گزارش «وطن امروز» از جدیدترین تحولات و تصمیمات اتخاذ شده برای حل بحران آب خوزستان
گروه اقتصادی: ضعف مدیریت در منابع آب، موجب بحران آب در برخی شهرها و روستاهای استان خوزستان شده است.
بررسیها نشان میدهد تصمیم انتقال آب به سایر استانها باعث کاهش توان آبی کارون و افتادن بار تأمین آب شرب چند شهر خوزستان به دوش کرخه و در نتیجه تأمین نشدن حقابه تالاب هورالعظیم شده است.
در حال حاضر آب کارون توان ورود به خلیجفارس را ندارد و آب شور دریا، کارون را پس میزند و وارد کارون میشود و تعادل آب شور دریا و شیرین کارون به قدری به هم خورده است که نخلستانهای آبادان و خرمشهر و اروندکنار در حال نابودی است. حتی وزارت نیرو اقدام به ایجاد سد مارد برای قطع ارتباط کارون با دریا برای جلوگیری از ورود آب دریا کرده است که مشکلات زیستمحیطی جدی دارد و جلوی مهاجرت ماهیان مهاجر دریا به رود را میگیرد. در حال حاضر کارون نیمهجان و از نفس افتاده حتی توان تأمین آب شرب کاروننشینان را ندارد و این ابتدای نابودی کرخه به دلیل فشار کارون است به طوری که تأمین آب شرب اهواز، آبادان، خرمشهر و شهرهای ساحل کارون به جای کارون بر گردن کرخه افتاده است و با طرح آبرسانی غدیر آب شرب شهرهای حاشیه کارون از کرخه تأمین میشود.
* وضعیت آبی خوزستان از زبان مسؤولان محلی
حجتالاسلام سعید لفتهپور، امام جمعه حمیدیه تعداد روستاهای درگیر تنش آبی توابع این شهرستان را ۴۲ روستا اعلام کرد. طبق گفته امام جمعه حمیدیه بالغ بر ۷۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی روستاهای بخش گمبوعه به دلیل بیآبی (۶۰ تا ۷۰درصد) متضرر شدهاند.
همچنین بنا بر اعلام مسؤولان آبفای هویزه، آب ۶۰ روستای این شهرستان در روزهای اخیر قطع شده و مردم با مشکلات زیادی برای تامین آب خود مواجه شدهاند. همچنین ۱۵ روستای دشت آزادگان طبق اخبار واصله دچار قطعی آب هستند.
صبح دیروز نیز قاسم سلیمانیدشتکی، استاندار خوزستان در گفتوگو با شبکه خبر اعلام کرد ۷۰۰ روستای این استان پیش از تنش آبی نیز با تانکر آبرسانی میشدند. از سوی دیگر تالابهای استان خوزستان هم دچار مشکل شدهاند. بخشهایی از مناطق تالاب هورالعظیم و شادگان عملا خشک شده و تبعات زیستمحیطی بر اکوسیستم خوزستان تحمیل کرده است.
مساله دیگری که خوزستان با آن مواجه است، گرمای هواست. خوزستانیها با وجود بحران در آبرسانی باید دمای بالای ۵۰ درجه را نیز تحمل کنند.
* مشکل آب خوزستان چیست؟
عمده مشکلی که در خوزستان وجود دارد، ربطی به افزایش سدها یا کاهش باران و... ندارد. اصل ایراد در مدیریت منابع آبی است که به صورت منطقهای و گاهی به صورت غیرعلمی انجام میشود.
خوزستان سال ۹۸ با بحران معکوس مواجه شد و نتوانست آب مازاد را کنترل کند که اگر سدهای نیمهتمام مانند سد بختیاری که در دولت نهم کلید خورده بود تکمیل میشد، بسیاری از مشکلات کنترل آب مازاد نیز قابل حل بود.
مفهوم آب منطقهای اساسا یک مفهوم غلط است. اگر ما بخواهیم مشکلات آبی حل شود، نباید مسائل ملی را در سطح مدیریت منطقهای محدود کنیم. آبهای جاری در خوزستان کم نیست و این استان توانایی تامین آب خود را به طور کامل دارد اما باید مدیریت منابع آبی به طور ملی و در راستای اهداف کلان سیاستگذاری شده انجام شود.
* جزئیات اعتبارات تصویبشده برای مقابله با تنش آبی در خوزستان
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور جزئیات مصوبات تیم اعزامی به خوزستان برای بررسی و مقابله با تنش آبی در این استان را تشریح کرد.
اسماعیل نجار با اشاره به سفر اخیرش به اهواز گفت: در این سفر که نمایندگانی از وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی و قوه قضائیه نیز حضور داشتند، آخرین وضعیت این استان و راهکارها برای کاهش تنش آبی و حل مشکلات مورد بررسی قرار گرفت.
نجار که سرپرستی تیم اعزامی را بر عهده داشت، گفت: مقرر شد مبلغ ۱۳۶۷ میلیارد تومان برای سدهای مارد و چوئبده به دولت پیشنهاد شود. ۳۰۰ میلیارد تومان نیز برای ساماندهی روانآبها در اهواز در نظر گرفته شد.
وی با بیان اینکه ۱۲ اردیبهشت امسال ۱۹۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان برای خشکسالی مصوب شده بود، گفت: پیشنهادات جدید به دولت ارائه و پس از تصویب اختصاص داده خواهد شد.
نجار با بیان اینکه در سال جاری شاهد کاهش ۵۴ درصدی بارندگی بودیم، گفت: علاوه بر خساراتی که به کشاورزان وارد شده است، مقادیری از خسارت کشاورزان در سال ۹۸ نیز مانده بود که به دولت پیشنهاد شده این مبالغ نیز سریعتر تسویه شود.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از اختصاص ۲۰۰ میلیارد تومان برای کاهش تنش آب شرب در این استان خبر داد و گفت: ۷۰ میلیارد تومان به سازمان جنگلها و مراتع برای رسیدگی به کانون ریزگردها و ۱۰۰ میلیارد تومان برای پروژههایی که مشکلات آبی کشاورزان را کمتر کند، اختصاص پیدا میکند.
وی همچنین از پیگیری برای جبران خسارات دامها و گاومیشها خبر داد و افزود: مبالغ پیشنهادی در این باره نیز به دولت ارائه شده است.
نجار درباره اصلاح الگوی کشت در این استان نیز گفت: کاشت شلتوک به غیر از نوار شمالی در سراسر کشور ممنوع است اما متاسفانه امسال ۹۰ هزار هکتار کشت شده است و کشاورزان تقاضا دارند در این محل نیز تامین آب داشته باشیم که امکان تامین آب با توجه به این خشکسالی وجود ندارد و این موضوع را به وزارت جهاد کشاورزی منتقل کردیم.
* افزایش خروجی سد کرخه به ۱۳۰ مترمکعب بر ثانیه
اعتراضات به قطع و نابسامانیهای آبی در خوزستان باعث واکنش مسؤولان استانی شد. معاون سیاسی - اجتماعی استانداری خوزستان با بیان اینکه قرار است به کشاورزان و دامداران خسارت پرداخت شود، گفت: خسارت کشاورزان و دامداران در جلسه فردا (امروز یکشنبه) در هیأت دولت مطرح و مصوب میشود. رضا نجاتی در گفتوگو با فارس اظهار کرد: به دنبال شرایط به وجود آمده در استان، شخص استاندار پیگیریهای جدی از مرکز داشت که منجر به حضور برخی مسؤولان کشور در استان شد.
معاون سیاسی و اجتماعی استانداری خوزستان با اشاره به حضور مسؤولان کشوری در جلسه مدیریت بحران استانداری در روز گذشته گفت: پس از طرح مسائل و مشکلات مربوط به تامین آب شرب و کشاورزی و آب مورد نیاز دامداران، مقرر شد خسارت کشاورزانی که در چارچوب قانون اقدام به کشت کردند و همچنین دامدارانی که دام آنها دچار خسارت شده، پرداخت شود.
نجاتی با بیان اینکه تمام موارد مطرح شده در این جلسه طی نامهای در اختیار مسؤولان گذاشته شد، بیان کرد: قرار است این موارد در جلسه فردا (امروز یکشنبه) در هیأت دولت مطرح و مصوب شود.
وی افزود: اگر چه با تصویب این موارد مشکلات کشاورزان و دامداران به صورت کامل رفع نخواهد شد اما اجرای این مصوبه میتواند مرهمی بر دردهای آنها باشد.
نجاتی با تاکید بر رهاسازی آب با سرعت 130 متر مکعب از سد کرخه عنوان کرد: 3-2 روز دیگر قرار است با مدیریت آب در مسیل شهرستانهای هویزه، سوسنگرد، حمیدیه و شوش آب به پایین دست نیز برسد.
***
رئیسی: به جد پیگیر رفع مشکلات خوزستان خواهم بود
رئیسجمهور منتخب در تماس تلفنی با استاندار خوزستان پیرامون وضعیت منابع آبی، تنش آبی و خشکسالی در این استان گفتوگو کرد. حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در تماس با قاسم دشتکی درباره وضعیت منابع آبی، تنش آبی و خشکسالی در خوزستان گفتوگو کرد. در این تماس تلفنی حجتالاسلام والمسلمین رئیسی در گفتوگو با استاندار خوزستان، مسائل مختلف استان ناشی از تنش آبی و خشکسالی اعم از وضعیت آب شرب، آب کشاورزی، دامها، تالابها و... را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. وی با تاکید بر پیگیری مشکلات خوزستان در دولت سیزدهم اعلام کرد: سلام بنده را به مردم خوزستان ابلاغ کنید، ما در جریان مشکلات آنها هستیم و انشاءالله به جد پیگیر رفع این مشکلات خواهیم بود. استاندار خوزستان هم با تشکر از رئیسجمهور منتخب، گفت: اقدامات برای رفع مشکلات آبی خوزستان با تمام توان در حال پیگیری است. کمبود آب ناشی از کاهش شدید بارندگی در سال آبی جاری در خوزستان و کاهش قابل ملاحظه ذخایر سدهای استان، مشکلات زیادی را در تامین آب شرب، کشاورزی، دام و تالابها در این استان موجب شده است.