روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت بار دیگر تاکید کرد دولت وی، کشور را بدون نفت اداره کرده است، در حالی که لایحه بودجه پیشنهادی ۱۴۰۰ وابستگی ۴۱ درصدی به درآمدهای نفتی دارد! 

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری صبح روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت بار دیگر تاکید کرد این دولت کشور را بدون نفت اداره کرده است. 

وی گفت: «ما کشور را بدون نفت اداره کردیم. یک نفر این را نگفت، که به دولت خسته نباشید بگوید که بعد از 100 سال که نفت کشور کشف شده، برای نخستین‌بار در تاریخ ایران را بدون پول نفت اداره کردید». ادعای اداره کشور بدون نفت در حالی برای چندمین بار مطرح می‌شود که رجوع به لایحه بودجه ۱۴۰۰ خلاف آن را اثبات می‌کند. 

لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که به عنوان آخرین لایحه بودجه تدوینی دولت دوازدهم که نمایانگر رویکرد دولت برای اداره کشور است و اواخر سال گذشته تقدیم مجلس شد، حداقل ۴۱ درصد وابسته به نفت بود.  این لایحه البته در رفت‌و‌آمد بین دولت و مجلس تغییراتی کرد اما نسخه اولیه لایحه که ۱۲ آذرماه سال گذشته از سوی دولت تقدیم مجلس شد، وابستگی ۴۱ درصدی به درآمدهای نفتی داشت که این وابستگی در بندهای مختلف بودجه مستتر بود. 

در این لایحه در مقایسه با قانون بودجه سال ۱۳۹۹، درآمدهای نفتی، آن هم فقط از محل فروش مستقیم نفت 5/3 برابر در نظر گرفته شده و از رقم ۵۷ هزار میلیارد تومان به حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود اما اندکی کنکاش در سطور لایحه تقدیمی دولت نشان می‌داد وابستگی بودجه پیشنهادی دولت به نفت محدود به ردیف مذکور نیست. 

در لایحه مذکور دولت ۷۰ هزار میلیارد تومان منابع درآمدی نیز از محل انتشار اوراق پیش‌فروش نفت پیش‌بینی کرده بود. ضمن اینکه پیشنهاد کرده بود ۱۸ درصد سهم ۳۸درصدی صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی را از صندوق توسعه ملی قرض بگیرد که این رقم حدود ۷۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شد. 

سرجمع ۳ بند مذکور یعنی ۲۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی، ۷۰ هزار میلیارد تومان فروش اوراق پیش‌فروش نفت و استفاده از سهم صندوق توسعه ملی به میزان ۷۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان عدد ۳۴۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان، سهم واقعی منابع نفتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد، که توسط دولت به مجلس پیشنهاد شده بود. به این ترتیب سهم واقعی منابع نفتی در لایحه پیشنهادی دولت ۴۱درصد بوده است. 

چنین وابستگی بالایی به منابع نفتی، در حالی بود که یکی از محورهای اصلی اصلاح ساختار بودجه که در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و قانون برنامه ششم توسعه هم مورد تاکید قرار گرفته و بارها از سوی رهبر انقلاب نیز مطالبه شده بود، کاهش وابستگی بودجه به نفت است. دولت نیز طی ۳‌سال پیش از آن هر بار در موعد تدوین لایحه بودجه سنواتی وعده می‌داد که لایحه را بدون اتکا به درآمدهای نفتی تنظیم خواهد کرد اما این وعده نه‌تنها رنگ واقعیت به خود نگرفت بلکه به دلیل بی‌توجهی دولت به ایجاد درآمدهای پایدار (از طریق اصلاح نظام مالیاتی) تشدید هم شد. در چنین فضای غیرواقعی است که حسن روحانی، رئیس‌جمهور به‌رغم وابستگی ۴۱درصدی لایحه بودجه ۱۴۰۰ به منابع نفتی، بارها عنوان کرده دولت تدبیر و امید، کشور را بدون درآمد نفت اداره کرده است.