گروه بین‌الملل: روز گذشته همزمان با رسانه‌ای شدن فراخوان تظاهرات «روز عرفه» در عربستان که با هدف اعتراض و مقابله با روندهای جاری حکمرانی آل‌سعود ترتیب داده شده بود، برخی منابع خبری عربستان از استقرار صدها نیروی امنیتی در شهرهای مختلف این کشور به منظور مقابله با این تظاهرات خبر دادند. این در حالی است که وقوع سیل در ریاض، پایتخت عربستان نیز بر موج نارضایتی علیه سعودی‌ها افزوده است. 

 

* فراخوان سراسری برای اعترض در روز عرفه

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از پایگاه خبری عربی 21، فعالان فضای مجازی از صبح دیروز با انتشار فراخوانی در شبکه‌های اجتماعی، شهروندان این کشور را به مشارکت در اعتراضات شامگاه دوشنبه دعوت کردند. با اینکه در فراخوان انتشار یافته اعلام شده بود محل‌های تظاهرات و تجمع در ساعات آتی مشخص خواهد شد، صدها نفر از نیروهای امنیتی عربستان در راستای آمادگی برای مقابله با اعتراضات در معابر مهم شهرهای مختلف این کشور به حالت آماده‌باش درآمدند. فراخوان‌دهندگان این تظاهرات از مردم خواستند بروشور چاپ کرده و شعارهایی بر دیوارها در سراسر کشور بنویسند. آنها پیشنهاد کردند در خیابان‌ها و اماکن عمومی بالن به پرواز درآورده، لاستیک خودروها را آتش‌ زده و با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، روش‌های تازه‌ای را برای اعتراض به کار گیرند.  مسؤولان برگزاری این کمپین گفتند: هدف از این تظاهرات برچیدن ظلم خاندان سعودی از سر شهروندان و آزادی تمام زندانیان سیاسی از زندان‌های آل‌سعود است. همچنین توقف برنامه‌های بن‌سلمان برای ضربه زدن به دین، لغو توطئه‌های تخریب هویت جامعه، استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، لغو مالیات‌ها و مبارزه با فقر در این کشور نفت‌خیز از دیگر برنامه‌های این اعتراضات است. برگزارکنندگان این تجمع اعلام کردند فعالیت‌های این اعتراضات همچنین بر عدم خرید در روز عرفه (دیروز به وقت عربستان)، ماندن در منازل تا قبل از غروب آفتاب و تجمع در اماکن مقدس در شامگاه دوشنبه متمرکز است. برگزارکنندگان این کمپین اعلام کردند برنامه‌ریزی‌هایی برای برگزاری اعتراضات مشابه در نخستین ساعات روز عید سعید قربان(امروز) و جمعه نیز وجود دارد. همچنین برخی شهروندان عربستانی در چند روز گذشته نقاشی‌های دیواری در اعتراض به سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه این کشور و محمد بن‌سلمان، پسر و ولیعهد او ترسیم کردند. برخی سربازان ارتش عربستان نیز ویدئوهایی از آتش زدن عکس‌های ملک سلمان و پسرش و نیز ویدئوهای دیگری از لگد مال کردن عکس‌های آنها با کفش‌های‌شان منتشر کردند. مخالفان عربستانی خارج از این کشور نیز حمایت خود را از اعتراض روز عرفه اعلام کردند. با این حال برخی از آنها برگزاری چنین اعتراضاتی را بی‌فایده می‌دانند. 

 

* استقرار نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف

همزمان با انتشار فراخوان تظاهرات علیه وضعیت موجود در عربستان، سایت «سعودی لیکس» دیروز گزارش داد نیروهای امنیتی عربستان با خودروهای زرهی و تجهیزات نظامی در سراسر مناطق این کشور برای خاموش کردن اعتراضات مسالمت‌آمیز مردمی به شکل گسترده‌ای مستقر شده‌اند. طبق گزارش این سایت، نیروهای امنیتی در مسیرهای اصلی مستقر شده و برخی محله‌ها در استان قطیف را با موانع آهنی و خودروهای زرهی مسدود کرده‌اند. همچنین از دیگر اهداف برپایی این اعتراضات توقف پیگردهای امنیتی و سرکوب وحشیانه شهروندان و مخالفان و ایجاد امکانی برای محرومان جهت برخورداری از حق شهروندی اعلام شده است.

 

* درآمد کمتر و مالیات بیشتر

نکته قابل توجه در فراخوان برای تظاهرات، مساله مقابله با قانون مالیات و به‌کارگیری اقداماتی برای کاهش درآمدهای مالیاتی دولت بود. دلیل این امر هم افزایش چشمگیر مالیات‌ها از زمان ولیعهدی بن‌سلمان است. میزان مالیات دریافتی از شهروندان سعودی در سال‌های اخیر بویژه پس از انتصاب بن‌سلمان به ولایتعهدی این پادشاهی، آمار صعودی چشمگیری داشته و این در حالی است که درآمد مردم در همین سال‌ها روند کاهشی داشته است. دلیل این امر نیز مستقیما مرتبط با کاهش قیمت نفت و افزایش هزینه‌های عربستان به خاطر جنگ یمن و بلندپروازی‌های بن‌سلمان در مناطق جنوبی عربستان و ساحل دریای سرخ است. مجموع این موارد باعث شد دولت به دنبال راه‌های جدید برای درآمدزایی باشد؛ افزایش مالیات بر ارزش افزوده در سال 2018 و بالا بردن قیمت سوخت از جمله این راهکارها بود. ژوئیه سال 2020 به عنوان بخشی از اقدامات ریاضت اقتصادی، کمک هزینه‌های دولتی کارمندان هم کنار گذاشته شد و پادشاهی سعودی از این راه سالانه 8/4 میلیارد دلار صرفه‌جویی کرد. سپس مالیات بر ارزش افزوده ۳ برابر شد و به 15 درصد رسید. بر اساس سبک زندگی مردم عربستان، یکی از نشانه‌های پایین آمدن سطح زندگی در عربستان سعودی کاهش میزان فروش وسایل نقلیه است که بین سال‌های 2015 تا 2018 از 800 هزار مورد معامله به 400 هزار مورد کاهش یافت؛ روندی که سال 2020 مجددا یک‌سوم کاهش داشت. بر اساس گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره فقر شدید در پادشاهی که سال 2017 منتشر شد، قیمت‌های بالاتر بویژه توسط شهروندان فقیرتر احساس می‌شود و حدود 4/2 میلیون نفر از آنها کمک مالی دریافت می‌کنند که این مورد نیز هر سال روند کاهشی داشته است.

 

* سیر صعودی تظاهرات ضددولتی در عربستان

فوریه امسال نیز ساکنان شهر «بُرَیده» در استان القصیم عربستان سعودی با برپایی تظاهراتی اعتراض خود را به سیاست‌های اقتصادی آل‌سعود که به افزایش فقر و بیکاری مردم این کشور منجر شده، نشان دادند. در جریان این تظاهرات مردم در اعتراض به سیاست‌های نظامی و اقتصادی آل‌سعود به خیابان‌ها آمدند و درگیری‌هایی بین نیروهای امنیتی سعودی با معترضان رخ داد. شرکت‌کنندگان در تظاهرات با سر دادن شعار، دریافت هر گونه مالیات در ایام کرونا و افزایش فقر و بیکاری در عربستان را محکوم کردند. در ماه‌های اخیر جوانان سعودی در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ «تجمع افراد بیکار» بر سوء‌مدیریت مقامات سعودی تاکید کردند و گفتند: عربستان یکی از ثروتمندترین کشورهای عربی و بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت در جهان است ولی این مساله بر بیکاری افراد تاثیری نداشته است. فعالان تأکید کردند با وجود «اصلاحات اقتصادی» که از بیش از ۲ سال پیش آغاز شده و آنگونه که ولیعهد سعودی درباره چشم‌انداز خود تبلیغ می‌کرد، در فرصت‌های شغلی یا توسعه سایر صنایع غیرنفتی توفیق چشمگیری حاصل نشده است. اداره کل آمار عربستان گزارشی را ماه ژانویه امسال منتشر کرد که نرخ بیکاری بین سعودی‌ها در پایان ۳ ماه دوم سال2020 را 4/15 درصد نشان می‌داد. طبق آخرین آمار، 4 میلیون نفر از شهروندان سعودی زیر خط فقر زندگی می‌کنند، 2 میلیون کارمند حقوق مکفی ندارند، 2 میلیون شهروند واجد‌شرایط، بیکار هستند و بدهی عمومی عربستان نیز 854 میلیارد دلار برآورد شده است.

***