نحوه برگزاری مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی 2022 قطر به یک چالش و بحران برای کنفدراسیون فوتبال آسیا تبدیل شده است و هر روز اخباری درباره مکانیزم برگزاری این مرحله از مسابقات مخابره می‌شود. در حالی ‌که کنفدراسیون فوتبال آسیا به دلیل شکایت اسپانسرهای مالی و برای جبران خسارات ناشی از برگزاری متمرکز مرحله دوم مقدماتی جام‌جهانی و همچنین حضور تماشاگران و برقراری عدالت میان تیم‌های شرکت کننده، قصد داشت مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی را به صورت رفت و برگشت برگزار کند، اکنون مخالفت ۳ کشور ژاپن، استرالیا و چین با این مکانیزم برگزاری، دیدارهای دور پایانی را تحت‌الشعاع قرار داده است. 

روزنامه الاقتصادیه عربستان در شماره روز جمعه خود نوشت در صورتی که برخی از فدراسیون‌های فوتبال برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا از میزبانی تیم‌های دیگر در خاک خود خودداری کنند، فیفا و AFC یک برنامه جایگزین برای برگزاری دور پایانی مرحله مقدماتی جام‌جهانی 2022 تهیه کرده‌اند. طرح کنفدراسیون فوتبال آسیا برای میزبانی مسابقات به صورت متمرکز، مورد استقبال کشور عربستان قرار گرفت، ضمن اینکه امارات نیز از برگزاری مسابقات گروهی خود در خاک این کشور استقبال کرد و از آنجایی که ۲ کشور عربستان و امارات در یک سید قرار دارند و آنها در مراسم قرعه‌‌کشی در یک گروه قرار نمی‌گیرند، توانایی برگزاری متمرکز دیدارهای گروه‌شان در خاک کشورشان را دارند. 

الاقتصادیه در ادامه نوشته است که فیفا و AFC ترجیح می‌دهند با فدراسیون‌هایی که حاضر به برگزاری مسابقات در خاک خود نیستند، مذاکره کنند. علت این امر نیز پاسخ به درخواست ارائه شده توسط شرکت‌های حامی مالی برای مسابقات مقدماتی جام‌جهانی است که صدها میلیون خسارت و زیان را به دلیل برگزاری مرحله قبلی مقدماتی جام‌جهانی به صورت متمرکز متحمل شده‌اند، بوده است. 

 باشگاه‌های ایرانی در لیگ قهرمانان و تیم ‌ملی ایران در مرحله نخست مقدماتی جام‌جهانی نشان دادند در صورت متمرکز برگزار شدن بازی‌ها، نتایج خوبی می‌گیرند و شاید مخالفت ژاپن، استرالیا و چین با میزبانی بازی‌ها، موجب بالا رفتن شانس ایران برای رسیدن به جام‌جهانی هم بشود.

۳ کشور ژاپن، استرالیا و چین تاکنون از برگزاری هرگونه مسابقه در خاک خود خودداری کرده‌اند و ترجیح می‌دهند بازی‌های خود را در کشور دیگری انجام دهند. ژاپنی‌ها مسابقات المپیک را در پیش دارند و مدت‌هاست مردم

این کشور نسبت به میزبانی این رقابت‌ها معترض هستند و این کشور قصد ندارد وارد بحران جدیدتری شود و قصد میزبانی از تیم‌های هم‌گروهی خود در مرحله مقدماتی جام‌جهانی را ندارد. 

چینی‌ها نیز مدت‌هاست به دلیل قوانین سختگیرانه دولت این کشور، با مشکلات بزرگی در برگزاری مسابقات مواجه شده‌اند. در حالی که این کشور میزبان گروه نخست مرحله قبلی مقدماتی جام‌جهانی بود، به دلیل عدم صدور ویزا برای ۲ هم‌گروهی آنها یعنی سوریه و مالدیو، کنفدراسیون فوتبال آسیا میزبانی را از این کشور گرفت و بازی‌ها را در امارات برگزار کرد. حتی هم‌اکنون که مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا در حال برگزاری است، تیم‌های چینی به دلیل قوانین سختگیرانه مبارزه با کرونا، با بازیکنان جوان خود در این تورنمنت شرکت کرده‌اند و به همین دلیل، این کشور قصد ندارد در دور پایانی مقدماتی جام‌جهانی میزبان باشد. 

استرالیا نیز از چند وقت پیش مشکلاتش با برگزاری مسابقات مختلف فوتبالی را اعلام کرده است. تیم‌های باشگاهی این کشور از حضور در لیگ قهرمانان آسیا انصراف داده‌اند و طبیعی است که استرالیا از میزبانی دیدارهایش در مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی امتناع ورزد. البته به گفته منابع خصوصی به الاقتصادیه، فیفا و AFC پس از اعلام قرعه‌کشی مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی در تاریخ 10 تیر، مذاکرات خود را با کشورهای در حال امتناع آغاز می‌کنند. 

کنفدراسیون فوتبال آسیا ۲ سناریو برای برگزاری متمرکز بازی‌ها در نظر گرفته است. آنها قصد دارند ابتدا تیم‌ها به مدت 10 روز با هم دیدار کنند و در این مدت هر تیم ۲ مسابقه انجام می‌دهد. سناریو دوم نیز اینگونه است که ابتدا دور رفت همچون مرحله قبلی مقدماتی جام‌جهانی به صورت کامل و پشت سر هم برگزار شود و تیم‌ها 5 بازی نخست خود را در کشور میزبان انجام دهند و پس از 2 ماه، ۵ بازی باقیمانده نیز در همان کشور را برگزار کنند تا چهره تیم‌های راه یافته به جام‌جهانی مشخص شود. 

در صورتی که مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی به صورت متمرکز نیز برگزار شود، به نظر می‌رسد ایران شانس بالایی برای صعود داشته باشد. همین چند ماه پیش بود که مسابقات لیگ قهرمانان آسیا به صورت متمرکز در امارات، عربستان و هند برگزار شد و 3 تیم از 4 نماینده ایران راهی مرحله بعد شدند. 

 استقلال که در خاک عربستان به مصاف حریفان قدرتمند خود رفته بود، به عنوان صدرنشین صعود کرد، تراکتور در امارات راهی دور بعد شد و پرسپولیس نیز در هند با اقتدار و صدرنشین به مرحله یک‌هشتم نهایی صعود کرد، پس به نظر می‌رسد برگزاری بازی‌ها به صورت متمرکز حتی در عربستان، شانس تیم‌ ملی را برای صعود افزایش می‌دهد، چرا که دیگر خبری از سفرهای دور و دراز به شرق آسیا یا اقیانوسیه نخواهد بود. 

باید دید در نهایت پس از قرعه‌کشی مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی، فیفا و AFC چه سناریویی برای برگزاری مرحله پایانی مقدماتی جام‌جهانی در نظر می‌گیرند. گفتنی است در صورت برگزاری متمرکز این بازی‌ها در کشورهای عربستان و امارات، تماشاگران نیز توانایی حضور در استادیوم‌ها را دارند که این مساله به سود کشورهای میزبان خواهد بود.