گروه بینالملل: نخستین حضور جو بایدن، رئیسجمهور سالخورده آمریکا در اجلاس سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در مقر مرکزی آن در بروکسل، پایتخت بلژیک که روزهای دوشنبه و سهشنبه برگزار شد هیچ پیام جدیدی برای متحدان و رقبای ناتو نداشت جز اینکه نقش ترکیه، شرقیترین عضو این بلوک امنیتی و نظامی غربی، از قبل متزلزلتر شده است.
به گزارش «وطنامروز»، در بیانیه پایانی نشست سران ناتو در بروکسل که با حضور رهبران 30 کشور عضو برگزار شد، اعضا ضمن ابراز نگرانی تکراری و کلیشهای از تهدیدهای چین و روسیه، وعده دادند ناتو روابط یا به عبارت بهتر دخالت خود در افغانستان را پس از خروج نیروهای اشغالگر(ایساف) به رهبری آمریکا، از منطقه فلات پامیر همچنان حفظ خواهد کرد. سران ناتو نشان دادند که همچنان جرات مواجهه جدی با خرس سیبری را ندارند و با وجود درخواستهای چندباره ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین برای پذیرش عضویت این کشور، عملا دست رد به سینه کییف زده و با هشداری آبکی به روسیه تنها بر ادامه همکاری با اوکراین و گرجستان تاکید کردند. در بیانیه ناتو همچنین درباره بلندپروازیهای هستهای چین و رویکرد این کشور به عنوان تهدیدی ساختاری برای نظم جهانی صحبت شده است؛ نظمی که دیگر چیز زیادی از آن باقی نمانده است. ناتو درباره برنامه هستهای ایران نیز موضعی کلیشهای داشت و در بیانیه پایانی مثل همیشه با تاکید بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، ابراز امیدواری کرد آمریکا و ایران، هر چه سریعتر به تعهدات خود در معاهده هستهای سال ۲۰۱۵ بازگردند. این نخستین اجلاس اصلی ناتو پس از کنار رفتن ترامپ از قدرت محسوب میشد و طبیعتا تلاش رئیسجمهور دموکرات آمریکا این بود که روابط خدشهدار شده دوران ترامپ با اعضای ناتو، بویژه اروپاییها را ترمیم کند. با آنکه بایدن موفق شد ادامه حضور ناتو در افغانستان را تضمین کند اما او به یک هدف حیاتی نرسید و آن قانونمند کردن کامل ترکیه اردوغانی در چارچوب اهداف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی بود.
رئیسجمهور ترکیه هم مثل بایدن، با امید فراوان به بروکسل رفته بود تا بلکه راهحلی برای اختلافات اساسی اعضای ارشد غربی ناتو با آنکارا بویژه درباره بهکارگیری سامانه موشکی روسی اس400 توسط ارتش ترکیه و رفتارهای خصمانه این کشور با برخی اعضای ناتو از جمله یونان و قبرس و البته محکومیت اخیر غربیها علیه نسلکشی ارامنه توسط ترکیه بیابد اما چنان که پیشبینی میشد، اهمیت دیدار اردوغان با بایدن، بر محتوا و دیگر دستاوردهای دیدارهای رهبر ترکیه در اجلاس بروکسل، سایه انداخت. در نهایت رسانههای ترک این دیدار را هم بینتیجه خوانده و مصداق گفتوگویی دانستند که در آن، برای چندین پرسش مهم، پاسخی پیدا نشده است. قرار بود دیدار اردوغان و بایدن نیم ساعته تمام شود اما این دیدار پشت درهای بسته به مدت 40 دقیقه به طول انجامید و دیدار هیات ترکیه با طرف آمریکایی نیز مجموعا 45 دقیقه بود. در این دیدار خلوصی آکار وزیر دفاع، عمر چلیک سخنگوی آکپارتی و مراد مرجان سفیر ترکیه در آمریکا نیز حضور داشتند. اردوغان، پس از این دیدار، در گفتوگو با خبرنگاران، یک بار دیگر خواهان پایان یافتن حمایت آمریکا از گروههای تروریست یپگ و دیگر نهادهای اقماری پکک در شمال سوریه شد اما رئیسجمهور آمریکا به جای پاسخ واضح به همتای ترک خود تنها به این اکتفا کرد: «ملاقات بسیار خوبی بود».
به نوشته فهمی کورو، روزنامهنگار و دیپلمات برجسته پیشین ترک، اردوغان و بایدن درباره جزئیات دیدار خود اطلاعاتی به رسانهها ندادند. ظاهرا اردوغان، گلایه درباره ادعای نسلکشی را نیز مطرح نکرده و احتمالا در آن 40 دقیقه فقط بازوی هم را فشردهاند. جالب اینجاست که پس از دیدار هیاتها نیز اطلاعاتی به خبرنگاران داده نشد و به هیچ سوالی هم پاسخ ندادند. در عین حال رئیسجمهور ترکیه کماکان بر نگاه خود به شرق پافشاری کرد و نشان داد حاضر نیست درباره روسایجمهور چین و روسیه عبارات تندی بر زبان بیاورد، اگر چه ظاهرا تندخویی او با اروپاییها از جمله مکرون، رئیسجمهور فرانسه نیز هزینه چندانی نداشته که رئیسجمهور فرانسه دیروز به طور زیرکانهای به این مساله اشاره کرد. در نهایت نیز هیات ترک با تاکید بر اینکه بیتفاوت به همه هشدارها و تحریمهای احتمالی شرکای غربیاش در ناتو بویژه آمریکا همچنان از سامانه موشکی اس 400 بهره خواهد برد، ثابت کرد ترکیه همچنان موقعیتی متزلزل در ناتو خواهد داشت.