گروه سیاسی: در پی انتشار اخباری مبنی بر محدودیت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دسترسی به تاسیسات نطنز، «لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» مدعی شد معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی هفته جاری به تهران سفر خواهد کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، این خبرنگار در رشته توئیتی نوشت: همان‌طور که رویترز گزارش داد، انتظار می‌رود بازرسان هفته آینده (به وقت غرب) دسترسی مناسب به نطنز داشته باشند. متوجه شدم که یک مقام ارشد آژانس هفته آینده، بعد از آنکه ایران درخواست دیدار او به منظور گفت‌وگو را در اواخر ژوئن رد کرده بود، به تهران سفر خواهد کرد. 

پیش از این خبرگزاری رویترز پنجشنبه گذشته به نقل از دیپلمات‌های غربی مدعی شد که پس از وقوع خرابکاری در مجتمع غنی‌سازی سوخت هسته‌ای نطنز در اوایل ماه آوریل (اواخر فروردین‌ماه)، ایران دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات نطنز را محدود کرده است. یک دیپلمات مستقر در وین، در این باره ادعا کرد: «در پی حادثه/ خرابکاری ماه آوریل [در تأسیسات نطنز]، دسترسی‌های مشخصی به دلیل ملاحظات ایمنی و امنیتی محدود شده است. این محدودیت‌ها اثر کمی بر توانایی آژانس برای انجام راستی‌آزمایی دارد». این دیپلمات که رویترز نامش را فاش نکرد، در ادامه گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این باره با ایران گفت‌وگو کرده است تا از دائمی شدن این محدودیت‌ها و آغاز روند تأثیرگذاری منفی آنها بر ظرفیت‌های راستی‌آزمایی آژانس در ایران جلوگیری کند».

خبرنگار وال‌استریت ژورنال همچنین مدعی شد: برخی دیپلمات‌ها فکر می‌کنند بسته به بازخوردی که معاون مدیرکل آژانس هفته آینده در تهران می‌گیرد، ممکن است گزارشی در روزهای آینده به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود که می‌تواند به برگزاری جلسه شورای ویژه (جلسه ویژه شورای حکام) منتهی شود. نورمن در ادامه اعلام کرد: همه اینها در شرایطی است که ایران هیچ شفافیتی درباره اینکه آیا توافق نظارت با آژانس (تفاهمنامه فنی موقت ایران و آژانس) را تمدید کرده یا خیر، نداشته و همچنین در حالی است که تاریخ جدیدی برای گفت‌وگوهای وین به منظور ازسرگیری مذاکرات احیای برجام که متوقف شده، مشخص نشده است. 

رفتار حساب‌شده ایران در کاهش دسترسی آژانس به نطنز در حالی است که طی یک سال گذشته و در دوره مدیریت رافائل گروسی بر این نهاد بین‌المللی، این تاسیسات ۲ بار مورد حملات شدید خرابکارانه قرار گرفته است. همچنین همزمان با مذاکرات وین و در سلسله اقدامات خرابکارانه علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، 3 تیرماه اقدام خرابکارانه دیگری علیه یکی از ساختمان‌های سازمان انرژی اتمی در اطراف کرج صورت گرفت که البته با شکست همراه شد. 

با وجود تشدید عملیات خرابکارانه در زیرساخت‌های هسته‌ای و حتی ترور دانشمند هسته‌ای کشورمان شهید محسن فخری‌زاده، تهران در پی توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت مصوب مجلس، باز هم از روی حسن نیت فرصت ۳ ماهه‌ای برای آژانس در نظر گرفت که یک بار هم آن را تمدید کرد. 

با این حال با سر آمدن موعد این توافق در سوم تیرماه، آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی گزارشی درباره انقضای توافق فنی میان ایران و این نهاد بین‌المللی به شورای حکام ارائه کرد. آژانس در بیانیه‌ای اعلام کرد «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس 17 ژوئن نامه‌ای به مسؤولان ایرانی درباره اتمام موعد توافق فنی نوشته است اما «ایران به این نامه پاسخ نداده و مشخص نکرده است که آیا قصد حفظ توافق فعلی را دارد یا خیر».

این در حالی بود که ارائه گزارش به شورای حکام آژانس درباره این توافق در دایره وظایف و مأموریت‌های این نهاد بین‌المللی نبود و البته تذکر «کاظم غریب‌آبادی»، نماینده ایران در آژانس را در پی داشت. وی در این رابطه گفت: «آژانس هیچ‌گونه وظیفه‌ای برای ارائه گزارش (به شورای حکام این نهاد بین‌المللی) درباره تفاهم منقضی‌شده مشترک و ثبت داده‌ها نداشته و ندارد».

همچنین از زمان مدیریت رافائل گروسی، درز گزارش‌های محرمانه آژانس درباره ایران در رسانه‌ها بارها اعتراض کشورمان را در پی داشته است. بر این اساس پس از رفتار متقابل ایران در محدودیت‌های نظارتی برای آژانس، باز هم رافائل گروسی دستپاچه شده و معاون خود را برای پیگیری به تهران می‌فرستد. گروسی ماه گذشته طی چندین مصاحبه از اینکه بازرسی‌ها در ایران کاهش یافته ابراز نگرانی شدید کرد و حتی اذعان کرد که آژانس بشدت تحت فشار قرار گرفته است. 

 

* تا احیای برجام خبری از فیلم دوربین‌ها نیست

در همین حال شبکه آمریکایی «سی‌ان‌ان» به نقل از یک مقام ارشد ایرانی اعلام کرد تا زمانی که مذاکرات وین برای احیای برجام به نتیجه نرسد، اطلاعات موجود روی دوربین‌های نصب‌شده در تأسیسات هسته‌ای ایران را در اختیار بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار نخواهیم داد. این شبکه خبری آمریکایی بدون آنکه نام مقام ایرانی را ذکر کند، در گزارشی اعلام کرد یک مقام ارشد جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با این شبکه آمریکایی گفته است: «اگر مذاکرات به موفقیت برسد، ایران قطعا نوارهای ویدئویی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان خواهد داد». وی ادامه داد: «به اشتراک‌گذاری نوارها به شیوه پیشروی مذاکرات [وین برای احیای برجام] بستگی دارد. کلید این مساله، توافق است. [توافقی که طبق آن] آنها درباره چیزی توافق کنند که درهای همکاری و فهم بهتر از جمله در زمینه شفافیت را باز کند». این مقام ایرانی همچنین هر گونه ادعا مبنی بر اینکه ممانعت از دسترسی فعلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به داده‌های ضبط‌شده روی دوربین‌ها، احتمال حصول توافق هسته‌ای را از بین می‌برد، رد کرده و گفته آژانس در نهایت در صورت احیای برجام، می‌تواند تمام تصاویر را به صورت یکجا مشاهده کند. 

 

* سفر معاون گروسی در راستای فعالیت‌های روتین پادمانی است

سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته در توئیتی با اشاره به سفر معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: «ماسیمو آپارو» معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته جاری به ایران سفر خواهد کرد. «کاظم غریب‌آبادی» افزود: آپارو همچنین یکی از بازرسان تعیین‌شده برای ایران است و هدف بازدید او از تهران در راستای فعالیت‌های روتین پادمانی و در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان است. نماینده ایران در آژانس یادآور شد: اگر چه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تماس مداوم هستیم اما هیچ برنامه گفت‌وگوی از پیش تعیین‌شده‌ای برای آپارو در مدت حضورش در تهران پیش‌بینی نشده است.