سیده الهه موسوی: اگر بخواهیم مهمترین و شاخصترین وجه تمایز لیگ برتر بیستم را با ادوار پیشین بیان کنیم، بدون اغراق، قانون منع جذب بازیکن و مربی خارجی، بهترین وجه فوتبال مثلا حرفهای ما بود؛ قانونی که به دلیل مقابله با افزایش بدهیها و پروندههای خارجی باشگاههای کشورمان در مجامع بینالمللی وضع شد و البته اندوه وسیعی را نیز برای شبکههای دلالی در پی داشت؛ قانونی که برخی آن را زمینهساز رشد و پرورش استعدادهای بیشتر در فوتبال کشورمان دانستند. کارشناسان واقعی و دلسوز ورزش فوتبال کشور بارها اعلام کردهاند باشگاههای ما با خرید بازیکنان بنجل خارجی، نهتنها هیچ رشد و پیشرفتی نمیکنند، بلکه پول بیتالمال را عملا به جیب برخی واسطهها و دلالهایی میریزند که هدفی جز چپاول سرمایههای این کشور ندارند.
اگر بخواهیم مروری بر بازیکنان بیکیفیت خارجی در تاریخ لیگ برتر داشته باشیم، فهرستی بلند بالا میشود که معلوم نیست انتهایش به کجا میرسد. از بازیکن پرندهفروش (!) که به اسم مهاجم گلزن به پرسپولیس آمد تا بازیکنی که هیکل و اضافه وزنش آدم را یاد وزنهبرداران سنگین وزن میانداخت، همه و همه نشانگر یک واقعیت تلخ بود؛ دلالها و شیادها به فکر فوتبال و رشد و پیشرفتش نیستند و فقط به منفعت چند ده و شاید چند صد هزار دلاری خود از این انتقالها فکر میکنند.
لیگ برتر بیستم اما وجه تمایزش با سایر فصول، نصب تابلوی ورود ممنوع مقابل خارجیها بود. قطعا بازیکنان ایرانی فراوانی داریم که بسیار بهتر از این خارجیهای بیکیفیت هستند و میتوان با میدان دادن به جوانان شایسته ایران آنها را به ستارگان بزرگی چون مهدی طارمی، سردار آزمون، علی قلیزاده و... تبدیل کرد.
برخی به بهانههای واهی از جمله افزایش دستمزد بازیکنان ایرانی به دلیل قانون منع جذب خارجیها، از ماهها قبل زمزمه لغو این قانون را در فضای فوتبال کشور مطرح کردند. این عده که با قانون منع حضور خارجیها نتوانسته بودند به اندازه هر سال خوراک چرب و لذیذی از فروش بازیکنان بنجل خارجی داشته باشند، مدام انتقاد میکردند چرا چنین قانونی در فوتبال حرفهای ایران مصوب شده است؟ کجای دنیا چنین قوانینی وضع میشود؟ و سخنان بیهودهای که در تلاش بود این قانون ضدفساد را از بین ببرد.
البته این افراد نمیگویند در کجای دنیا با شیوع ویروس کرونا، دستمزد بازیکنان چند برابر افزایش پیدا کرده است؟ حتی باشگاههای بزرگ نظیر بارسلونا و رئالمادرید هم در این دوران مجبور به کاهش دستمزد ستارههای خود شدند. چرا آن زمان فوتبال ایران با فوتبال کشورهای دیگر مقایسه نشد؟ اصلا اگر این قانون منع جذب خارجیها لغو شود، آیا دستمزد بازیکنان فوتبال باشگاهی کشورمان کم خواهد شد؟
این عده چرا با دلایل واهی به فکر انحراف افکار عمومی هستند؟ آنها دلشان به حال فوتبال نسوخته و ناراحت درآمد چندین هزار دلاری خود هستند که در لیگ بیستم محقق نشده است. از سوی دیگر، شرایط سخت اقتصادی کشور و باشگاههای ما اجازه جذب بازیکنان خارجی را نمیدهد. هنوز شکایتهای متعدد خارجیها علیه باشگاهها و حتی فدراسیون در محاکم قضایی بینالمللی در جریان است. هر روز در رسانهها خبر احتمال کسر امتیاز از فلان باشگاه را به دلیل بدهی خارجی میخوانیم و میشنویم. چرا در چنین شرایطی مدیران تصمیمساز فدراسیون خبر از لغو چنین قانونی میدهند؟ آیا آنها از وضعیت فوتبال و باشگاههای کشورمان بیخبرند؟
در لیگ برتر بیستم که 15 بازیکن خارجی از گذشته در باشگاههای ما حضور داشتند، چه منفعتی برای این باشگاهها به ارمغان آوردند؟ شیخ دیاباته در این فصل در استقلال یک خط در میان به دلایل مختلف غایب بود. میلیچ هم هر از گاهی از پرداخت نشدن بموقع دستمزدش گلایه کرد و در پایان نیز بار سفر را بست و رفت. در پرسپولیس رادوشوویچ، دروازهبان کروات در حساسترین مقطع فصل که پرسپولیس در کورس قهرمانی است، دست مربیان این تیم را در حنا گذاشته و به دلیل پرداخت نشدن بموقع مطالباتش از ایران رفته است.
حمزاوی در تراکتور تبریز جز ماجراهای محیرالعقول ضبط گذرنامهاش، چه گلی به سر این تیم محبوب آذربایجان زده است؟ حتی کیروش استنلی در سپاهان دچار افت شدیدی شده و در این فصل چند دقیقه آخر به میدان میآید. تازه این نفرات باکیفیت خارجی حاضر در لیگ برتر ما بودند و بیکیفیتها که قصه پرغصهشان حکایت دیگری دارد.
اکنون هم برخی دلالها و کارچاقکنها به دنبال فشار بر فدراسیون فوتبال هستند تا این قانون خوب [ ممنوعیت جذب مربی و بازیکن خارجی] را لغو کنند. آنها برای کارشان یک دلیل مهم دارند؛ جیب بیانتها و سود کلان ارزی خودشان، اگر نه بقیه مسائل و صحبتهای به ظاهر کارشناسی، توجیهی بیش نیست. حال سوال این است: چرا فدراسیون داخل این دام افتاده؟
***
فضا برای ورود خارجیها مهیا نیست
کسی با ورود بازیکن باکیفیت خارجی مخالف نیست. برای مثال فصل قبل همین شیخ دیاباته عصای دست استقلال شد، یا بشار رسن چندین سال از بهترینهای پرسپولیس بود اما باید پذیرفت به علت رشد بیحد و مرز قیمت ارز و مشکلات مالی رایج، فوتبال ما توان پرداخت بموقع مطالبات این بازیکنان را ندارد و آنها با شکایت، مصائب بزرگتری را برای باشگاههای ما پدید میآورند.
از سوی دیگر همین بیپولی و دیرکرد در پرداخت حقوق موجب افت آنها میشود؛ درست همان چیزی که این فصل برای ۲ خارجی استقلال رخ داد، یا گلر کروات پرسپولیس که رفت و تازه بعد از کلی منتکشی قرار است سهشنبه این هفته به تهران بازگردد.
از این رو باید پذیرفت در چنین وضعیتی باز نشدن درهای ورودی به روی خارجیها در مجموع فواید بیشتری برای فوتبال ایران دارد. دستکم ستارههای خودمان مجال بیشتری برای درخشش پیدا میکنند و اگر در آینده مشکلات مالی و همچنین ارزی باشگاهها حل شد، باید با دقت بیشتری سراغ خارجیها رفت. متاسفانه دلالان و واسطهها سود هنگفتی از حضور هر خارجی در ایران میبرند و از آنجا که نفوذ بسیار زیادی در نهادهای تصمیمگیر دارند، شاید اتفاقات نه چندان خوبی برای فوتبال ایران رخ دهد.