گروه اجتماعی: طی دهه‌های گذشته موضوعاتی همچون مشکلات اقتصادی و شکل‌گیری رسوم غلط در زمینه ازدواج جوانان، موانع و چالش‌هایی جدی را در جامعه ایجاد کرد تا به مرور زمان ازدواج به عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای فردی و اجتماعی به حاشیه رفته و برخی جوانان که در سن تشکیل خانواده قرار گرفته‌اند گرایشی برای این مهم از خود نشان ندهند و عملا میزان تجردگرایی در کشور افزایش یابد. 

این شرایط در حالی به جامعه تحمیل شده که طبیعتا بر اساس نیازهای انسانی منطبق با ویژگی‌های طبیعی، اجتماعی و غریزی، هر فردی گرایش به تشکیل خانواده دارد و دور شدن جوانان از این مقوله حکایت از آن دارد که ۲ موضوع اقتصاد و فرهنگ تا چه میزان می‌تواند بر نیازهای اولیه هر فرد در جامعه تاثیرگذار باشد. برخی آمارها حکایت از وجود 13 میلیون دختر و پسر مجرد در کشور دارد که در صورت عدم برنامه‌ریزی برای این افراد، نه‌تنها کشور با مشکلات جمعیتی در آینده نزدیک رو‌به‌رو خواهد شد، بلکه آسیب‌های اجتماعی مترتب بر این موضوع دیر یا زود گریبان جامعه را به سختی فشار خواهد داد. 

بر اساس آمار وزارت ورزش و جوانان، در قبال هر ۱۲۲ مرد متقاضی ازدواج تنها ۱۰۰ خانم آماده ازدواج و تشکیل زندگی هستند که بخشی از دلایل ریشه‌ای این موضوع را باید در موضوعات اقتصادی و فرهنگی جست‌وجو کرد. 

در کنار این آمارها که هشداری برای آینده به حساب می‌آید اما معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در آخرین نشست خبری خود از افزایش 42/4 درصدی آمار ازدواج در سال ۹۹ نسبت به سال 98 خبر داد؛ آماری که جزئیات آن از سوی سخنگوی سازمان ثبت احوال در سال 98، 533174 مورد و در سال 99، 556736 ازدواج گزارش شد. 

محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در حالی این خبر را داد که طی 17 سال گذشته شیب ازدواج در جامعه نزولی بود. حال سوال اینجاست: در سال گذشته چه اتفاقی افتاد که آمار ازدواج روندی رو به رشدی را شاهد بود، آن هم در شرایطی که کرونا در کشور شیوع یافته و شرایط اقتصادی بسیاری از بنگاه‌ها و افراد با چالش رو‌به‌رو شده است؟

پاسخ این سوال را می‌توان در این نکته جست‌وجو کرد که به دلیل رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی امکان برگزاری بسیاری از مراسم‌ها در کشور فراهم نبود، لذا برخی رسوم و مراسمات و تجملات دست ‌و ‌پاگیر عروسی حذف و باعث شد هزینه‌های ازدواج برای جوانان کاهش یابد. یقینا کرونا با تمام تبعات منفی خود این پیام را به جامعه مخابره کرده که در صورت تغییر در فرهنگ ازدواج و رفع چشم و هم‌چشمی‌ها و کنار گذاشتن مراسم‌هایی که ریشه عقلی و شرعی ندارند، میزان ازدواج در جامعه رشد خواهد داشت و جوانان با خیالی آسوده‌تر راهی خانه آرزوهای‌شان می‌شوند. 

 

* ضرورت برگزاری ساده مراسم عروسی

در شرایطی که کرونا راهی کم‌‌خرج و بدون تجمل برای زوج‌های جوان باز کرده، باید شرایطی را ایجاد کرد که بعد از پایان پاندمی این بیماری، روند ازدواج به روال گذشته خود بازنگردد و این مسیر همچنان ادامه پیدا کند. 

در رابطه با این موضوع دکتر مجید ابهری در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با بیان اینکه جامعه نیاز به تغییر نگاه به مقوله ازدواج دارد، گفت: سبک زندگی اثر مستقیمی بر روابط فردی و اجتماعی دارد. به علت بروز و شیوع بیماری کرونا بسیاری از فرآیندهای فردی و اجتماعی دچار رکود شد و سبک زندگی اجتماعی متحول شد اما این پاندمی اثر غیرمستقیمی بر افزایش آمار ازدواج گذاشته و باعث رشد این آمار شده است. 

وی ادامه داد: از نگاه رفتارشناسی، اثر غیرمستقیم این بیماری این بود که بسیاری از گردهمایی‌ها و مراسم‌ها اجازه برگزاری نداشتند. این موضوع روی مراسم‌های ازدواج نیز تاثیر گذاشت و باعث شد سهل‌گیری در انجام مراسم بین دختران، پسران و خانواده‌ها شکل بگیرد. 

ابهری تاکید کرد: وقتی هزینه‌های هنگفت برگزاری مراسم که عموما با چشم و هم‌چشمی‌های نفسگیر همراه است حذف می‌شود، پسر و دختر بدون آلایش به خانه بخت می‌روند و دیگر مانعی جدی برای تشکیل زندگی مشترک وجود ندارد. 

وی ادامه داد: کرونا تا چند وقت دیگر از بین می‌رود، لذا ضروری است روش پسندیده ساده‌گیری در مراسم ازدواج تداوم یابد و به عنوان یک روش ثابت مورد استفاده قرار گیرد. خانواده‌ها و جوانان به دور از چشم و هم‌چشمی و رقابت‌های منفی باید به فکر تشکیل خانواده و تامین آینده خود باشند و از این فرصت ایجادشده برای ساخت زندگی‌شان بهره ببرند. 

 

* رنگ باختن تجملات در مراسم‌های عروسی

چشم و هم‌چشمی‌ها که ریشه در ضعف فرهنگی در مقوله ازدواج دارد و با تحمیل هزینه‌های اضافه زمینه‌ساز مشکلات اقتصادی برای جوانان در آینده می‌شود، در دوران پاندمی کرونا تا حدودی رنگ باخت و اصالت فرهنگی به مراسم ازدواج جوانان بازگشت. در همین رابطه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس بر این باور است یکی از عواملی که بحث ازدواج را تحت تاثیر قرار داده بود، هزینه‌های هنگفت و مراسم‌های تجملاتی بود؛ یعنی خیلی از خانواده‌ها با چشم و هم‌چشمی زندگی را بر جوانان سخت کرده بودند اما کرونا این موضوع را تا حدودی از بین برد. 

زهره‌سادات لاجوردی با بیان اینکه یکی از عوامل مهمی که در نظرسنجی‌ها به آن اشاره شده همین موارد است که با توجه به کم شدن هزینه‌های ازدواج، ما شاهد رشد ازدواج هستیم، ادامه داد: از سال گذشته تاکنون این هزینه‌های زیاد و تجملاتی در مراسم‌ها کم شده است که خود این مساله نیز به خانواده‌ها یادآوری می‌کند اصل، ازدواج جوانان و سامان گرفتن آنهاست نه اینکه خدای ناکرده با تجمل‌گرایی و با هزینه‌های گزاف موجب این شویم که دست‌ و پای جوانان بسته شود، زیرا این اتفاق‌ها خود باعث کمرنگ شدن ازدواج می‌شود. وی در ادامه گفت: متاسفانه در جامعه ما جوانان مهارت‌های لازم را برای ازدواج و تشکیل خانواده ندارند، از این رو زمانی که وارد فضای تازه‌ای از زندگی می‌شوند، نمی‌دانند چگونه باید تعامل و زندگی کنند.