ابهامات درباره تخصیص تبعیض‌آمیز  ارز ۴۲۰۰ تومانی به صورت اعتباری میان واردکنندگان کالا، اختلاف‌ نظرهای دستگاه‌های مرتبط در امر تجارت خارجی را نمایان‌تر کرد. بررسی آمارها از موجودی کالا در گمرک‌ها، بنادر و ورودی کشتی‌ها نشان می‌دهد بیش از 7 میلیون تن کالا از 6 قلم کالای اساسی که ارز ترجیحی از دولت دریافت می‌کنند، دپو شده است. 

به گفته مقامات مسؤول، برای نخستین‌بار 4/1 میلیون تن کالا روی کشتی‌ها به مدت یک ماه در دریا مانده است. مهرداد جمال‌ارونقی درباره دلایل رسوب کالا گفته است: از شروع فرآیند اظهار تا صدور مجوز بازارگاه که بتوانیم پروانه صادر کرده و اجازه ترخیص کالا را بدهیم، حداقل 45 روز طول می‌کشد.

 وی درباره نامه‌ای با مضمون اجازه ترخیص درصدی کالا از وزارت جهاد کشاورزی گفت: واردکننده‌ها از این شرایط استقبال کردند، چون 4 ماه کالای آنها مانده و نمی‌توانند کالای خودشان را خارج کنند. نامه 90 درصد با پیشنهاد گمرک بوده است و 3 ماه می‌شود که این مصوبه 90 درصدی قطع شده و کلی کالا مانده است. 

ارونقی گفت: شورای عالی امنیت ملی سال گذشته اعلام کرده بود فقط 16 شرکت اعتباری وارد کنند و به غیر از آن افرادی که کالای خودشان را وارد کرده بودند به آنها اعتباری نمی‌دادند، یعنی کالاها در گمرکات و بنادر ماندند و به‌ رغم اینکه برخی شرکت‌ها اسناد مالکیت داشتند، کالای خود را نمی‌توانستند خارج کنند. ما این مشکل را مطرح کردیم و در نهایت اعلام شد تمام شرکت‌ها می‌توانند اگر کالای خودشان را در این شرایط به بنادر و گمرکات کشور رساندند، حتما از شیوه اعتباری استفاده کنند ولی هیچ‌کس اقدام نکرد. 

بر همین اساس گمرک ایران از بانک مرکزی خواست لیست شرکت‌هایی را که به صورت اعتباری در سال 99 به آنها ارز داده شده با میزان ارزی که به آنها اختصاص پیدا کرده و اینکه چه مدت زمان بعد از ترخیص کالا داده شده است، منتشر کند. 

معاون فنی و امور گمرک ایران گفت: فقط 8/1 میلیارد یورو کالا در بندر امام خمینی است که باید تعیین‌تکلیف شود و برای هیچ‌کدام از اینها تخصیص انجام نشده‌ و تأمین نگرفته‌اند و همه کالاها دپو شده است. امروز در بنادر شمالی بالای 110 هزار تن کالا بیش از 8 ماه مانده است و نمی‌توانیم تشخیص دهیم این کالا فاسد شده یا نشده است که قرنطینه باید اعلام نظر کند و حتی کالا تا 16 ماه هم داریم که در بنادر شمالی وجود دارد. در بنادر جنوب کشور هم که الان در محوطه‌های روباز کالا را نگهداری می‌کنند، دمای هوا 50 درجه است. 

 

* تأیید واردات اعتباری کالاهای اساسی از سوی وزارت جهاد کشاورزی

در همین باره عباس معروفان، مدیرکل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی گفته است: از 3 میلیارد دلاری که در حدود 4 ماه دریافت کردیم، حدود 5/1 میلیارد دلار آن تأمین شده است و مصوب شده علاوه بر تخصیص نقدی، تخصیص اعتباری هم انجام شود. امسال مقرر شده هر فردی اعتبار نزد فروشنده خارجی دارد، می‌تواند کالا وارد کند که 43 شرکت اعلام آمادگی کردند و تا امروز 19 شرکت اقدام کرده‌اند. از محل تخصیص ارز یک میلیارد و 200 میلیون دلار به صورت اعتباری است. میزان 5 میلیارد و 500 میلیون دلار از 6 میلیارد دلار داده شده که 3 میلیارد و 250 میلیون دلار برای 4 قلم نهاده‌ است. وی ادامه داد: تا دهم خرداد 1400هر فردی که کالا وارد کرده، به صورت نقدی ارز به او داده شده است و از این تاریخ به بعد یک دلار نقدی به هیچ فردی داده نشده است که تبعیض نشود و همه آنها به صورت اعتباری بوده است.