بنگاه خبرپراکنی ملکه این روزها با چند رسوایی مختلف دست‌و‌‌پنجه نرم می‌کند. بی‌بی‌سی نه‌تنها با سیل شکایات مخاطبانش به خاطر جانبداری خبری در حوزه‌های مختلف مواجه است، بلکه توسط جناح مخالف نیز زیر فشار قرار گرفته تا یکی از اعضای هیات‌مدیره‌اش را به خاطر تبانی سیاسی با دولت محافظه‌کار برکنار کند. این رسانه دولتی که از محل مالیات انگلیسی‌ها و تحت نظارت هیات امنایی منصوب دربار اداره می‌شود، در پایان سال مالی ‌2021-2020 اقدام به انتشار گزارش شکایت‌های وارده از این رسانه به آفکام (نهاد دیده‌بان بریتانیا) کرده است؛ گزارشی که جنجال آفریده، چرا که نشان می‌دهد مجموعه شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و تارنماهای بی‌بی‌سی طی 12 ماه منتهی به ماه ژوئن گذشته، حدود ۵۰۰ هزار شکایت به خاطر عدم بی‌طرفی از شهروندان بریتانیایی دریافت کرده است. بر اساس این گزارش، بنگاه خبرپراکنی بریتانیا ۴۶۲ هزار و ۲۵۵ شکایت در سال مالی ‌2021-2020 علیه رویکرد جانبدارانه‌اش در مسائل مختلف دریافت کرده که به اعتراف خود این مؤسسه افزایشی ۹۳ هزار و ۸۷۸ موردی را نسبت به مدت زمان مشابه در سال قبل نشان می‌دهد. خشم عمومی از رویه جانبدارانه بی‌بی‌سی زمانی آشکار می‌شود که بدانیم تا ۳ سال پیش یعنی سال 2019-2018 میزان شکایات‌های مشابه کمتر از نصف یعنی ۲۱۸ هزار و ۲۵۳ مورد بوده است. «ایان هارگریوز» رئیس کمیته دستورالعمل‌ها و استانداردهای تحریریه بی‌بی‌سی درباره افزایش شکایت‌ها می‌گوید: «حجم شکایات نگران‌کننده است. در این سال مالی شاهد افزایش شدید دیگری در تعداد شکایت‌هایی که دریافت شده، هستیم. کمیته، دلایل این افزایش را سال به سال بررسی کرده و از مقام‌های اجرایی خواسته شکایات را بررسی کنند».

پیش از این آفکام که عالی‌ترین نهاد حکومتی برای نظارت بر شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و اینترنتی است، در گزارشی که جمعه پیش منتشر کرد، از افزایش بی‌سابقه شکایت‌های مردمی از هر دو شبکه سراسری دولتی و خصوصی بریتانیا یعنی «بی‌بی‌سی» و ‌«آی‌تی‌وی» خبر داده بود. در گزارش بی‌بی‌سی آمده است: «تحقیقات ما نشان می‌دهد بسیاری از افراد این تصور را دارند که بی‌بی‌سی با یک دیدگاه خاص شکل گرفته است. این فقط درباره سیاست‌های چپ و راست نیست. ما می‌دانیم که بسیاری احساس می‌کنند بی‌بی‌سی دنیا را از دیدگاه آنها درک نمی‌کند». 

طبق بیانیه آفکام درباره گزارش سالانه بی‌بی‌سی، اکثریت این شکایات درباره محتوایی بوده که مخاطبان آن را توهین‌آمیز تلقی کرده‌اند. آفکام همچنین اعلام کرد دریافت این حجم قابل توجه شکایت درباره رسانه‌های خاص غیرعادی است. این نهاد دیده‌بان خاطرنشان کرد تعداد شکایات به طور خاص درباره محتوای توهین‌آمیز به لحاظ نژادی هم افزایش داشته است. در فهرست شکایات دریافت شده از سوی آفکام، اکثریت شکایات به «آی‌تی‌وی» بزرگ‌ترین شبکه تلویزیونی خصوصی در بریتانیا و به طور خاص به یک برنامه آن به دلیل ملاحظات مجری مشهور «پیرس مورگان» و اظهارنظرهای محتاطانه او درباره صحبت‌های «مگان مارکل» همسر شاهزاده هری، نوه ملکه الیزابت در یک مصاحبه جنجالی در ماه اسفند مربوط می‌شد؛ گفت‌و‌‌گویی که هری و مگان، به عنوان زوج سلطنتی طرد‌شده در آن علیه سلسله‌مراتب دربار باکینگهام و اطرافیان ملکه صحبت کردند که سروصدای زیادی در داخل و خارج جزیره به پا کرد. مارکل در مصاحبه مزبور گفته بود اعضای خاندان سلطنتی و کاخ باکینگهام نمی‌توانند از او و شاهزاده هری انتظار سکوت داشته باشند در حالی ‌که همچنان به دروغگویی‌ها علیه این دو ادامه می‌دهند. پیش از آن هم اختصاص یافتن کامل برنامه‌های شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی به اخبار مرگ و تشییع جنازه «فیلیپ» شوهر ملکه الیزابت، صدای انگلیسی‌ها و البته اسکاتلندی‌ها، ولزی‌ها و ایرلندی‌هایی را درآورد که به عنوان شهروندان بریتانیا مجبور به پرداخت مالیات به رسانه‌ای چنین نفرت‌انگیز از نگاه آنها هستند. 

انگلیسی‌ها علاوه بر هجوم به صفحه انتقادات و پیشنهادات بی‌بی‌سی، در رسانه‌های اجتماعی نیز به اعتراض در این باره پرداختند. اخیرا نتیجه یک تحقیق نشان داد «مارتین بشیر» خبرنگار سابق بی‌بی‌سی برای مصاحبه با «دایانا» شاهدخت ولز از «روش‌های فریبکارانه» استفاده کرده بود. دایانا در آن مصاحبه جنجالی که نوامبر سال ۱۹۹۵ انجام شد، رابطه خیانت‌آمیز همسرش با زنی دیگر به نام «کامیلا پارکر» را افشا کرد و گفت در رابطه او با همسرش ۳ نفر دیگر هم حضور دارند. مصاحبه جنجالی بشیر با دایانا بیش از ۲۰ میلیون بیننده داشت و خاندان سلطنتی انگلیس را به لرزه درآورد. دایانا تنها چند ماه بعد از این مصاحبه از همسرش طلاق گرفت. «تیم داوی» مدیرکل بی‌بی‌سی بعد از انتشار نتایج این تحقیق مجبور به عذرخواهی شد. 

 

* تبانی بی‌بی‌سی با دولت

رسوایی جانبداری بی‌بی‌سی حالا اما در قالب تبانی سیاسی به راهروهای پارلمان بریتانیا نیز کشیده شده است. به گزارش فایننشال‌تایمز، حزب کارگر، جناح مخالف حزب حاکم محافظه‌کار، این شبکه دولتی را زیر فشار قرار داده تا یکی از اعضای هیات‌مدیره‌اش را به خاطر اعمال نفوذ به نفع دولت برکنار کند. این عضو هیات‌مدیره بی‌بی‌سی متهم شده به خاطر روابط نزدیک با سر رابی گیب، مدیر ارشد ارتباطات نخست‌وزیری، به دستور دولت محافظه‌کار جلوی انتصاب یکی از برگزیدگان شبکه در سمت سردبیر ارشد شبکه بی‌بی‌‌سی را گرفته. این ماجرا بی‌بی‌سی را در معرض آزمون مهم استقلال از داونینگ استریت قرار داده است. 

گیب که هنوز در دولت بوریس جانسون نیز سمت مدیریت ارتباطات خانه شماره 10 داونینگ استریت را بر عهده دارد، متهم است در زمان نخست‌وزیری «ترزا می» سعی کرده مانع نامزدی چهره مستقل خبری، خانم «جس برامر» شود که سابقه بردن جایزه برترین مجری را با اجرای برنامه پرمخاطب «نیوزنایت» داشت. 

گیب که خود سابقا جزو مجریان بی‌بی‌سی بود، پس از ورود به دفتر نخست‌وزیری این بار در ماه آوریل به عنوان مدیر غیراجرایی و عضو هیات‌مدیره به بی‌بی‌سی بازگشت که بلافاصله به اعمال نفوذ سیاسی بر مدیران مؤسسه پرداخت. 

مغز رسانه‌ای دولت جانسون در توصیه‌ای که بیشتر شبیه دستورالعمل بوده به «فران آنسورث» از مدیران ارشد بی‌بی‌سی پیام داده است مانع انتصاب خانم برامر در پست سردبیر ارشد-‌ با وظیفه نظارت بر کانال‌های خبری بی‌بی‌سی- شود، چرا که به زعم او این انتصاب روابط شکننده این شبکه با دولت را شکننده‌تر خواهد کرد. 

برامر ۲ هفته پیش دست به افشاگری درباره این تبانی میان دولت و مهم‌ترین رسانه بریتانیا زد و پیام گیب به آنسورث را منتشر کرد که در آن آمده بود: «او نمی‌تواند این پست را بگیرد، چون اعتماد دولت به بی‌بی‌سی از بین می‌رود».

در عین حال فاش شده که گیب به عنوان رابط دولت جانسون با بی‌بی‌سی، قصد داشته پست سردبیر ارشد را در میانه مذاکرات تیم دیوی، مدیر ارشد بنگاه خبرپراکنی با دولت بر سر تنظیم بودجه 5 سال آتی بی‌بی‌سی به گروگان بگیرد؛ موضوعی که دستاویز حزب کارگر و دیگر مخالفان دولت در پارلمان قرار گرفته تا درخواست استعفای مدیران بی‌بی‌سی را به خاطر تبانی سیاسی به صحن مجلس ببرند.