محمدرضا تفی‌خانی: پرسپولیس برای پنجمین‌بار پیاپی قهرمان لیگ برتر شد تا افتخاری ماندگار را در تاریخ لیگ برتر رقم بزند؛ افتخاری که در کسب آن، رد خوب دفاع کردن از همه چیز پررنگ‌تر است.

 رقابت‌های لیگ برتر با قهرمانی ۵ باره پرسپولیس به پایان رسید؛ قهرمانی‌هایی که برای هواداران این تیم تا ابد مایه افتخار است و به نظر می‌رسد سال‌ها طول خواهد کشید تا تیمی به این افتخار برسد. قرمزها در حالی جمعه‌شب جشن قهرمانی را در ورزشگاه شهدای قدس برگزار کردند که در طول فصل فرازونشیب خیلی کمی داشتند. شروع نه چندان خوب تیم یحیی در اوایل فصل که ناشی از ترکش‌های از دست دادن لیگ قهرمانان آسیا بود، در ادامه به روندی خوب و با ثبات تبدیل شد که حفظ آن، این تیم را در هفته آخر لیگ به قهرمانی رساند. البته آنها در این فصل برخلاف ۴ فصل قبل رقیب سرسختی به نام سپاهان را در کنار خود می‌دیدند. سپاهانی که با ثبت 65 امتیاز لیاقت قهرمانی را داشت و تنها با ۲ امتیاز اختلاف جام قهرمانی را برای پنجمین‌بار پیاپی در دستان پرسپولیس دید، چه چیزی کمتر از قرمزها در طول فصل داشت؟ اصلا راز قهرمانی پرسپولیس در این پنجگانه تاریخی چیست؟ آنها چرا باید ۵ فصل پیاپی قهرمان شوند و پای سکو از بازیکن گرفته تا سرپرست با اعتماد به نفس بالا از همین حالا برای جام ششم خط و نشان بکشند؟

 اگر پرسپولیس پروین در سال‌های 65 تا 69 با ۵ قهرمانی پیاپی در رقابت‌های جام باشگاه‌های تهران (مهم‌ترین رقابت باشگاهی آن سال‌ها) به عملکرد ویران‌کننده خط حمله و هافبک‌های بی‌بدیلش می‌نازید و با بهترین خط حمله در نیمه دوم دهه 60 پنج سال قهرمانی را در رقابت‌های باشگاهی تهران به نام خود زد و از سال 65 تا سال 69 دو بار در سال‌های 67 و 68 صاحب بهترین خط دفاعی شد و از سال 65 تا 69 با زدن 141 گل و میانگین  9/1 گل در هر بازی صاحب بهترین خط حمله تهران شد، پرسپولیس یحیی به خط دفاعی و دفاع تیمی بدون نقصش می‌نازد. 

آنها در لیگ پانزدهم و در حالی که با استقلال خوزستان هم‌امتیاز بودند، به دلیل تفاضل گل کمتر جام را به نماینده خوزستان دادند. تیم برانکو در آن فصل با عملکرد خیره‌کننده 50 گل‌ زده و 34 گل خورده جنگ قهرمانی را به استقلال خوزستان با 14 گل خورده و 34 گل ‌زده در تفاضل گل باخت تا برانکو برای فصل جدید ساختار دفاعی تیمش را از نو بچیند. برانکو که در یک هفته مانده به پایان لیگ مغلوب نفت تهران با حضور بیرانوند و سیدجلال حسینی شده بود، آن دو را به خدمت گرفت و با خط حمله بی‌همتای خودش که از مهدی طارمی و علیپور استفاده می‌کرد، معماری قهرمانی پرسپولیس را از پایه ریخت. ستون‌های محکم دفاعی پرسپولیس با حضور شجاع خلیل‌زاده و سیدجلال به همراه دروازه‌بانی تراز اول در این تیم، فرمول قهرمانی در لیگ ایران را عوض کرد تا پرسپولیس بر خلاف ذات همیشگی و هجومی‌اش با تکیه بر مردان خط دفاعی و ندادن موقعیت گل به رقبا، گلات قهرمانی را بعد از 30 سال دوباره تکرار کند تا رکوردی جاودانه را رقم بزند. 

پرسپولیس در این 5 فصل ۴ بار بهترین خط دفاعی لیگ برتر را به نام خود زد و تنها در فصل 98-97 این عنوان را با اختلاف یک گل به رقیب دیرینه استقلال واگذار کرد. آنها با تکیه بر این خط دفاعی یک بار هم به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیدند و در فینال مغلوب ۲ ضربه پنالتی شدند. قرمزها در 150 بازی برگزار شده خود در این سال‌ها تنها 74 گل دریافت کردند و میانگین کمتر از نیم‌گل را در کارنامه پرارزش خود به یادگار گذاشتند. 

رکوردی دست‌نیافتنی در کم گل خوردن برای پرسپولیس رقم خورده است. رفتن ستاره‌ها از خط دفاعی نیز نتوانست این رکورد را از آنها بگیرد. شجاع خلیل‌زاده، علیرضا بیرانوند، صادق محرمی، محمد انصاری و شایان مصلح همگی از بهترین‌های پرسپولیس در زمان حضور در این تیم بودند ولی تاثیری در از دست دادن رتبه یک بهترین خط دفاعی لیگ برتر در عملکرد پرسپولیس نداشتند. برای تیم سازمان‌یافته یحیی گل‌محمدی که از برانکو به او به ارث رسیده است، نفرات نقش خود را در پازل تاکتیکی تعریف‌شده‌ای بازی می‌کنند که در آن، هر کسی می‌داند در هر منطقه زمین، چه وظیفه‌ای دارد. فرقی نمی‌کند دفاع چپ تیم امیری باشد یا آقایی، نوع بازی شیری و نعمتی هم در خط دفاعی پرسپولیس تعریف شده است. پرسپولیس در چند بازی سیدجلال را نداشت، بعضی وقت‌ها کمال کامیابی‌نیا در کنار سیدجلال نقش دفاع وسط را بازی کرد ولی صورت ‌مساله تغییری نکرد. تیم یحیی به شخص وابسته نیست. هر کسی که در زمین بازی می‌کند، نقشی را باید بازی کند که برای او نوشته شده است. آنها برای پرسپولیس بازی می‌کنند و نوع بازی خود را فدای ابزار تاکتیکی تیم می‌کنند. این قهرمانی‌ها با برنامه‌ریزی حاصل شده است و یحیی و شاگردانش برای رسیدن به آن زحمات زیادی کشیده‌اند. 

 

* بررسی وضعیت 5 بازیکنی که قراردادشان به پایان رسیده

 پرسپولیس طی سالیان اخیر برنامه‌ریزی جالبی درباره جذب و تمدید قرارداد با بازیکنان داشته که این آیین‌نامه از زمان برانکو ایوانکوویچ به بهترین شکل ممکن دنبال شده تا خروجی و ورودی مطابق نیاز باشگاه و در راستای اهداف آن باشد تا لطمه زیادی به روند آنها وارد نشود؛ موضوعی که در فصل گذشته نیز با نظر یحیی گل‌محمدی به بهترین شکل دنبال شد و آنها با جذب نفرات تاثیرگذار، در نهایت به خواسته خود یعنی قهرمانی دست یافتند. اکنون فارغ از نفراتی که این تیم برای تقویت خود مدنظر قرار داده، بحث تمدید قرارداد با برخی ستاره‌هایی که قراردادشان به انتها رسیده نیز مطرح شده است. یکی از این بازیکنان محمدحسین کنعانی‌زادگان بود که بعد از پایان قراردادش با توجه به پیشنهاد تیم الاهلی راهی قطر شد و دست باشگاه برای تمدید قراردادش کوتاه ماند. مدیران باشگاه اما نمی‌خواهند چنین اتفاقی درباره دیگر نفرات تیم نیز تکرار شود و بلافاصله مذاکرات خود را با آنها آغاز کرده‌اند. وحید امیری، مهدی شیری، امید عالیشاه، کمال کامیابی‌نیا و احمد نوراللهی اکنون جزو نفراتی هستند که به پایان قرارداد خود با باشگاه رسیده‌اند و باید دید طی مذاکرات آتی چه شرایطی برای ادامه همکاری طرفین شکل خواهد گرفت. امیری به عنوان یکی از ملی‌پوشان پرسپولیس اکنون در 33 سالگی به عنوان یک مهره کارساز و چندپسته جزو نخستین نفراتی است که مدنظر باشگاه برای تمدید قرارداد قرار دارد. کاپیتان دوم پرسپولیس نیز که یکی از باسابقه‌ترین بازیکنان این تیم محسوب می‌شود، اکنون به پایان قرارداد خود رسیده است. عالیشاه طی چند هفته اخیر جزو نفراتی بوده که توانسته عملکرد قابل قبولی از حیث ایجاد موقعیت برای تیمش داشته باشد و به واسطه آن جایگاه ثابتی در ترکیب اصلی پرسپولیس از آن خود کرده و احتمالا یحیی نیز به ادامه همکاری با او تمایل داشته باشد. احمد نوراللهی به عنوان برترین بازیکن این فصل پرسپولیس از حیث آماری، بر خلاف فصل گذشته به دنبال حضور در فوتبال خارج از ایران نیست و در صورتی که روند مذاکرات با مدیران پرسپولیس مثبت پیش برود، بعید است پیراهن شماره ۸ خود را در اختیار بازیکن دیگری قرار دهد. کمال کامیابی‌‌نیا که در بازه پایانی فصل به دلیل مصدومیت و بدشانسی از ترکیب خارج شد، به عنوان یکی از نفرات ملی‌پوش تیم در جمع بازیکنانی قرار دارد که باشگاه تمایل به ادامه همکاری با وی دارد و بعید است در چنین شرایطی هافبک جنگنده خود را از دست بدهد. مهدی شیری نیز به عنوان تنها مدافع راست تخصصی پرسپولیس جزو بازیکنانی است که قراردادش به پایان رسیده، البته خودش اعلام کرد در صورتی که باشگاه و کادر فنی تمایل به ادامه همکاری داشته باشند، به همکاری‌اش ادامه خواهد داد. باید دید طی روزهای آینده مذاکرات طرفین به کجا می‌رسد و در نهایت باشگاه قادر به حفظ تمام سرمایه‌های خود خواهد بود یا جعفر سمیعی، مدیرعامل این باشگاه بار دیگر با گفتن جمله «توفیق پرسپولیسی بودن از او سلب شد» به استقبال بازیکن خروجی تیمش خواهد رفت.