گروه طالبان در میان بیعملی مشکوک دولت غربگرای محمد اشرف غنی، حدود یکششم تا یکپنجم ولسوالی (شهرستان)های افغانستان را تصرف کرده است. با این حال منابع آگاه معتقدند در اغلب حدود 80 ولسوالی که به دست طالبها سقوط کرده است، مناطق تصرف شده بیشتر روستاها و نواحی دورافتاده را شامل میشود که به خاطر عوارض طبیعی دور از دسترس نیروهای دولتی هستند. به گزارش خبرگزاری صدای افغان، جدیدترین ولسوالیهایی که به خاطر آنچه «عقبنشینی تاکتیکی» ارتش و نیروهای امنیتی خوانده میشود به تصرف طالبان درآمدهاند، شهرستان شورتپه از ولایت بلخ و همچنین اندخوی ولایت فاریاب بودهاند. در این میان عقبنشینیهای تاکتیکی نیروهای دولتی در مقابل نیروهای طالبان در بسیاری از مناطق سقوط کرده به دستور حکومت مرکزی کابل، به موضوعی بحثبرانگیز تبدیل شده است تا جایی که برخی کارشناسان، رفتهرفته به این گمانه رسیدهاند که اشرف غنی با تعلل عمدی در مهار گروههای مسلح عمدتا پشتون که در پوشش طالبان عمل میکنند، در حال اجرای نقشهای مشترک با آمریکاییها برای تجزیه منطقهای بزرگ از افغانستان با عنوان «پشتونستان» هممرز با ایران است. در همین حال انتقادها از سفر بیهوده و در عین حال تحقیرآمیز هفته پیش هیات عالی دولتی کابل به ریاست اشرف غنی با همراهی خویشان و خانوادهاش و البته معاون اولش امرالله صالح و همچنین دکتر عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی به واشنگتن فزونی میگیرد. این سفر و تصاویر منتشر شده از اشرف غنی بخوبی نشان داد رابطه سران دولت افغانستان با مقامات کاخ سفید شبیه ارباب و رعیتی است و ناگزیرند دستورات واشنگتن را اجرا کنند، در حالی که اکنون نیز آمریکا در راهبرد جدیدش یک افغانستان ویران را پشت سر میگذارد. حتی برخی رسانههای افغان که با بودجههای دولتی یا اشغالگران غربی اداره میشوند نیز نتوانستند خشم عمومی از سفر بیموقع و بیهوده اشرف غنی به ایالات متحده را در بحبوحه سقوط سلسلهوار برخی شهرها و روستاهای آن کشور منعکس نکنند. از نگاه بسیاری از افغانها، این سفر نهتنها دستاوردی نداشت بلکه این موضوع برجسته شد که آنها نمایندگان راستین ملت نیستند و وقار، حیثیت و آبروی مردمی را بر باد داد که سالها با استکبار مبارزه کرده و در حال حاضر نیز در حال تشکیل گروههای مقاومت محلی برای جبران بیکفایتی نیروهای دولتی هستند. رئیسجمهور افغانستان در این سفر با برخی نمایندگان کنگره و خانوادههای کشتهشدگان آمریکایی در افغانستان نیز دیدار و از آنها دلجویی کرد(!) با این حال، از قربانیان ارتش و نیروهای امنیتی کشورش یادی نکرد و به کشتار غیرنظامیان افغان توسط نیروهای خارجی نیز اشارهای نداشت. اعضای سنای افغانستان نیز تاکید کردهاند سفر اشرف غنی به واشنگتن دستاوردی نداشت و هر چه جو بایدن در دیدار غنی و همراهانش در کاخ سفید مطرح کرد چیزی جز وعدههای کلیشهای و تکراری طرف آمریکایی نبود که معنایی جز ادامه سیاست استعمارگرانه اشغالگران در قبال افغانستان ندارد. محمد علم ایزدیار، معاون اول مجلس سنای افغانستان در واکنش به این سفر تحقیرآمیز دست به انتشار بیانیهای زد که بازتابدهنده نظرات نمایندگان این مجلس در این باره است. در این بیانیه آمده است: «آنچه وعده کردند تکرار مواضع و سیاست گذشته آنها بود که بارها در ملاقاتهایشان در کابل و از طریق رسانههای آمریکایی گفته بودند. آمریکاییها در رابطه با تشدید جنگها در افغانستان، به نتیجه رسیدن روند صلح و فشار آوردن بر حامیان طالبان هیچ موضع جدید و جدی نداشتند».
ایزدیار مشخصا به وعدههای توخالی آمریکاییها اشاره و این موضوع را به اشرف غنی و دولتمردان دل بسته به آمریکا یادآوری کرده که آنچه رئیسجمهور آمریکا در واشنگتن تحویل همتای افغان بیکیاستش داده، چیزی جز تکرار همان حرفهای هفته قبلتر معاون سفارت آمریکا در کابل در ملاقات با هیات اداری سنای افغانستان نبوده است. از طرف دیگر پس از فاششدن تصمیم آمریکا برای ادامه حضور نظامی در افغانستان، اسناد بتازگی لو رفته وزارت دفاع انگلیس نیز از برنامه لندن برای حفظ نیروهایش در این کشور خبر میدهد. این اسناد فوق محرمانه که هفته گذشته به شکل اسرارآمیزی- و شاید به واسطه سرویس جاسوسی روسیه- سر از یک سطل آشغال در شهر کنت انگلیس درآورده بود، نشان میدهد بن والاس، وزیر دفاع انگلیس به رغم پایان مأموریت ناتو و زمانبندی تعیینشده برای خروج همه نظامیان خارجی از افغانستان توصیههای بسیار حساسی درباره طراحی برنامههایی مجزا داشته است. بیبیسی با آنکه از انتشار جزئیات این اسناد طفره رفته اما به طور کلی اشاره کرده که برخی از این اسناد پاسخ انگلیس به درخواست آمریکا برای ادامه حضور نیروهای ویژه انگلیس در افغانستان را دربر میگیرد. بر پایه این اسناد، پس از توافق آمریکا- طالبان در فوریه سال 2020 تاکنون هیچ نظامی انگلیسی در افغانستان کشته نشده، اگر چه تأکید شده «وضعیت اینگونه باقی نخواهد ماند». پیش از این نیز آمریکا اعلام کرده بود حدود 600 نظامی خود را در افغانستان حفظ میکند و از سوی دیگر نیز ترکیه برای ادامه حضور نظامیانش در افغانستان برای تأمین امنیت فرودگاه کابل اعلام آمادگی کرده است. سهیل شاهین، عضو تیم مذاکرهکننده طالبان پیش از این ادامه حضور نظامیان خارجی در افغانستان را تداوم اشغال دانسته و تصریح کرده بود طالبان در برابر این اقدام کاملا حق واکنش دارد.