مصطفی پورکیانی: موضوع نظارت بر محتوای فیلم و سریال‌های شبکه نمایش خانگی سال‌هاست که مورد بحث و انتقاد فعالان فرهنگی و رسانه‌ای بوده تا جایی که بارها این موضوع به کمیسیون فرهنگی مجلس ارجاع داده شده و منتقدان خواستار مصوبه‌ای از سوی مجلس جهت نظارت بیشتر بر این فضا بودند. سازمان تنظیم‌گری صوت و تصویر در فضای مجازی (ساترا) زیر نظر صداوسیما ۲ سالی است به همین منظور تشکیل شده تا ماجرای نظارت بر محتوای شبکه نمایش خانگی مسیر جدی‌تری را طی کند. در همین راستا سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس رفت تا در همین باره پاسخگوی سوال نمایندگان مجلس باشد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه علنی مجلس در پاسخ به سوال سیدمجتبی محفوظی که «چرا این وزارتخانه توجهی به محتوای سریال‌های نمایش خانگی نمی‌کند؟»، گفت: سریال‌های خانگی از زاویه‌های مختلفی دارای فرصت‌ها و مخاطراتی هستند. 

وی بیان کرد: فرصت‌هایی که سریال‌های خانگی دارند، در فضای اقتصاد فرهنگ و هنر اهمیت دارد و باید گفت بخش قابل توجهی از اقتصاد فرهنگ و هنر مربوط به سریال‌های خانگی است. 

صالحی ادامه داد: سریال‌های خانگی هم از منظر اقتصادی و هم فرهنگی جایگاه مهمی در جهان پیدا کرده‌اند و کشور ما هم نمی‌تواند هم از نظر اقتصادی و هم فرهنگی نسبت به این مساله بی‌توجه باشد. اگر ما نتوانیم در این زمینه تولید داخلی داشته باشیم، مصرف‌کننده روزافزون تولیدات غربی و منطقه‌ای خواهیم شد. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه در کنار فرصت‌ها باید نگاه آسیب‌شناسانه‌ای به سریال‌های خانگی هم داشته باشیم، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این 2 نگاه را درباره سریال‌های خانگی با هم پیش برد تا هم از فرصت‌های آن استفاده و هم به تهدیدات و مخاطرات آن توجه شود. 

صالحی با اشاره به مخاطراتی که ممکن است از طریق سریال‌های خانگی وجود داشته باشد، گفت: مخاطره اصلی که در فضای سریال‌های خانگی می‌تواند مطرح باشد ضعف در مضامین و محتوای سریال‌هاست و ممکن است مضامین این سریال‌ها سطحی و نابهنجاری‌هایی نیز داشته باشد و از مقررات اخلاقی، دینی، سیاسی و اجتماعی عبور کرده باشد. توجه به حقوق مصرف‌کنندگان هم یکی از مسائل مهمی است که ممکن است در آن مخاطره‌ای به وجود آید و اگر سریالی کشش و محتوای خوبی نداشته باشد، حقوق مصرف‌کننده ضایع می‌شود. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: اقتصاد سریال‌سازی هم مساله‌ای مهم است و منابع مالی سریال‌سازی باید کاملا شفاف و با اطمینان نسبی باشد. ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقداماتی را انجام دادیم و حتی آیین‌نامه‌ای را در این باره به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردیم تا در جاهایی که لازم است مقرراتی در نظر گرفته شود. 

صالحی با اشاره به اینکه شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش در حوزه شبکه نمایش خانگی وجود دارد، گفت: هر فیلمنامه‌ای که بخواهد پروانه ساخت بگیرد، ابتدا باید طرح اولیه آن در این شوراها به تصویب برسد و ما اقداماتی را انجام دادیم تا این الزام ایجاد شود که فیلمنامه کامل یک سریال در همان ابتدا به شورای پروانه ساخت ارائه شود. 

وی با بیان اینکه شورایی که بر محتوای فیلم‌ها و سریال‌ها نظارت می‌کند باید فراقوه‌ای باشد، گفت: بنده معتقدم در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مسؤولانی از سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم و نمایندگانی از کمیسیون فرهنگی مجلس حضور داشته باشند و باید یک شورای فراقوه‌ای جهت نظارت بر این سریال‌ها وجود داشته باشد. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به دلیل سرمایه زیادی که از سریال‌های خانگی به دست می‌آید، باید حتما منابع مالی هر سریال شفاف باشد تا مصادیقی از پولشویی را نداشته باشیم. 

همچنین محسن علی‌اکبری، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون درباره وضعیت نابسامان تولید در گفت‌و‌گویی با یکی از رسانه‌ها گفت: شرایط فیلمسازی به اندازه‌ای نامساعد شده که عملا امکان کار کردن از ما گرفته شده است. با این توضیح تصور کنید وقتی من به عنوان یک تهیه‌کننده باسابقه نمی‌توانم دست به تولید بزنم، تهیه‌کنندگان جوان چه شرایطی دارند.

وی افزود: تنها پیشنهاد کاری که وجود دارد کار در شبکه نمایش خانگی است که من در شرایط موجود در این حوزه فعالیت نخواهم کرد، چرا که پولشویی اتفاقی رایج در این عرصه شده است که به شخصه از آن دوری می‌کنم، البته منظور من این نیست که کار سالم در این حوزه تولید نمی‌شود بلکه میزان تولید کار سالم در آن اندک است.

با توجه به صحبت‌های وزیر ارشاد درباره مزایا و خطرات شبکه نمایش خانگی، از اقتصاد سریال‌سازی، پولشویی تا تشکیل شورایی فراقوه‌ای جهت نظارت بر محتوای فیلم و سریال‌های این حوزه، با سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در باره این موضوعات گفت‌و‌گو کردیم. 

سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌و‌گو با «وطن‌امروز» گفت: موضوع پولشویی سابق بر این با محوریت سینما در رسانه‌ها مطرح شده بود و نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که نه حالا که حدود یک سال و نیم است درگیر کرونا شده‌ایم و عملا تولید در سینما بسیار اندک شده، در واقع پیش از کرونا نیز گردش مالی سینما در مقایسه با سایر حوزه‌ها سهم بسیار ناچیزی داشت و ۳ سال پیش کل گردش مالی سینما حدود 200 میلیارد تومان بود که واقعا سهم کمی به شمار می‌آید. 

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «متری شیش‌و‌نیم» در ادامه افزود: حالا این موضوع پولشویی درباره شبکه نمایش خانگی مطرح شده است. شاید مهم‌ترین مورد این گزاره، مربوط به سریال شهرزاد می‌شد که هنوز پرونده این ماجرا باز است و قوه‌ قضائیه در حال رسیدگی به این داستان است و به جز آن موارد دیگری به ذهنم نمی‌رسد که مطرح شده باشد و اگر بخواهیم با این کلیدواژه کل این ماجرا را زیر سوال ببریم، شاید کار درستی نباشد. 

ساداتیان با طرح این موضوع که آیا جامعه فرهنگی کشور اصلا به چنین شبکه نمایشی نیاز دارد یا خیر، پاسخ داد: وقتی در شرایط سخت کرونایی ما مردم را مدام به در خانه ماندن تشویق می‌کنیم، قطعا باید برای آنها برنامه‌ها و فیلم و سریال‌های باکیفیتی داشته باشیم تا لااقل بتوانیم یک سبد بومی و وطنی با‌کیفیت و متنوعی در اختیار مخاطب قرار دهیم تا نیازهای تصویری او برطرف شود. حالا هر چقدر که ما سختگیری بیشتری درباره ممیزی و سانسور داشته باشیم و نتوانیم فیلمساز خود را توجیه کنیم، در نهایت مخاطب از کانال دیگری محتوای خود را به دست می‌آورد.  تهیه‌کننده «به رنگ ارغوان» درباره پیشنهاد وزیر ارشاد مبنی بر تشکیل شورایی فراقوه‌ای جهت نظارت بر محتوای فیلم و سریال‌های شبکه نمایش خانگی، گفت: قطعا حضور افراد مختلف با سلایق و نظرات گوناگون می‌تواند به این موضوع کمک کند به شرطی که خروجی کار به نفع سینماگر، مخاطب و در نهایت فضای فرهنگی جامعه باشد.