی گرفتید؟
در همین ابتدا به مطلب مهمی باید اشاره کنم و آن اینکه بنده جزو کسانی محسوب میشوم که از بیماری زمینهای رنج میبرم و مدتی است به نقص سیستم ایمنی بدن دچار شدهام. به همین خاطر از نگاه برخی دوستان باید درباره دریافت واکسنهایی که در مرحله مطالعات بالینی هستند، با حساسیت بیشتری تصمیم به دریافت واکسن کنم اما بنده به هیچ عنوان این حساسیت را درباره حضور برای تزریق واکسن ایرانی برکت نداشتم و تصمیم به دریافت این واکسن گرفتم.
* از انگیزههایی که موجب شد علیرغم حساسیتهایی که به واسطه بیماری «نقص سیستم ایمنی بدن» برایتان به وجود آمده است نسبت به تزریق واکسن اقدامکنید برایمان بگویید؟
همیشه در زندگی تشنه تجربه چالشهای جدید بودهام و چالشی شیرینتر از اعتماد به دانشمندان و نخبگان کشورم سراغ ندارم؛ دانشمندانی که در شرایط سخت تحریمی و با همه محدودیتها پابهپای دانشمندان کشورهای صنعتی قدمهای استواری را در پیشرفت علمی برمیدارند و واقعا بیانصافی است که به دعوت این دانشمندان جوان هموطن «نه» بگوییم. از سوی دیگر از گذشتههای دور تاکنون، ایرانزمین دانشمندان بزرگی چون «بوعلی سینا» و «زکریای رازی» را به چشم دیده است و دانشمندان جوان هم میراثدار خوبی برای آنها هستند و بخوبی دانش پزشکی ایرانیان را به جهان اثبات کردهاند.
* آقای اشرفزاده! لطفاً از حس و حال ابتدایی خود پس از تزریق واکسن ایرانی کرونا بگویید.
با اطمینان میخواهم بگویم بدون هیچ شعارزدگی به دریافت واکسن ایرانی افتخار میکنم و خوشحالم سهم کوچکی در تکمیل مطالعات و تحقیقات دانشمندان جوان ایرانی ایفا کردهام و آنطور که از برآیند این واکسن ایرانی برمیآید و بنده پرسوجو کردهام واکسن برکت از یک ساختار علمی قابل دفاعی برخوردار است و انشاءالله تا پایان سال و در مدت زمان مشخصی خیلی از هموطنانمان از این واکسن بهرهمند شوند.
* اینکه برخی هنرمندان سرشناس برای دریافت واکسن در فاز جدید مطالعات بالینی واکسن ایرانی «کووایران برکت» داوطلب شدهاند، چه تأثیر بر تغییر نگرش برخیها نسبت به دانشمندان ایرانی دارد؟
نفس این کار توسط هنرمندان و چهرههای سرشناس، اثرگذاری مثبت در تحول علمی کشور دارد. همچنین اینگونه اتفاقات به تزریق روحیه امید و شادابی برای مبارزه با بیماری کرونا در جامعه کمک بسیاری میکند، زیرا وقتی مردم شاهد هستند که چهرههای مشهور برای دریافت واکسن ایرانی جان خود را در دست گرفته و با اطمینان و باور کامل پیشقدم شدهاند، بیش از گذشته به تواناییهای علمی دانشمندان و نخبگان کشورشان ایمان میآورند.
* به عنوان هنرمندی که واکسن ایرانی را داوطلبانه دریافت کردهاید، چه صحبتی با سایر هنرمندان در این باره دارید؟
همانطور که پیش از این اشاره کردم، بنده از بیماری زمینهای رنج میبرم با این حال برای حمایت از دانشمندان ایرانی تصمیم به تزریق واکسن برکت گرفتم و از همین تریبون از سایر هنرمندان عزیز نیز دعوت میکنم برای حمایت از دانش و فناوری ایرانی نسبت به دریافت واکسن ایرانی اقدام کنند تا همه با کمک یکدیگر هر چه سریعتر نسبت به ریشهکنی ویروس کرونا در کشور اقدام کنیم تا هر چه سریعتر شاهد از سرگیری مجدد فعالیتهای هنری هنرمندان در کشور باشیم.
***
در حمایت از دانشمندان کشورم واکسن زدم
بابک جهانبخش، خواننده موسیقی که برای حمایت از دانشمندان ایرانی واکسن «کووایران برکت» را دریافت کرد، درباره این اقدام خود در صفحه شخصیاش نوشته است: «با اینکه به خاطر پیشینه بیماری قلبیام امکان این را داشتم که واکسن دیگری بزنم انتخاب کردم و ترجیح دادم در فاز دوم و سوم مطالعات بالینی واکسن ایرانی «کوو ایران برکت» را تزریق کنم و در جایگاه یک هنرمند وظیفه خودم دانستم به حمایت از دانشمندان عزیز و فرهیخته کشورم (داوطلب بشم) و اینگونه از این واکسن ارزشمند و جانآفرین که توسط دانشمندان و پزشکان حاذق ایرانی شبانهروز براش زحمت کشیده شده، استفاده کنم. بیشک اینجوری میتونم شما رو هم از میزان و درصد موفقیتش و ساید افکتاش و علائمش باخبر سازم. شکر خدا تا همین لحظه حالم بسیار خوب و عالیه و امیدوارم با جلب رضایت عمومی و سرعت بخشیدن به روند تولید و واکسیناسیون همه هموطنان گرامی زندگیمون به روال عادیش برگردد. صحت و سلامتی تکتک شما هموطنان عزیزم آرزوی بزرگ من است. من انتخاب کردم اگر نه بیشک همه واکسنهای تایید شده هم جایگاه خودشون رو دارند، من ترجیح و انتخابم این بود و از بابتش هم حس خوبی دارم».