یونس مولایی: مراسم تحلیف ریاستجمهوری سیدابراهیم رئیسی بعدازظهر پنجشنبه گذشته برگزار شد تا دولت سیزدهم به طور رسمی فعالیت 4 ساله خود را آغاز کند. البته برنامه تحلیف متقارن بود با حادثهای شاید بیارتباط؛ مسابقه کشتیگیر ایرانی در فینال المپیک و توجه عمومی به این بازی تا جایی بود که میتوان گفت حداقل نیمی از مردم ایران پای گیرندههای تلویزیون خود آه کشیدند و افسوس خوردند. افسوسی که البته صحنه کمنظیری را در همراهی و تشویق دستهجمعی ایرانیان در برابر قهرمانی خلق کرد که به توفیق نهایی یعنی کسب مدال طلای المپیک نرسیده بود.
با این حال شاید تقارن شکست حسن یزدانی در آخرین بازی المپیک با تحلیف رئیسجمهور جدید چندان واجد نسبت و شباهتی نباشد اما اجازه دهید برخلاف آنچه به نظر میآید، میان این دو حادثه نسبتی حیاتی برقرار کنیم.
آنچه در واکنش عمومی به این شکست بیش از همیشه به چشم آمد، واکنش تحسینآمیز ایرانیان خطاب به ورزشکاری بود که از رسیدن به انتظار مردم یعنی مدال طلا بازمانده بود. تقدیر عمومی از ورزشکاری در این موقعیت نشان از درکی والاتر در قیاس با عرف مسابقات ورزشی داشت.
ورزشکاری که اخلاق، تعهد و کوشش خود را برای مردم یک کشور اثبات کرده بود، در زمان شکست به جای آنچه انتظار میرفت با بیشترین بازخورد مثبت از سوی مردم مواجه شد. چهبسا که اگر نتیجه بازی در ثانیههای پایانی تغییر نمیکرد و حسن یزدانی مدال طلا را دریافت میکرد به اندازه شکستش با تمجید هموطنان روبهرو نمیشد.
علت چه بود؟ احتمالا مهمترین علت آن بود که کشتیگیر ایرانی پیش از نتیجه نهایی، خود را برای مردم کشورش اثبات کرده بود و در لحظهای که آن نتیجه حاصل نشد، تمام مردم همچون یک قهرمان از او تقدیر کردند. حالا ارتباط این ماجرا با آغاز به کار دولت سیزدهم چیست؟
اجازه بدهید این را کمی تفصیلیتر توضیح دهم. شرایط ایران 1400 نیاز به توضیح چندانی ندارد؛ کشوری قربانی ناکارآمدی و شرایطی که در سالهای اخیر روزبهروز سخت و دشوارتر شده و جامعه ایرانی را در موقعیت خاصی قرار داده است؛ مردمی که در مدتی اندک شاهد آب رفتن سفرههایشان بودهاند، سایه بیدولتی را در لحظه لحظه زندگی روزمرهشان مشاهده کردهاند و از وعدههای مسؤولانی که روزی از «آنچنان رونق اقتصادی» ایجاد کردن سخن میگفتند و در نهایت بابت عدم وقوع قحطی به خود لوح تقدیر دادند، خسته شدهاند. در چنین فضایی وظیفه خطیر دولت سیزدهم و شخص رئیسجمهور در عبور دادن کشور از وضعیت نامطلوب موجود همانند وظیفه یک کشتیگیر در بالاترین سطح رقابتهای ورزشی سخت و دشوار به چشم میآید. در این مسیر یقینا هیچ چیز به اندازه همراه داشتن ملت نمیتواند به کمک دولت تازه نفس بیاید.
پس بدیهی است رئیسی باید بخشی از اهتمام خود را بر همراه کردن توده مردم بویژه سرخوردگانی که امیدشان را در سالهای اخیر از دست دادهاند بگذارد و بیش از هر چیز به این اصل نگاه کند که در روزهای سخت پیش رو هیچ چیز همانند مردمی که قهرمان شکستخورده خود را اینچنین در دریای محبت خویش غرق میکنند، به کمک دولت
نمیآید.
تلاش برای کوتاه کردن فاصله دولت- ملت پس از تجربه حسن روحانی کاری بس دشوار است اما اثبات انگیزه خدمت و تلاش شبانهروزی میتواند رئیسجمهور را در موقعیتی که به شرح آن پرداختیم قرار دهد؛ چه از آن رو که فشار خارجی به کشورمان مستقیما با میزان همراهی مردم با دولت ارتباط دارد و چه از این جهت که اساسا هیچگونه تحولی جز از مسیر همراهسازی مردم، امری دشوار و نامحتمل به نظر میآید.
لزوم تقویت اعتبار دولت در دل جامعه البته مسالهای بود که پیش از این سال 97 هم از سوی رهبر حکیم انقلاب به دولت سابق یادآور شده بود و ایشان در جلسه با هیات دولت با یادآوری واکنش مردم به شکست تیم ملی فوتبال در مسابقات جامجهانی گفته بودند: «بایستی تصویر دولت در چشم مردم تصویر یک گروه توانا و کارآمدی باشد که دارند تلاش میکنند. حالا البته انسان تلاش که میکند همیشه موفق نمیشود، نفس اینکه دارند تلاش میکنند و کار میکنند برای مردم جذاب است. شما ملاحظه کردید ما در بازی فوتبال امسال در مقابل اسپانیا گل خوردیم اما همه، تیم ما را تأیید کردند... گفتم: «کارتان عالی بود». مردم هم آمدند در خیابانها در حالی که گل خورده بودیم. چرا؟ چون خوب بازی کردند، چون همه دیدند که اینها در میدان تلاش کردند، عرق ریختند، ابتکار به خرج دادند، شجاعت به خرج دادند. دروازهبان با هوشمندی و فداکاری و سرعت عمل یک کاری کرد که کارستان بود. مردم وقتی این را از شما ببینند برایتان شعار میدهند، به نفعتان شعار میدهند، این باید احساس بشود. آدم ممکن است مشکل را هم یک جایی نتواند حل کند. همین قدر که بدانند وارد میدان هستید و دارید تلاش میکنید، روز و شب نمیشناسید، به مردم پیام اقتدار را میدهد. باید احساس بکنند دارد کار میشود».
حالا و پس از پایان تجربه 8 ساله روحانی و در موقعیتی که بیش از هر زمان دیگری میتوان به تماشای شکاف میان دولت و ملت نشست، تقارن زمانی تحلیف رئیس دولت سیزدهم با مسابقه فینال کشتی میتواند درسی برای همه دولتمردان تازهنفسی باشد که فعالیتشان را آغاز خواهند کرد.