گروه فرهنگ و هنر: ۳ نامزد نهایی بخش «روایت تاریخ و تاریخ شفاهی» دومین دوره جایزه شهید سیدعلی اندرزگو از بین ۱۳۷ کتاب ارزیابیشده توسط داوران معرفی شدند. بر این اساس، داوران این بخش ۳ کتاب «از رضانام تا رضاخان» نوشته هدایتالله بهبودی از انتشارات مرکز پژوهشهای سیاسی، «روز آزادی زن» نوشته سمیه ذوقی از انتشارات راهیار و «گوهر صبر» نوشته طیبه پازوکی از انتشارات سوره مهر را منتخبان هیات داوران دومین دوره جایزه شهید اندرزگو در بخش روایت تاریخ و تاریخ شفاهی معرفی کردند که در روز اختتامیه از این آثار تقدیر خواهد شد. این آثار در حال حاضر در معرض رأی جمعی از نخبگان حوزه روایت و رسانه قرار گرفتهاند که با تجمیع آرای هیات نخبگان این بخش، از نفر اول به طور ویژه تقدیر خواهد شد.
دومین دوره جایزه «شهید سیدعلی اندرزگو» با محوریت مبارزه ادبی با تحریف تاریخ معاصر و همچنین بیان حقایق و روشنگری درباره رژیم پهلوی، در 3 بخش داستان و رمان بزرگسال، داستان کودک و رمان نوجوان و نیز روایت تاریخ و تاریخ شفاهی برگزار میشود. گفتنی است همه آثار چاپ اول سالهای ۹۸ و ۹۹ که دارای درونمایه مدنظر جایزه بودهاند، در این دوره جایزه شرکت داده شده و به رقابت پرداختهاند. این جشنواره به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی و با حمایت و همکاری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بنیاد فرهنگی خاتمالاوصیا، انجمن قلم ایران، نهاد کتابخانههای عمومی کشور، حوزه هنری انقلاب اسلامی و مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب برگزار میشود و برگزیدگان آن طی مراسمی در دوم شهریورماه معرفی خواهند شد.
***
تازهترین اثر هدایتالله بهبودی با نام «از رضا نام تا رضا خان» به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان توسط خانه شعر و ادبیات با مشارکت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی بهمنماه سال گذشته به بازار نشر آمد. «از رضا نام تا رضا خان» به زاویه کمتر شناخته شده پهلوی اول یعنی سالهای پیش از قدرت او پرداخته و پس از بررسی چگونگی آن، با وقوع کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ پایان مییابد. آثار انقلاب اکتبر روسیه بر ایران، پایان جنگ اول جهانی، قرارداد ۱۹۱۹، ارتقای بریگاد قزاق به دیویزیون، سرازیری مستشاران نظامی و مالی بریتانیا به ایران، استحاله قزاقخانه روسی به انگلیسی و سیاست انگلستان در ایران بین ۲ جنگ جهانی از موضوعات اشاره شده در این کتاب هستند. بهبودی در تبریز به دنیا آمد. با آغاز جنگ تحمیلی وی در مقام خبرنگار به فعالیت پرداخت. بهبودی در زمستان 1382 سردبیر فصلنامه مطالعات تاریخی شد. کتاب «شرح اسم» که زندگی آیتالله خامنهای تا مقطع قبل از انقلاب را در بر میگیرد از نوشتههای بهبودی است. بهبودی برای کتاب «الف لام خمینی» که درباره زندگی امام خمینی(ره) است، موفق به دریافت جایزه جلال و جایزه سال کتاب جمهوری اسلامی شده است.
***
کتاب «روز آزادی زن» قیام ۱۷دی بانوان مشهدی علیه سیاستهای ضدفرهنگی رژیم پهلوی را از زبان بازماندگان و شاهدان عینی آن واقعه روایت میکند و ملیحه بخشینژاد، سمیه ذوقی و ندا ترکمنچه کار تحقیق و پژوهش آن را بر عهده داشتهاند. مقام معظم رهبری سال 86 در بیاناتی درباره این واقعه فرمودند: «دیماه 56، روز هفدهم دیماه در مشهد، یک اجتماع عظیمی، تظاهراتی از زنان مسلمان با شعار «حفظ حجاب» راه افتاد؛ ما آن وقت در تبعید بودیم، خبر آن را شنیدیم که زنان مؤمن و مسلمان و شجاع، چنین حرکتی را به راه انداختند». در مقدمه کتاب، چنین آمده است: «هر سال هفدهم دی، میدان مجسمه مشهد شاهد جشن کشف حجاب بود. زنان و مردان موافق این سیاست در این روز به منظور تجلیل از اقدام رضاخان، گرد هم میآمدند و دستهگلهایی به پای مجسمه او میریختند؛ ۱۷دیماه 56 شمسی هم مثل هر سال، همه چیز برای تجلیل از رضاخان آماده بود و زمستان سرد و ساکت شهر، خیال رژیم را از هر مزاحمی آسوده کرده بود، غافل از آنکه بانوان باحجاب مشهدی در این روز آماده برافروختن شعله تظاهراتی بودندکه تا آزادی کامل مردان و زنان ایران از استبداد پهلوی فرو ننشست».
***
کتاب «گوهر صبر» نوشته «طیبه پازوکی» در بخش مستندنگاری سیزدهمین جایزه ادبی جلال آلاحمد به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد؛ این کتاب به خاطرات «گوهرالشریعه دستغیب» از فعالان سیاسی و نماینده مردم تهران در دورههای اول، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی میپردازد و سال 98 از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است. علاوه بر جایزه جلال، در بخش تاریخ و جغرافیا و زیربخش مستندنگاری سیوهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیستوهشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز برگزیده شده است.
طیبه پازوکی، علت نامگذاری این کتاب را اینگونه شرح میدهد: «در این اثر، سرکار خانم گوهرالشریعه دستغیب با بیان خاطراتش، تجربه زیست شخصی و اجتماعی خود را در یک برهه تاریخی چون گوهری ارزشمند در اختیار مخاطب میگذارد و از آنجا که او در مواجهه با چالشهای زندگی روحیه خود را با صبر و معنابخشی به سختیها، قوی نگه میدارد، بر آن شدم نام کتاب را «گوهر صبر» انتخاب کنم. مخاطب در خلال مطالعه کتاب متوجه میشود صبر راوی، پشتوانه معرفتی دارد و این نکته مهمی است.